DVB-T Zenderexploitatie Nederland 1, 2 en 3: ‘aanbesteding hoeft pas in 2008’

Aanbesteding voor de landelijke zenderexploitatie van de digitale ongecodeerde etheruitzending van Nederland 1, 2 en 3 alsmede de regionale omroep hoeft niet plaats te vinden. Dit stelde CDA-minister Maria van der Hoeven naar aanleiding van een debat in de Tweede Kamer over de etherdigitalisering van de publieke tv-zenders. KPN en de Nederlandse Omroep Stichting (NOS) hebben hierover een onderlinge overeenkomst afgesloten onder toeziend oog van het ministerie van OCW. Voor de zomer zag het er nog naar uit dat de publieke tv-zenders in de ether alleen gecodeerd digitaal zouden uitzenden na de uitschakeling van analoge etherzenders. Op wens van de Tweede Kamer is dit omgezet in ongecodeerde uitzendingen en satellietuitzendingen voor een aantal regionale zenders.

Tijdens het debat stelde de CDA-minister dat het lopende contract tussen de KPN-dochter Digitenne en de NOS loopt sinds 2002 en loopt tot 2008. “Daarna is de situatie open. Distributie is een zaak van de NOS, contractuele informatie ligt daar,” aldus Van der Hoeven.
Volgens haar dient ‘als het contract afloopt dan opnieuw een vrije aanbesteding plaats te vinden’. De mediaminister verwees naart de NOS die in haar optiek zelf beslist over de aanwending van middelen. De staat stelt daarbij – volgens de minister – middelen ter beschikking aan de NOS voor de taken die ze haar opdraagt.

Van der Hoeven weigerde ondanks aandringen vanuit de Tweede Kamer nadere financiële en inhoudelijke informatie te verschaffen over de achtergronden van de overeenkomst tussen KPN en de NOS en hoe de OCW-bijdrage eruit ziet. De mediaminister vindt dat als ze dat zou doen daarmee de embargoregeling omtrent Prinsjesdag doorbroken zou worden. Wel liet de bewindsvrouwe doorschemeren dat de de middelen uit ‘nieuw’ geld komen en niet ‘uit bestaande posten’.

Bij de presentatie van de OCW-begroting 2007 zal pas duidelijk worden hoe het kabinet de free to air DVB-T uitzendingen van Nederland 1, 2 en 3 en de regionale zenders zal financieren. Bij het voorstel van PvdA-zegsman Martijn van Dam en ChristenUniewoordvoerder Slob om de bij de switchover voorgestelde en ingeboekte bezuiniging van 11 miljoen structureel en 10 miljoen euro bij de NOS te schrappen, zei minister Van der Hoeven zich bij aanvaarding van dat voorstel af te vragen of het hele switchover plan dan wel door kan gaan. “Ik kan die 21 miljoen euro toch niet uit mijn duim zuigen?” aldus de OCW-minister schertsend. Van Dam en Slob denken dat met het schrappen van de bezuiniging de NOS als publieke landelijke omroep in financieel zwaar weer geholpen is.

In het debat benadrukte de minister verder dat er ‘GEEN sprake is van staatssteun’. De middelen zijn in de optiek van de minister bestemd voor uitzending van de landelijke publieke omroep, waaraan de NOS uitvoering geeft. Volgens de minister zijn er nu ook kosten verbonden aan de analoge etheruitzending en nu de situatie digitaal Free to air wordt, is dat ‘voor het kabinet reden om extra middelen ter beschikking te stellen’. De situatie is tot 2010 geregeld, de duur van de NOS-concessie. De extra kosten zijn volgens minister Van der Hoeven ‘zo geregeld dat ze marktconform zijn en er geen idiote dingen gebeuren.’

Uit een door het ministerie van OCW aan DutchMedia beschikbaar gesteld document blijkt dat OCW omtrent het free to air gaan van de NOS-uitzendingen een bemiddelende rol heeft gespeeld opdat dit gerealiseerd kon worden, maar OCW laat in het midden of ze daarin beslissend is geweest en verwijst voor de beslisverantwoordelijkheid door de NOS.

