Arrow Classic Rock, Het Gesprek, EurosportHD en HistoryHD nieuw op satelliet; Cartoon Network/TCM en Boomerang weg bij Canal Digitaal;

Cartoon Network/TCM en Boomerang zijn per 1 juli niet langer te zien bij Canal Digitaal en TV Vlaanderen. Dit komt omdat het satellietbedrijf niet tot overeenstemming is gekomen over de voorwaarden voor uitzending van de drie zenders op satelliet. Dit bevestigt Martijn van Hout namens Canal Digitaal. Het is nog niet duidelijk wat Canal Digitaal met de satellietcapaciteit van Cartoon Network/TCM zal doen; deze combinatiezender wordt uitgezonden op eigen capaciteit van Canal Digitaal. Naar verluid wilde Canal Digitaal Boomerang continueren in haar aanbod, maar wilde Turner (eigenaar van deze kanalen) dat alleen met een koppelverkoop. Cartoon Network/TCM zou voor Canal Digitaal te duur zijn. Van Hout wil hierop niet ingaan. Turner was niet bereikbaar voor commentaar. Overigens is de verwachting dat de radiozender Caz op satelliet per komende woensdag vervangen zal worden door Arrow Classic Rock die daarmee haar satellietentree maakt. Verder zullen naar verwachting Eurosport HD (HD-aanbod), Het Gesprek (basispakket) en History HD op de Astra23,5 Oost-positie beschikbaar komen. Op de Astra1-positie zal van 07 tot 19 uur Schlager TV beschikbaar komen.

Canal Digitaal zal overigens haar prijzen per 1 augustus aankomende slechts beperkt aanpassen; alleen van het zogeheten basispakket zal haar tarief wijzigen (naar 9,95 euro per maand; was 9,50 euro per maand). Overige tarieven blijven voorlopig gelijk; mogelijk dat later dit jaar andere tarieven wijzigen, volgens Van Hout is daar ‘nog geen’ beslissing over genomen. Nu de Mediaguard2-smartcards van alle satelliethuishoudens met het basispakket en hoger zijn gewisseld naar Mediaguard3/Nagravision3, is de verwachting dat op die kanalen per 4 augustus het Mediaguard2-signaal op de zenders uit deze pakketten zal worden uitgefaseerd. Dit jaar zullen de houders van het zogeheten settopboxpakket (waar alleen de commerciele reguliere zenders van RTL en SBS in zitten) nog niet te maken krijgen met een smartcardwissel. De verwachting is dat deze pas in 2010 zal plaats vinden. Martijn van Hout benadrukt desgevraagd dat (ondanks de formulering in brieven) een gevraagde smartcardbijdrage (voor de basispakketabonnees) vrijwillig is. In brieven van Canal Digitaal aan klanten staat dat indien klanten het ‘niet eens zijn met het voldoen van de bijdrage voor de smartcard’ er de gelegenheid bestaat het abonnement te beëindigen. Volgens Van Hout die daar niet verder op wil ingaan, blijft het echter een vrijwillige bijdrage.

Publieke technologische strategie met publieke insteek noodzakelijk voor publieke landelijke omroep

COLUMN – De publieke landelijke omroep heeft een publieke technologische strategie nodig met een publieke insteek. Consequenties van het uitblijven daarvan zijn dat toegankelijkheid en beschikbaarheid voor Nederlandse burgers van publieke omroep-produkten die met publieke middelen zijn gefinancierd slechter wordt. Bovendien is het risico – en daar bestaan praktijkvoorbeelden van – dat de publieke landelijke omroep zich te veel afhankelijk maakt van commerciële marktpartijen die daar iets voor ‘terug’ wensen.

Het koste de politiek moeite om via de digitale ether de publieke landelijke televisiezenders vrij te laten uitzenden. Vreemd. Immers publiek gefinancierde zenders zouden toch op zijn minst vrij beschikbaar behoren te zijn. In 2006 toen de analoge televisie-uitzendingen werden gestaakt, werd ook een einde gemaakt aan de wat vreemde constructie met de commerciële licentiehouder waarmee capaciteit werd uitgeruild en waarbij de publieke zenders werden gecodeerd.

In Nederland kent de publieke landelijke omroep geen scheiding tussen commerciële uitzendactiviteiten en publieke uitzendactiviteiten. Aldus is de Nederlandse Omroep Stichting (Nederlandse Publieke Omroep) zowel verantwoordelijk voor Nederland 1, 2 en 3 als het feitelijk als commercieel produkt via Ziggo en UPC aangeboden Uitzending Gemist, de 12 zenders van Nederland 24 en de per 4 juli te starten HD-uitzendingen. Het is merkwaardig dat kabelaars een duidelijke stem hebben in de hoeveelheid en soorten themazenders die de publieke omroep aanbieden.
Het hoort officieel allemaal tot de ‘hoofdtaak’ van de publieke landelijke omroep. Maar om al deze content te ontvangen via televisietoestellen moet bij UPC maar liefst 35,20 euro per maand en bij Ziggo 31,15 euro per maand betaald worden (bij Ziggo dient nog een aparte ontvanger van 459 euro te worden aangeschafd of met een verplicht abonnement in totaal 418 euro aan extra kosten gemaakt te worden daartoe).

