Het parlement en de Regering zijn bezig met het spelen met vuur. Mediastaatssecretaris Medy van der Laan (D66) wil in haar voorstellen de mogelijkheden tot mediamacht zo uitbreiden dat een ondernemer zeer veel mag. Uitgevers van kranten mogen dan maximaal 35 % van de markt hebben. Diezelfde uitgever mag onbeperkt wat betreft kijk-marktaandelen die met autonome groei bereikt worden 50 % van tv-stations bezitten en aldus ook de operationele leiding hebben. Een autonome groei kan bereikt worden door de inkoop van essentiele tv-rechten van bijv. film, sport en series. Dezelfde ondernemer mag dan onbeperkt radiostations bezitten (nu nog beperkt tot maximaal 2 landelijke FM-kavels tot 2011), alsmede kabelbedrijven in bezit verkrijgen en dat dan combineren met de vrijheid tot het tegelijkertijd uitoefenen van politieke functies. Zie hier de ideale mix om bij officiele regels een Nederlandse Berlusconi mogelijk te maken. Immers de geschetste situatie lijkt zeer veel op hoe de Italiaanse regelgeving was in 2001 bij de rentree van Silvio Berlusconi toen hij na 20 jaar media-ondernemer te zijn opnieuw premier werd.
Het verhaal eindigt hier niet. Het CDA wil de limiet van 35 % van de kranten volledig loslaten. Daarmee schaart het CDA zich nog verder achter Forza Italia, de partij van Berlusconi met wie het CDA in het Europarlement EEN fractie vormt en er vanuit gaat dat pluriformiteit en pluriteit vanzelf komt in de media.
De argumentatie dat zodra zo’n geval zich aandient adequate regelgeving gemaakt kan worden is naief. Het is dezelfde argumentatie die destijds in Italië is gebruikt. Op het moment dat bijvoorbeeld een charismatisch persoon in staat is mediamacht te hebben verkregen en daarbij de politiek aankondigt in te gaan, is het te laat. Immers deze persoon zal schermen met gelegenheidswetgeving en zal het spel zo trachten te spelen dat ‘bestaande politiek’ hem zijn ondernemerschap en politieke ambities trachten te ondermijnen.
Van de Nederlandse politieke partijen blijkt eigenlijk alleen de Socialistische Partij doordrongen van de nieuwe mogelijkheden en de mogelijke gevaren die er met gewijzigde machtsconcentratieregels mogelijk worden. De redeneringen dat partijen het moeilijk hebben thans is daarbij minder van belang dan het democratisch belang van media. Immers in een kapitalistische markteconomie zullen partijen altijd beter en slechter presteren, maar is het zaak om marktmachten te reguleren.
Thans spelen in de kranten-, kabel- en televisie-sector weinig partijen een dominante rol. Binnen de televisiesector is alom duidelijk dat RTL met net iets meer dan 40 % aandeel in de televisiereclamesector de dominante rol al kan spelen. Treffend was eigenlijk al de opmerking tijdens het Omroepcongres 2004 waarin bleek dat de drie topmannen van resp. RTL, SBS alsmede de NOS op een vraag of de drie met elkaar onderlinge afspraken maken beantwoord werd met de mededeling dat als u het aan ons drie-en vraagt we nee antwoorden, maar misschien als u het ons afzonderlijk vraagt het wel eens ja kan zijn.
Dat nota bene D66 die vooral bekend wil staan als partij voor democratisering de mediamachten loslaat is voor DutchMedia een raadsel en vooral het spelen met vuur: de politieke en economische verhoudingen van vandaag zijn immers niet die van morgen….!