Broadcast Partners gaf aan overvallen te zijn door de belangstelling voor het onderwerp. Een woordvoerder zegt daarover: “Desgevraagd hebben wij vragen beantwoord over de kwestie en een mening gegeven. Het heeft voor ons niet zoveel zin dat de kwestie politiek stof doet opwaaien, want daar kopen we eigenlijk niet zoveel voor. Enfin, het loopt zo en inderdaad klopt het niet dat het contract van de NOS voor de DVB-T zenderexploitatie niet is aanbesteedt en nu nog verder wordt uitgebreid, zonder de spelregels daarvoor te volgen. Als het simpelweg hetzelfde contract zou betreffen en allemaal al in 2002 geregeld zou zijn, zoals wij begrepen dat de minister heeft gezegd, dan waren er geen heronderhandeling en nadere afspraken nodig geweest. Maar toch blijken OCW, KPN en de NOS nu juist daarover afgesproken te hebben. Je kunt niet een contract van beperkte omvang sluiten buiten de aanbestedingsregels om en vervolgens de aanbestedingsregels nogmaals uithollen door later allerlei dingen gewoon toe te voegen. Dit is gewoon rommelig en slecht geregeld en komt neer op staatssteun, denken wij. Het hoort natuurlijk niet. En het wordt tijd dat dit soort gedoe eens ophoudt! Het ontbreekt aan echte transparantie en dat kost de belastingbetaler onnodig veel geld.”

De NOS Raad van Bestuur verklaarde zelf eerder middels haar woordvoerder – net zoals de CDA-minister – dat er geen noodzaak bestaat tot aanbesteden aangezien het een bestaand contract behelst in haar optiek. Nadere informatie daarover wilde NOS desgevraagd niet geven.

Komende dinsdag zal de Tweede Kamer stemmen over het ingediende wetsvoorstel omtrent de financiële implicaties. Maria van der Hoeven hoopt daarna de digitalisering van de analoge ethertelevisiezenders op 27 november te kunnen doorzetten. De al gestarte (foutieve) campagne noemde minister Van der Hoeven een ‘bedrijfsfout’ en is om die reden gestopt. Zo snel mogelijk zal na de aanvaarding van het wetsvoorstel een correcte campagne worden opgestart.

Regionale publieke zenders gaan free to air op satelliet!

De regionale publieke omroepen zullen free to air uitzenden via satelliet. Dit bevestigt Kees Färber operationeel directeur van Canal Digitaal Satelliet tegenover DutchMedia. De satellietexploitant zegt in verregaande gesprekken te zijn met ROOS, de koepelorganisatie van regionale publieke omroepen. Canal Digitaal Satelliet zal de technische voorzieningen op de Astra1-satelliet grotendeels voor haar rekening nemen voor de regiozenders. De regiozenders hebben er de voorkeur voor om free to air uit te zenden opdat ook niet in Nederland woonachtige geinteresseerden zonder enige drempel de zenders kunnen ontvangen. Eerder voerde de regiozenders nog discussie over wel of niet coderen. Voglens Farber zullen de regiozenders dit niet doen bij de start, maar mocht daar ooit noodzaak toe bestaan, dan kunnen ze daar altijd toe overgaan in een later stadium, aldus Färber. L1, de regionale omroep voor Limburg die al op satelliet uitzendt, wordt overigens ook bij dit project betrokken. Naast de tv-zenders zullen ook de bijbehorende regionale publieke radiozenders op satelliet uitzenden. Binnen enkele maanden zullen verder details bekend worden.

