COLUMN-Ruim een jaar geleden trachtte ondergetekende met de column ‘Radiomannenkartèl’ duidelijk te maken dat de radiosector in feite als het er op aan komt, een mannenkartèl vormt. Dat was ruim één jaar geleden. Toen werd ook de site Radiobitches gelanceerd alsmede de “Radio Bitches Awards”. Die werden opgezet aangezien Nederland naar verhouding weinig vrouwelijke radiomakers kent ten opzichte van andere landen. Het vreemde is dat het op de meeste landelijke radiozenders erop lijkt dat Nederland stil is blijven staan in de jaren ’50 als het gaat om vrouwen op de radio en dat de meeste verantwoordelijken hiervoor evenzo redeneren of op z’n minst zo handelen als het om dit onderwerp gaat.

In feite zou de column van een jaar geleden, nagenoeg ongewijzigd opnieuw gepubliceerd kunnen worden. Harm Bruins Slot (inmiddels opgevolgd door Henk Hagoord), Ruurd Bierman, Cees Vis (NOS Raad van Bestuur, formeel verantwoordelijk voor de programmering van Radio 1 t/m 6), Jan Westerhof (radiodirecteur Radio 1 t/m 6), Florent Luyckx (zendermanager Radio 3FM), Jan Willem Bruggenwirth (Talpa Radio-directeur voor Radio 10 Gold en Juize FM alsmede het RTL-station Radio 538) en Kees Toering (voor Radio 2), maar ook Wouter van der Goes (Q-Music), Uunco Cerfontaine en Ab Trik (Sky Radio Groep/Radio Veronica) hebben zich tot vandaag in feite niets van de heersende kritiek aangetrokken. Of het verband houdt of niet, bij 100%NL is de zaak zelfs totaal verslechterd nadat de vrouwelijke directeur vertrok en enkele maanden daarna alle presentatoren inclusief de relatief grote ruimte voor vrouwelijke DJ’s mochten vertrekken. Lichtpuntje is Ad Ossendrijver die met zijn Arrow Classic Rock na de inname van de etherfrequenties van Caz!, met de introductie van gepresenteerde uitzendingen vrouwen in ieder geval een duidelijke plek heeft gegeven in de rockprogrammering. Bij de publieke landelijke zenders wordt duidelijk de prioriteit van vrouwen op de radio – net als de vertegenwoordiging van vrouwen in de bestuurlijke organen – onveranderd gegeven aan de niet-grote zenders: Radio 5 staat er met slechts 15 % op de middengolf, kabel, satelliet en internet samen met Radio 4 (16,9 %) nog gunstig bij.

Radio 3FM was dé winnaar bij de Radiobitches Awards. Maar dit zegt helemaal niets over het gehalte vrouwen bij Radio 3FM. Immers de awards gingen niet over het gehalte vrouwen maar over de waardering van stemmers voor de radiozender of vrouwen ongeacht de reden. Het zou voor zendercoördinator Florent Luyckx richting zijn Raad van Bestuur opgevat kunnen worden als een waardering en blijk van vertrouwen in de zender wat betreft het vrouwengehalte. Dat zou totaal onterecht zijn!

Immers met enkele uren nachtradio, het zondagavond NCRV-programma Bring it On en enkele uren op zaterdagavond waar Annemieke Schollaardt samen met de mannelijke DJ Domien Verschuuren een plekje mocht verkrijgen, kan moeilijk gesproken worden van enige balans: het gehalte mannen op Radio 3FM is onveranderd op 94,6 % stabiel gebleven!

De welbekende excuusjes van radiobazen dat ze voor de ‘kwaliteit’ gaan en niet voor per se een vrouw, zijn bekend. Elk Europees land heeft hiermee te maken; Nederland is echt niet zo afwijkend. Het was exact diezelfde redenering die leidde tot het dieptepunt van één vrouw (Maria van der Hoeven) in de regering bij Balkenende I in 2002. Achteraf gaf zelfs oud-minister Zalm toe dat dat nooit meer moet gebeuren, en anders moest!

Het is dan ook een opvallende gewaarwording dat tijdens de Radio Bitches Awards talloze veelal talentvolle (jonge) vrouwen rondlopen die op de grote stations niet of nauwelijks een echte kans mogen krijgen. Omdat de kans groot wordt dat jaarlijks steeds dezelfde weinige talentvolle vrouwen op de radio de (overigens wel veelal verdiende) Radio Bitches Awards krijgen is daadwerkelijk verandering noodzaak! Dat een radiozender wèl de Radio Bitch Award krijgt, maar niet zozeer vanwege enig evenwicht in man/vrouw verhouding op zender, is eigenlijk onterecht.

Aldus zou het voor de organisatoren aan te bevelen zijn om de prijs ‘beste radiostation’ in te wisselen voor twee andere prijzen.

Allereerst een aanmoedingsprijs voor het radiostation met de minste vrouwen op zender: de TestosteronRadio Award (ondertitel: Radio Bitches Wanted Award).

Die zou simpelweg rekenkundig kunnen worden bepaald aan de hand van de weekprogrammaschema’s. Duopresentatie (man/vrouw) telt dan wel alleen voor de helft mee indien het een volwaardige rol is (dus geen ‘sidechicks’).
De strijd zou dit jaar gaan tussen Q-Music, Radio Veronica, Radio 10 Gold en Radio 538.

Daarnaast zou een prijs voor het radiostation met de beste balans man/vrouw kunnen worden uitgereikt: de ‘Beste RadioMix Award’.

Ook die zou rekenkundig kunnen worden bepaald aan de hand van de weekuitzendschema’s. Radio 4, Radio 5, Kink FM, FunX, BNR Nieuwsradio en Concertzender zijn dan kanshebbers.

Een balans van man/vrouw op de radio Wie durft?

David de Jong,
DutchMedia

N.B. Dit artikel is een column met een mening; geen journalistiek artikel