Nog los daarvan heeft de publieke landelijke omroep zichzelf verplicht om zich technisch in te perken. Die inperking bestaat eruit dat op internet  de uitzendingen van de publieke themazenders, maar vermoedelijk ook van Uitzending Gemist niet boven een bepaalde uitzendkwaliteit mag komen. Lees, op het moment dat het op televisiekwaliteit komt, is het voorbehouden aan de commerciële partijen. De nieuwste ideeën om Uitzending Gemist tegen betaling te gaan plegen, druist eigenlijk lijnrecht in tegen het principe van publieke omroep, van iedereen, voor iedereen.

Helemaal merkwaardig is de situatie dat de Nederlandse Omroep Stichting (NPO) twee miljoen euro laat betalen van de zijde van commerciële kabelaars om HDTV-produkties te stimuleren. Alhoewel er officieel uiteraard een ‘scheiding’ is tussen commercie en publieke omroep, lijkt toch wel logisch dat ‘wie betaalt, bepaalt’. Ook voor de uitzending van Nederland 1, 2 en 3 in Hoge Definitie zijn aparte overeenkomsten met kabelaars gesloten. De Nederlandse publieke omroep wil vooral geld hiervoor ontvangen. En dus kunnen kabelaars zonder noemenswaardige problemen bepalen onder  welke condities de zenders worden uitgezonden. De grote kabelaars UPC en Ziggo coderen de zenders. Kopers en bestaande bezitters van televisietoestellen die MPEG4 DVB-C aankunnen, hebben pech! Het is op termijn een steeds groter groeiende groep huishoudens. Bij UPC heeft deze groep sowieso al pech. Bij Ziggo zou daar mogelijkerwijs later deze zomer verandering in komen, maar alleen indien de CI+-modulemogelijkheid er is.
Voor extra geld (gesproken wordt over circa 70 euro) kan men dan een module kopen om via de televisie de ‘zonder meerkosten’ beschikbare HD-versies van de publieke zenders te kunnen zien. Uiteraard dient dan nog een smartcard te worden aangeschafd. Voordeel voor de kabelaars? Onmiddelijk zijn commerciële produkten te verkopen, immers een smartcard is voor een kabelaar een potentiele omzetgenerator.

Dit alles heeft niets met het zijn van een publieke omroep te maken die zich rekenschap geeft van haar publieke taak. De publieke landelijke omroep tracht via techniek meer omzet te genereren omdat ze daarmee denkt meer te kunnen betekenen. De praktijk is echter dat door deze instelling de publieke omroep haar publieke toegankelijkheid uiteindelijk in handen legt van commerciële partijen die vooral voor zichzelf een omzetgenererende taak richting klanten willen volbrengen. En dat doen deze commerciële partijen middels de tot haar beschikbaar staande technische middelen. De publieke landelijke omroep stelt op dat technische vlak nauwelijks voorwaarden. De vraag is wat het zichzelf opleggen van technische (toegangkelijkheids)beperkingen te maken heeft met een publieke omroep…

De publieke landelijke omroep zou er goed aan doen duidelijk te maken wat in haar optiek publiek is en wat niet. Maar bovenal is het noodzakelijk een publieke technologische visie te ontwikkelen met de publieke waardes. Wil de publieke omroep HDTV voor iedereen aanbieden? Dan Free to Cable, dan ook via DVB-T, dan ook vrij op internet! Wil de publieke omroep themakanalen ontwikkelen: dan ook in uitzendkwaliteit op internet en in DVB-T (via een tweede frequentienetwerk). Wil de publieke omroep zo breed mogelijk toegankelijk zijn? Dan ook met universele standaarden beschikbaar komen via internet-op-televisietoestellen, wil de publieke omroep Uitzending Gemist voor iedereen in uitzendkwaliteit aanbieden? Dan ook in uitzendkwaliteit op internet! Wil de publieke omroep zelf de regie over haar eigen publieke kanalen? Bij wet toegewezen (digitale) frequentieruimte bij de dominante marktpartijen als de kabelaars is dan op haar plek met (technische) regievoering vanuit de publieke omroep! Het kan in Duitsland, dus waarom in Nederland niet?!

Een publieke omroep die zichzelf respecteert is niet alleen contentbrenger, maar kiest ook doelbewust voor een publieke wijze van het invullen van haar techniek. Publieke omroepen als de BBC, ARD, ZDF en Rai bewijzen op dit punt dat een vrije toegankelijkheid van al haar content essentieel is. Anders dreigt de publieke omroep op lange termijn een omroep te worden, van iedereen, voor iedereen die betaalt (en bepaalt?!). En voor dat laatste bestaat al een commerciële omroep….

