Het nieuwe Radio 5 is officieel gepresenteerd. Het hinkt op twee gedachten. Enerzijds op het ‘je voelt je thuis’ idee met vooral nostaligsche muziek, anderzijds op het idee nog enige maatschappijkritische discussie en diepgang te willen brengen in combinatie met educatie en levensbeschouwelijke/religieuze programma’s in de avonduren en weekeinden.
De Nederlandse Omroep Stichting (NOS) worstelt sinds het ontstaan van Hilversum 5 (1983) en sinds 1985 Radio 5, met de vraag hoe deze vijfde publieke radiozender het beste invulling te geven. In april 2001 wijzigde de toenmalig NOS Raad van Bestuur de naam van de zender in ‘747 AM’ naar haar middengolffrequentie met als ondertitel ‘de zender met overzicht’ nadat het daarvoor als ‘opiniezender’ te boek stond. Na meer dan 5 jaar keert de radiozender terug naar de naam die zij als langste heeft gehad met een weinig originele slogan van een bekende koffiefabrikant die Radio 2 tot 2003 in gebruik had.
Het omvormen van het vernieuwde Radio 5 per komende maandag is vooral een gevolg van omroepbezuinigingen. Opheffen was geen optie omdat de verplichte programmering dan op Radio 1,2, 3 en 4 geplaatst moest worden en de Radio 5-programma’s van o.a. de EO, Teleac, IKON, HUMAN en RVU wilde de NOS Raad van Bestuur niet op andere zenders. Dankzij de Haagse politiek blijft de zender uitzenden via de middengolf; als het aan de NOS Raad van Bestuur had gelegen waren deze frequenties op deze uitzendband (747 kHz te Lopik en 1251 kHz te Hulsberg) uitgegaan in verband met een op te leveren besparing van 2 miljoen euro. Uiteindelijk wordt 2,5 miljoen euro bespaard op deze zender, waarbij van de culturele/opinievormende programmering van de zender naast Desmet Live, met een verkleind budget en ingekorte vorm praktisch alleen VPRO De Avonden op de Concertzender Nieuwe Stijl (kabel/satelliet/internet) kan blijven uitzenden en Wereldnet mede dankzij Radio Nederland Wereldomroep kan blijven bestaan, maar dan alleen op een nachtelijk uur op Radio 1. In het weekend blijft vooral de Evangelische Omroep de vooral religieus geintente programma’s uitzenden, terwijl in de nachten compilaties van de Concertzender Nieuwe Stijl wordt uitgezonden en niet langer Radio 1 wordt overgenomen.
‘s Avonds blijft de tot Desmet Live! (voorheen 747Live) omgedoopte talkshow van IKON, HUMAN en LLINK op het nieuwe tijdstip van 18 uur geprogrammeerd staan, terwijl educatieve programma’s van Teleac en RVU over resp. wetenschap en wereldverbeteraars van de club van 100 de avond verder invullen.
Over deze ontwikkelingen geen woord tijdens de officiele perspresentatie van het vernieuwde Radio 5. “Dat is niet nieuw”, aldus een woordvoerder, ondanks dat dit wel in de persuitnodiging vermeld stond. Enthousiast introduceert de dagzendercoördinator Kees Toering zijn idee over nostalgische radio die van 7 tot 18 uur op werkdagen haar intrede doet. Voor circa 2 miljoen euro op jaarbasis in totaal zullen de programma’s met Henk Mouwe (MAX), Martine van Os (MAX), Jeanne Kooijmans (KRO), Hijlco Span (NCRV) en Tom Herlaar (EO) gemaakt worden. Gericht op een ‘laag en gemiddeld’ opleidingsniveau (volgens Toering als het goed is groeiend naar gemiddeld), maar tegelijkertijd gericht op ‘maatschappelijk teleurgestelden en gemakzoekende burgers’, in de presentatie aangeduid als ‘bezorgde burgers’. De zender wil 55+-ers bereiken en heeft met name in MAX een natuurlijke partner gevonden. Volgens Toering zal Radio 2 met deze ontwikkeling langzaam aan een iets jongere uitstraling moeten krijgen. Radio 5 zal overdag 70 % muziek en 30 % gesproken woord omvatten; volgens Toering vanwege de informatie onvergelijkbaar met een zender als Radio 227, die net als het vernieuwde ‘overdag’ Radio 5, 24 uur per dag easy listening, evergreeens, lichte jazz, chansons, musicals en andere muziek uitzendt.
Toering zegt zijn idee voor het vernieuwde Radio 5 vooral te hebben opgedaan bij de Franse commerciële radiozender ‘Radio Nostalgie’ (onderdeel van de NRJ Group) die met de ondertitel ‘La Legende’ muziek uit de jaren 60, 70 en begin 80 voornamelijk Franse muziek, aangevuld met vooral Engelstalige muziek uitzendt, gecombineerd met service-informatie.
Doelstelling van Radio 5 is volgend jaar 1,5 % marktaandeel en binnen 1,5 jaar 4 %. Thans is dat cijfer 0,9 %. Inmiddels is de STER begonnen met het aanbieden van de zender aan adverteerders met lage instapprijzen. Radio 5 wil vooral luisteraars bedienen die nu bij de regionale publieke zenders, Radio 1 en deels bij Radio 2 te vinden zijn. Met name de regionale omroepen bedienen het oudere publiek dat Radio 5 ook wil bedienen. Volgens Toering maakt de regionale omroep vaak nog ‘ouderwetse’ radio. Of met het inzetten van inmiddels zes van de zeven publieke kernradiostations en vier op de vijf hoofdtaakradiostations op thema geslecteerde muziek, de segmentatie en het definitieve einde van enige vorm van generalistische Nederlandse radio is ingezet? Volgens Toering kan je dat wel zeggen….