COMMENTAAR: Spelen met vuur…?

Het parlement en de Regering zijn bezig met het spelen met vuur. Mediastaatssecretaris Medy van der Laan (D66) wil in haar voorstellen de mogelijkheden tot mediamacht zo uitbreiden dat een ondernemer zeer veel mag. Uitgevers van kranten mogen dan maximaal 35 % van de markt hebben. Diezelfde uitgever mag onbeperkt wat betreft kijk-marktaandelen die met autonome groei bereikt worden 50 % van tv-stations bezitten en aldus ook de operationele leiding hebben. Een autonome groei kan bereikt worden door de inkoop van essentiele tv-rechten van bijv. film, sport en series. Dezelfde ondernemer mag dan onbeperkt radiostations bezitten (nu nog beperkt tot maximaal 2 landelijke FM-kavels tot 2011), alsmede kabelbedrijven in bezit verkrijgen en dat dan combineren met de vrijheid tot het tegelijkertijd uitoefenen van politieke functies. Zie hier de ideale mix om bij officiele regels een Nederlandse Berlusconi mogelijk te maken. Immers de geschetste situatie lijkt zeer veel op hoe de Italiaanse regelgeving was in 2001 bij de rentree van Silvio Berlusconi toen hij na 20 jaar media-ondernemer te zijn opnieuw premier werd.

Het verhaal eindigt hier niet. Het CDA wil de limiet van 35 % van de kranten volledig loslaten. Daarmee schaart het CDA zich nog verder achter Forza Italia, de partij van Berlusconi met wie het CDA in het Europarlement EEN fractie vormt en er vanuit gaat dat pluriformiteit en pluriteit vanzelf komt in de media.

De argumentatie dat zodra zo’n geval zich aandient adequate regelgeving gemaakt kan worden is naief. Het is dezelfde argumentatie die destijds in Italië is gebruikt. Op het moment dat bijvoorbeeld een charismatisch persoon in staat is mediamacht te hebben verkregen en daarbij de politiek aankondigt in te gaan, is het te laat. Immers deze persoon zal schermen met gelegenheidswetgeving en zal het spel zo trachten te spelen dat ‘bestaande politiek’ hem zijn ondernemerschap en politieke ambities trachten te ondermijnen.

Van de Nederlandse politieke partijen blijkt eigenlijk alleen de Socialistische Partij doordrongen van de nieuwe mogelijkheden en de mogelijke gevaren die er met gewijzigde machtsconcentratieregels mogelijk worden. De redeneringen dat partijen het moeilijk hebben thans is daarbij minder van belang dan het democratisch belang van media. Immers in een kapitalistische markteconomie zullen partijen altijd beter en slechter presteren, maar is het zaak om marktmachten te reguleren.

Thans spelen in de kranten-, kabel- en televisie-sector weinig partijen een dominante rol. Binnen de televisiesector is alom duidelijk dat RTL met net iets meer dan 40 % aandeel in de televisiereclamesector de dominante rol al kan spelen. Treffend was eigenlijk al de opmerking tijdens het Omroepcongres 2004 waarin bleek dat de drie topmannen van resp. RTL, SBS alsmede de NOS op een vraag of de drie met elkaar onderlinge afspraken maken beantwoord werd met de mededeling dat als u het aan ons drie-en vraagt we nee antwoorden, maar misschien als u het ons afzonderlijk vraagt het wel eens ja kan zijn.

Dat nota bene D66 die vooral bekend wil staan als partij voor democratisering de mediamachten loslaat is voor DutchMedia een raadsel en vooral het spelen met vuur: de politieke en economische verhoudingen van vandaag zijn immers niet die van morgen….!

