COLUMN: “Blaas het publieke omroep(verenigingen)bestel op met de AutoOmroep, de BankOmroep, de KabelOmroep en de HartOmroep!”

COLUMN – Met de komst van omroepverenigingen die als dochters van grote commerciële mediaconcerns en allerlei organisaties met klanten of leden,  het publieke bestel willen inkomen, wordt de onmogelijkheid van het Nederlandse publieke bestel gewild of ongewild aangetoond. Er zijn mensen die beweren dat het Nederlandse publieke bestel democratisch is. Zoek 50.000 sympathisanten voor je idee, vorm een stroming, biedt meerwaarde en je krijgt geld en zendtijd.

De praktijk is weerbarstiger. Hoe mooi en interessant de ideeën van omroepen als Wakker Nederland, PowNed, Piep, Llink, maar ook die van de VARA, AVRO, KRO, NCRV, VPRO en anderen ook zijn, ze hebben in feite weinig te maken met het daadwerkelijk vormen van een stroming die meerwaarde bieden. De huidige leden van omroepverenigingen zijn met name omroepbladleden die dankzij die steun ook een door de NMa verboden maar door het College van Beroep voor het Bedrijfsleven (CBB) legaal beschouwd omroepbladenmonopolie in stand houden en een schijnvertegenwoordiging vormen. Omroepvereniging Llink maakte bekend een aanvraag tot uitstel van betaling te hebebn moeten doen als gevolg van (dure) ledenacties met de opmerking dat met overheidsgeld bij voldoende leden ze haar schulden weer kan voldoen. Daarmee is het vermoeden gerechtvaardigd dat Llink als publieke omroepvereniging financieel niet in staat is met middelen om te gaan; het moet toch niet de overheid met belastinggeld zijn die een omroepvereniging moet financieren voor het werven van haar leden om mogelijk eigen financieel wanbeheer te corrigeren!?  Het toont de verdere zwakheden van het stelsel aan.

Nieuwe initiatieven als Wakker Nederland, Powned maar ook Omroep C tonen aan dat het huidige bestel waarvan de gedachtes dateren van 1947/1948 en geactualiseerd in de loop der decennia ernstige gebreken vertonen. Het wachten is nog op de ‘auto-omroep’ (in het kader van ‘te weinig programma’s over verkeer en auto’s, motoren en wegen!), die de ANWB gemakkelijk kan starten. Het Wereld Natuur Fonds kan met de ‘natuuromroep’ middels haar donateurs, niet ontbreken net als de “HartOmroep” van de Hartstichting (want te weinig aandacht voor hartproblemen en gezond leven!). En de “Vrouwenomroep” moet er ook komen uiteraard, op initiatief van de Libelle, Opzij en Cosmopolitan, want te weinig aandacht voor vrouwen bij de publieke omroep! Ook te weinig aandacht aan geld en financiële zaken bij de publieke landelijke omroep kan natuurlijk voor ING aanleiding zijn om de “oranje leeuw’ omroep te starten met korting op hun tarieven en een oranje leeuw-knuffelbeest bij een lidmaatschap! En de KabelOmroep van Ziggo/UPC kan in dit rijtje uiteraard niet ontbreken met voor 5,73 euro per jaar een digitale kabelontvanger cadeau………!

Nederland kende in 1945, 1946 en enige maanden in 1947 een kortstondige periode van een nationale publieke omroep, en dat reclameloos. Het huidige publieke bestel met zogeheten externe pluriformiteit middels omroepverenigingen, een (zonder instemming van het parlement) praktisch verzelfstandige NOS-RTV die wel alle nieuwsvoorziening wordt geacht te doen, maar praktisch volledig zelfbesturend is, en tegelijkertijd weinig transparant. Een redactiestatuut is bijvoorbeeld niet te vinden op de NOS-site, evenmin de algemene uitgangspunten van een publiek journaal waar de termen ‘betrouwbaar’ en ‘onafhankelijk’ op van toepassing zijn. Henk Hagoort – voorzitter van de NOS-Raad van Bestuur, stelde onlangs de identiteit onvoldoende te kunnen herkennen van rubrieken als NOVA, Netwerk en EénVandaag en dat ze of moeten profileren of moeten bezien of dat gekeken moet worden naar andere vormen van samenwerking. Daarmee geeft Hagoort bedoeld of onbedoeld een verder manco van het huidige bestel aan.

Het open-televisie en open-radiomodel is voor een lokale omroep als SALTO in Amsterdam of SLOR in Rotterdam een interessant project op de ‘open-kanalen’, maar landelijk gezien, kan je je afvragen hoe het komt dat Nederland zo ‘uniek’ is en blijft in haar omroepbestel. Tijd om eens goed na te denken over een publiek omroepstelsel zonder omroepverenigingen, maar met de waarborging van publieke waarden, interne pluriformiteit, transparantie van werken en onafhankelijk werken met journalistieke principes. Omroepstelsels als de VRT, ARD, ZDF, France Televisions/Radio France zijn toch geen horrorscenario voor het maken van publiek verantwoorde televisie en radio!?

PS> Omroep Niks, onlangs door een ingezonden briefschrijver in Het Parool gemeld is ook een interessant idee: leden krijgen het overheidsgeld terug en het scherm blijft zwart in de zendtijd van Omroep Niks in het kader van gewenste rust….hoeveel Nederlanders zoeken af en toe een rustpunt?

David de Jong

N.B. Dit artikel is een column met een mening; geen journalistiek artikel

4 thoughts on “COLUMN: “Blaas het publieke omroep(verenigingen)bestel op met de AutoOmroep, de BankOmroep, de KabelOmroep en de HartOmroep!””

  1. Mooi verhaal… Het wordt dus eigenlijk tijd voor een wetsverandering lijkt me. Misschien kan Albert Heijn ook starten met een eigen omroep en iedereen die een bonuskaart heeft voor 6 euro lid laten worden en dan krijgen ze wuppies en smurfen en voetbalplaatjes kado!

  2. Al jaren proberen o.a. VVD en D66 het huidige omroepbestel op te blazen, en terecht… Telkens weer blijkt dat gelden bestemd voor het maken van radio en televisie verdwijnen in overhead (doelend op loon, administratie). Wanneer er nieuwe omroepen vanaf april worden toegelaten, betekent dit ook weer een toevoeging van evenveel directeurtjes. Volgens mij hebben wij daar wel genoeg van in Hilversum.

    Ik heb al eens eerder geschreven: Geef de omroepen van nu een eigen themakanaal en subsidieer dit voor maximaal drie jaar, daarna op eigen benen staan. Dwing de kleurloze omroepen (TROS, AVRO e.d.) om op te gaan in één net en je kan met een Nederland 1 en 2 wel uit de voeten. Geef John de Mol Nederland 3 en we zijn van heel wat gezeur af. Kort maar krachtig, soms wel ze effectief.

  3. Naast de grote omroepen met leden zijn er allerlei vage religieuze en semi-educatieve clubjes (IKON, RKK, friezen, joden, moslims, RVU en diverse andere splinters). Op basis waarvan krijgen die zendtijd? Ik wil zelf ook wel geld en zendtijd om mijn mooie atheïstische boodschap te verspreiden.

Leave a Reply to soundmannetje Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *