De publieke omroepvereniging TROS heeft een boete van 35.000 euro opgelegd gekregen van het Commissariaat voor de Media in verband met een cruise-reis van “Alle fans aan dek” naar Mexico en Florida in november en december 2007. Volgens het Commissariaat voor de Media maakt de TROS zich schuldig aan het verbod om zich dienstbaar te maken aan winst door derden.

De media-toezichthouder is tot een onderzoek overgegaan nadat ze de TROS om opheldering had gevraagd naar aanleiding van een klacht. In optiek van de TROS heeft Van der Valk Vakanties een publieksreis georganiseerd, waarbij Van der Valk de beslisvoegdheid heeft voor het wel of niet doorgaan van de reis, waarbij de TROS ontkent dat deze via o.a. het eigen programmablad TROS Kompas bovenmatige aandacht heeft geschonken aan de publieksreis. Bovendien stelt de TROS dat Van der Valk Vakanties zich niet aan advertentie-afspraken zou hebben gehouden.

Volgens de media-toezichthouder is op 20 januari 2004 in een brief gesteld dat een publieksreis, een reis is die bedoeld is om publiek in staat te stellen bij een tv-uitzending aanwezig te kunnen zijn. “Als de aanwezigheid van publiek bij het te registreren concert al op andere wijze zeker is of door een derde zeker wordt gesteld,” is er volgens het Commissariaat geen sprake meer van. De media-toezichthouder stelt verder dat de TROS afhankelijk was van de verkoop van de cruise-reis door Van der Valk om opnames te kunnen maken, waarmee in feite de cruisereis het middelpunt van de activiteiten was, in plaats van een registratie van een tv-uitzending.  Daarbij merkt het Comissariaat ook op dat Van der Valk Vakanties een commercieel belang daarbij had. Het was in de uitleg van de toezichthouder geen publieksreis bedoeld om publiek naar een tv-uitzending te brengen. Volgens het Commissariaat voor de Media kan het niet zo zijn dat een publieke omroeporganisatie dat een commerciële derde onevenredig bevoordeeld wordt door de opdracht voor een publieksreis. Voor de overtreding staat een maximumboete van 80.000 euro. De TROS heeft omdat het een eerste overtreding in casu is, 35.000 euro aan boete gekregen.

Desgevraagd zegt de TROS bezwaar aan te tekenen tegen de uitspraak. Volgens woordvoerster Birgit Jansen is de TROS  “overgegaan van Ledenreizen (alleen voor TROS-leden) naar publieksreizen (voor iedereen toegankelijk). We hebben meermalen aan  het Commissariaat voor de Media naar de voorwaarden gevraagd waaraan we moesten voldoen. Hier hebben we nooit een reactie op gehad.” De TROS noemt het ‘vervelend’ dat ze ‘achteraf’ een boete krijgen opgelegd. Toch stelt het Commissariaat voor de Media in haar uitspraak dat duidelijk is dat het wettelijke dienstbaar maken aan commerciele bedrijven is overtreden.

Het was de commerciële zender TV Oranje die een klacht hierover bij het Commissariaat voor de Media indiende die uiteindelijk leidde tot de veroordeling. Gerard Ardesch stelt namens TV Oranje: “Een klacht van TV Oranje in 2007 bij het CvdM over oneerlijke concurrentie en marktverstoring door de TROS heeft er bijna anderhalf jaar na dato toe geleid dat de TROS (eindelijk) is veroordeeld tot een boete van 35.000 Euro. Hun reizen met (opnieuw) Van der Valk in februari 2009 en naar Barcelona (in mei) zijn identiek (zie www.televisiereizen.nl) en zullen naar wij verwachten opnieuw leiden tot een ingrijpen door het Commissariaat voor de Media en wederom nog hogere boetes. Wij zullen ons blijven verzetten tegen de groeiende oneerlijke concurrentie en marktverstoring door en vanuit het publieke bestel in ons land”, aldus Ardesch.  Overigens is TV Oranje zelf onder de naam RTV Oranje bezig om zelf ook een plek in het publieke bestel te verwerven.