NOS herstart Colorful Radio

De Nederlandse Omroep Stichting (NOS) is vandaag opnieuw begonnen met het uitzenden van Colorful Radio. Herman van Beek heeft DutchMedia hierop attent gemaakt. De zender zendt vooralsnog alleen uit in Den Haag via de kabel en via internet. De zender ging afgelopen najaar uit de lucht door een rechterlijke uitspraak die later nietig is verklaard. Desalniettemin heeft het Commissariaat voor de Media tot op heden geen toestemming voor de activiteit Colorful Radio gegeven aan de publieke landelijke omroep. Jan Westerhof, zendercoördinator Radio 1/747AM stelt in reactie dat de herstart in de optiek van de NOS mogelijk is dankzij de schorsing van de ‘Kroon’ (regering) van het Commissariaatsbesluit die Colorful Radio niet toestond. Ook wijst Westerhof op de kortgeding-uitspraak waarin het uitzendverbod van een eerdere kortgeding rechter nietig is verklaard. De NOS is overigens nog bij de bestuursrechter in procedure om het oorspronkelijke besluit van het Commissariaat voor de Media vernietigd te krijgen. Volgens de kroonschorsing is deze schorsing dertien weken tot na een onherroepelijke uitspraak van de kracht.
De Raad van Bestuur van de NOS gaf recentelijk aan dat de discussie over hoofd- en neventaken van de publieke omroep in zijn algemeenheid losgelaten moet worden en wil dat het limiet op het aantal zenders voor de hoofdtaken wordt losgelaten in een ‘tijd waarin steeds minder schaarste is’. Hiervoor is een wetswijziging noodzakelijk. Westerhof gaf overigens ook aan dat de voor Colorful Radio de publieke landelijke omroep opnieuw ‘intensieve samenwerking’ zoekt met de randstedelijke zender FunX.

Erik de Zwart, directeur van Talpa Radio International en secretaris van de Nederlandse Vereniging voor Commerciele (NVCR) reageert desgevraagd: “Het is raar als het Commissariaat voor de Media dat het toezicht over de publieke en de commerciele media heeft, negatief oordeelt over Colorful Radio, dat dit zomaar kan. Dat er dan een rechter is die zegt met de uitspraak van het Commissariaat voor de Media dat wat het Commissariaat stelt niet zomeer kan, dan draagt dat niet bij aan het gevoel van rechtvaardigheid, of je het met de Commissariaat-uitspraak eens bent of niet.” Bij monde van Jan Westerhof reageert de NOS met de mededeling: ‘De druiven zijn natuurlijk zuur voor de VCR, die kosten noch moeite sparen om langs juridische weg de publieke omroep te bestrijden’

(later deze week meer)

(Herman van Beek van Mediamagazine.nl: dank voor het attent maken op de herstart!)

COMMENTAAR: Selectieve kabel/UPC-verontwaardiging

Terwijl kabeltarieven bij Essent Kabelcom en Casema tot 14,95 euro (en Multikabel tot 14,85 euro) per maand verhoogd werden in het kader van de drastische tariefsverhogingen op 1 januari jl. en UPC al veel eerder de ’15 euro’ grens voor haar maandtarief voorbij ging, zijn GroenLinks en de Socialistische Partij enigszins selectief verontwaardigd. Beide partijen gaan bij hun vraagstelling uit van zichtbare onjuiste informatie van dagblad Trouw die ‘operating cashflow’ in haar artikel uitlegt als het overhouden van geld.

Met de kop ‘te machtig en te rijk’ hekelt Groen Links in een eigen bericht de veronderstelde winst die ingezet zou worden om overnames buiten Nederland te financieren. De opstelling van de SP en Groen Links is enigszins opportunistisch te noemen. Terwijl UnitedGlobalCom inmiddels kenbaar heeft gemaakt dat het in Nederland met UPC een netto verlies van 50 miljoen euro draaide, blijken parlementariers zich van officiele beursinformatie niets aan te trekken. Bovendien lijkt met de vraagstelling de suggestie uit te gaan alsof winst maken iets vies zou zijn; stellen dat iemand of een bedrijf ‘te rijk’ is, klinkt vreemd. De opstelling van de SP is overigens nog te volgen vanuit het idee dat kabelaars nutsbedrijven behoren te zijn en de SP eigenlijk pleit voor re-nationalisatie van de kabelbedrijven, zoals bijvoorbeeld de SP Amsterdam vorig jaar nog stelde door een voorstel tot terugkoop van het kabelnet.