PvdA wil omroepverenigingen macht teruggeven met ‘brede doelgroep’ publieke omroep

De Partij van de Arbeid (PvdA) wil dat omroepverenigingen in het publieke landelijke omroepbestel weer verantwoordelijk worden voor de programmering van de zenders. Daarmee wil de PvdA het model van de publieke landelijke omroep zo organiseren opdat omroepverenigingen en andere maatschappelijke organisaties een ‘concessie’ krijgen die ‘in het verlengde ligt van de hoofdopdracht en verantwoordelijk worden voor de programma’s en de programmering van de zender’. De NOS Raad van Bestuur zou dan concessiegever worden van netten. Sinds 1 september 2005 is de NOS Raad van Bestuur – dankzij een doorgevoerde wetswijziging – juist met een Raad van Toezicht (voor het eerst) zonder omroepverenigingen verantwoordelijk geworden voor de programmering van de publieke landelijke tv- en radionetten. Ook het CDA wil omroepverenigingen wil de rol van omroepverenigingen meer verankerd zien.

Reclame mag in de optiek van het PvdA-concept-verkiezingsprogramma een bron van inkomsten zijn, maar mag ‘niet afhankelijk daarvan’ zijn in de programmering. Reclame verwerkt in programma’s verwerpt de PvdA. De ‘hoofdopdracht’ van de publieke omroep in Nederland moet door de politiek bepaald worden – zo stelt de PvdA – waarbij kwaliteit, pluriformiteit, maatschappelijke actualiteit en onafhankelijkheid de pijlers van de hoofdopdracht aan de publieke omroep moeten zijn. De PvdA wil dat daarbij een ‘brede doelgroep’ wordt bereikt en dit kan men ‘alleen waarmaken als hij ook de gelegenheid heeft mee te dingen naar de uitzendrechten van grote (sportieve) evenementen’. Op dit punt – alsmede het punt van reclame – sluit de PvdA aan bij het nieuwe VVD-mediastandpunt zoals verwoord in het VVD-conceptprogramma. Waar de VVD echter 100 miljoen wil laten bezuinigen bij de publieke landelijke omroep wil de PvdA het budget met 10 % verhogen om de ‘afhankelijkheid van reclame te verminderen’.

‘Sociale cohesie en stimuleren van burgerschup’ moet als het aan de PvdA ligt als ontmoetingsplaats voor alle burgers gecreëerd worden door de publieke landelijke omroep. De financiering van het (algehele) publieke omroepbestel moet voor lange termijn worden gewaarborgd ‘om te voorkomen dat de politiek zich steeds gedetailleerder met de publieke omroep gaat bezighouden’, aldus het PvdA-programma dat overigens net als bij de VVD niet rept over telecommunicatie, digitalisering of kabel. Wel stelt de PvdA dat zenders hun verantwoordelijkheid moeten nemen met betrekking tot programma’s waarin de grenzen van ranzigheid dicht worden genaderd.

COMMENTAAR

Het standpunt van de grote sociaal-democratische politieke partij komt op de dag voor de invoering van het zogeheten programmeermodel voor Nederland 1, 2 en 3 en staat daar haaks op. De NOS Raad van Bestuur en de belangrijkste gemandateerde televisiezenderoördinator Ton van Dijk beweren juist dat met het ingevoerde model meer vanuit de kijker dan vanuit omroepverenigingen en programma’s wordt gedacht. Programma’s worden in hun optiek voor kijkers gemaakt en niet voor omroepverenigingen. Indien het CDA en de PvdA samen een meerderheid zullen behalen na verkiezingen en de regering zullen vormen, is de kans reëel dat het morgen ingevoerde model opnieuw volledig anders zal worden ingericht met alle gevolgen van dien: terug in de tijd! De vraag blijft waarom grote politieke partijen niet durven af te rekenen met niet meer bestaande zuilen die hun eigen doel en achtergrond steeds proberen te heruitvinden om te kunnen voortbestaan. Weliswaar hebben ze met een minderheidsafspiegeling der bevolking veel leden van gemonopoliseerde omroepbladen, maar het niet publieke Veronica heeft met de meeste leden aangetoond dat het vooral omroepbladleden zijn. Om te komen tot een echt publiek onafhankelijk pluriform landelijk representatief omroepbestel zonder een intern politiek systeem van publiek gefinancierde omroepverenigingen en zonder de Stichting Ether Reclame is politieke lef nodig. Hoe kan de afhankelijkheid van reclame worden gemeden als twee van de drie leden van de NOS Raad van Bestuur – die dus de programmering opstellen – ook zitting nemen in het bestuur van de STER die als doel heeft zoveel mogelijk reclame binnen te halen?

Als de VRT, ARD/ZDF en BBC het kunnen, waarom kan het dan niet in Nederland? In 1947 werden omroepverenigingen weer ‘in ere hersteld’ na een felle discussie. 60 jaar later wordt deze discussie nog steeds gevoerd. Ook over 60 jaar?!

Kort nieuws: Kink FM, 100 % NL met nieuwe programmering Jean Mentens naar Curacao

Kink FM start komende maandag met een vernieuwde programmering. Het radiostation profileert zich daarbij voortaan iets meer met het ‘New Music’ idee naast ‘the alternative’. Jantien van Tol hierover: “Wij zijn altijd ‘the alternative’, daarbinnen proberen we altijd nieuwe genres te ontdekken en nieuwe muziek een plek te geven. Met zeven dagen in de week het ochtendprogramma ‘New Music’ laten we dat tot uitdrukking komen”. Het nieuwe muziekidee staat daarbij volstrekt los van dezelfde claim bij Slam! FM die zich veel meer op mainstreammuziek richt. In de tweemaandelijkse rapportages steeg het radiostation licht naar 0,4 % marktaandeel. Kink FM, dat alleen op kabel, satelliet en internet uitzendt, ziet op basis van de afgelopen cijferrapportages groeikansen. In de nieuwe programmering wordt in de avonden de themaprogrammering meer kansen geboden door deze een uur te vervroegen. Op dinsdag en donderdag komt er een nieuw concert-programma (Kink in Concert). Om de alternatieve hitlijst beter op de kaart te zetten, zal deze voortaan Kink 40 heten en niet langer Outlaw 41. Het dagelijkse ‘Avondland’ programma van Arjen Grolleman wordt overigens met een uur vervroegd; en de zondagprogrammering wordt iets meer gestroomlijnd.

100 % NL is vandaag gestart met haar ‘officiële’ programmering en heeft daarbij haar nieuwe website inclusief nieuw logo online geplaatst. Het radiostation dat op 8 juli jl. het zogeheten landelijke ‘A9-FM-kavel’ in gebruik nam, doet daarbij sinds vandaag ook mee aan het IntomartGFK Continu Luister Onderzoek. De radiozender is ook bezig met de opzet van een Nederlandse BV (RadioCorp BV) opdat een aantal de activiteiten van het radiostation via deze BV. Tot nu opereert het bedrijf onder het Finse Radiocorp OY. Later zal de radiozender zich presenteren aan media-inkoopbureaus. 100 % NL’s start van de (eerder bekend gemaakte) programmering betekent dat jocks zich per vandaag duidelijker kunnen profileren en de ‘harde’ start van de zender met Nederlandse pop, rock, urban en ‘disk-amazones” een feit is.

Kort voordat TweeVandaag EenVandaag wordt, maakt hoofdredacteur Jean Mentens (53) bekend komend najaar de AVRO/TROS actualiteitenrubriek te verlaten. Mentens zegt desgevraagd dat zijn vertrek niets te maken heeft met de omroeppolitiek en omroepontwikkelingen, maar simpelweg dat deze solidair is met zijn vrouw die naar Curacao verhuist. Jean Mentens zegt te vertrekken zodra een opvolger is gevonden voor de rubriek. In Curacao wil Mentens zich ook met media bezighouden. Mentens verklaarde dat deze nu eenmaal daarin gespecialeerd is en zich wil orienteren op mogelijkheden op dit warme koninkrijkseiland. Mentens is de eerste gezamenlijke hoofdredacteur voor twee omroepverenigingen van de rubriek TweeVandaag. EénVandaag – zoals de rubriek per komende maandag heet, heeft overigens haar website inmiddels daar op ingericht.