Daarbij komt dat het parlement bij meerderheid zich nauwelijks hard gemaakt en gereageerd hebben op de continue stijging van de kabeltarieven bij alle grote kabelaars die gezamenlijk meer dan 85 % van de kabelhuishoudens (meer dan 75 % van de Nederlandse huishoudens) bedienen. Waarom stellen SP en Groen Links wel vragen als het om UPC gaat, die normaal gesprokken geen aparte cijfers per land publiceert, maar niet over bijvoorbeeld Essent NV? Essent NV draaide met haar kabeltak Essent Kabelcom een operationeel bedrijfsresultaat (voor belasting, afschrijvingen, rente e.d.) van 90 miljoen op 414 miljoen euro omzet, terwijl dit in 2003 nog 379 miljoen euro omzet en een bedrijfsresultaat van 67 miljoen euro was. En…Essent NV komt er daarbij ook in haar verklaringen voor uit dat verhogingen van kabeltarieven mede hebben bijgedragen aan de positieve resultaten!

Maar Groen Links en SP richten hun peilen vooral op UPC/UGC, terwijl Essent met 1,7 miljoen huishoudens als klant de op één na grootste kabelaar is, maar – en daar verschilt het van UPC – in handen is van provincies en gemeenten. Over de in dit kader bijzondere rol van (ex-)politici in de Raad van Commissarissen van Essent NV geen letter in de informatie van SP en de kamervragen van Groen Links.

Het meest logisch is als de dominantie en prijsontwikkelingen van kabelexploitanten aan de orde worden gesteld op het moment dat hier aantoonbaar toe wordt ingezet en ‘het volk’ die partijen vertegenwoordigen – ermee te maken krijgen. 1 januari jl., resp. eind november was dat laatstelijk het moment, nl. toen werd het aangekondigd. Echter, toen zwegen alle parlementariërs in alle talen over de verhogingen en accepteerden dat langdurig onderzoek plaats vindt door de Opta c.s., de minister van Economische Zaken & de staatssecretaris van OC&W terwijl ondertussen tarieven elk jaar radicaal blijven stijgen. Nu lijkt het net alsof het alleen om UPC gaat….waarbij de Socialistische Partij bij monde van Arda Gerkens tegenover Webwereld bovendien verklaarde “Nu zijn we uitgeleverd aan een monopolist. Een schotel kopen is voor de meeste mensen geen alternatief.”
Hiermee zet Gerkens in navolging van talloze andere politici het – toe nu toe – enige landelijke alternatief voor de r/tv-kabel weer in een negatief daglicht. Dit terwijl de kabel een speler is met aanmerkelijke marktmacht, maar dat is iets anders dan een monopolist
…De schotelopmerking is dan toch een beetje jammer!

Klik hier voor Webwereld-artikel

Klik hier voor het Trouw artikel


Klik hier voor het Groen Links artikel

Klik hier voor de UPC/UGC-rectificatie

Naschrift: De SP reageerde bij DutchMedia op dit commentaar met o.a. de mededeling
“De [Tweede] Kamer zich tevreden heeft gesteld met een onderzoek van de Opta ligt aan de politieke verhoudingen, maar is zeer zeker niet de wens van de SP geweest. De Kamer heeft zich echter daarmee buitenspel gezet inzake prijsstijgingen totdat de resultaten van het onderzoek bekend zijn. Een prijsmaximum is echter nog steeds niet uitgesloten.”
en
“De SP heeft zich juist hard gemaakt tegen de almaar stijgende tarieven van alle kabelaars. Sterker nog, de debatten vorig jaar hierover zijn op initiatief van de SP geweest. De SP heeft toen gepleit voor een maximumtarief waarvoor in de wet mogelijkheden zijn.”