Dit redactionele commentaar is een column met een mening en aldus geen journalistiek artikel

COLUMN: Regering dreigt digitale (ether)televisiemarkt te verstikken

COLUMN – De regering dreigt de digitale ethertelevisiemarkt in een verstikkende klem te zetten. Het lijkt op een technische discussie, maar het is uiteindelijk een knalharde politieke en economische discussie die gevolgen heeft voor nagenoeg de hele televisiemarkt en diens toekomst. Waar gaat dit over? In alle stilte heeft de regering het beleidsvoornemen bekend gemaakt om in de frequentieband de ethertelevisiekanalen 61 t/m 69 (760 tot 862 MHz) niet langer voor omroepdoeleinden te bestemmen. Dat is grofweg 19 % van de beschikbare UHF-ethertelevisieband. Het voornemen van de regering is dit te bestemmen voor telecomdoeleinden. Denk aan mobiele telefonie, mobiel breedband en andere diensten. Deze discussie wordt aangeduid met de als codenaam aandoende aanduiding ‘digitaal dividend’.

Thans zijn er slechts twee licentiehouders van digitale ethertelevisie in Nederland: de Nederlandse Omroep Stichting (Nederlandse Publieke Omroep) met één landelijk frequentuenetwerk en Koninklijke KPN NV (via Digitenne Holding BV) als commerciële monopolist met de overige thans beschikbare frequenties (4 frequentienetwerken als DVB-T in gebruik 1 als DVB-H). Daarmee is de ether de facto gemonopoliseerd, waarbij KPN haar etheruitzendingen volledig codeert en commercieel exploiteert (hard onderweg naar het miljoenste abonnee).

Sowieso heeft de regering al enige tijd twee landelijke frequenties voor digitale ethertelevisie op de plank liggen die ze in afwachting van de discussie niet heeft uitgegeven.

In een marktconsultatie schrijft staatssecretaris Heemskerk (PvdA) namens de regering dat het mogelijk is om de bestaande uitzendingen in het deel van kanaal 61 t/m 69 te herplaatsen in het deel van kanaal 21 t/m kanaal 60. Merkwaardig, want daaruit blijkt alleen al dat de regering blijkbaar bewust frequentieruimte heeft vrijgelaten in dat deel en aldus geen maximaal gebruik heeft gemaakt van de technische mogelijkheden voor digitale etherfrequenties voor televisiedoeleinden. Dat is op zich geen noviteit, maar wel nieuw is dat de regering dit nu indirect toegeeft.

De redenatie waarmee bijna een vijfde van de frequentieband voor mobiele diensten zou moeten worden bestemd is vooral een éénzijdige van financiële aard. “Een groter toegevoegde economische waarde”, zo heet het en ‘verdere ontwikkeling van mobiel breedband’. Blijkbaar is voor de afdeling van de sociaal-democratische Heemskerk de (directe) economsische waarde het enige dat telt. Omroepdoeleinden zou volgens een in opdracht van de staatssecretaris uitgegeven rapport 4,9 miljard euro aan ‘economische basiswaarde’ opleveren en mobiele doeleinden 6,3 miljard euro. Nog los van het gegeven dat elke Nederlander nu weer even kan weten waarom zijn/haar mobiele telefoontarieven zoveel duurder zijn dan het vaste net, omschrijven de onderzoekers niet wat de verdere gevolgen zijn van zo’n keuze.

Immers, er blijft slechts één nog te verdelen netwerk over voor digitale ethertelevisie (DVB-T). Eén te vergeven digitaal televisienetwerk is daarmee verdwenen! En dit heeft weer tot gevolg dat de digitale ethertelevisiemarkt zich in Nederland moeilijker kan ontplooien. Met het grootste gemak concludeert staatssecretaris Heemskerk dat met MPEG4/DVB-T2 ‘efficienter’ van het etherspectrum gebruik kunnen maken. Alsof met een big-bang de inmiddels naar één miljoen huishoudens groeiende klanten van KPN nieuwe randapparatuur zouden hebben, laat staan dat KPN of de gebruiker bereid is die investering aan te gaan van een nog in de kinderschoenen staande techniek (en in het geval van DVB-T2 nog niet eens volledig gestandaardiseerde techniek!). Bij een overgang is te verwachten dat dit geruime tijd zal duren en is extra spectrum nodig! De staatssecretaris schrijft verder dat anderzijds maar frequentieruimte in Band III, oftewel de band die voor DAB+/DMB-toepassingen is bestemd gezocht moet worden voor DVB-H/DVB-T toepassingen. En laat nu net diezelfde staatssecretaris met instemming van de meeste spelers in de radiosector besloten hebben om volop daar voor DAB+/DMB actief te gaan worden.

Kortom uiteindelijk zal tot in lengte van jaren de televisiesector (en wellicht ook de radiosector) hier de gevolgen van moeten meemaken. Lachende derde is de kabelsector. Zij heeft geen problemen om eigen capaciteit naar eigen believen in te zetten. Kan digitaal uitbreiden zonder problemen en doet dit ook. Wat betreft televisie via de (digitale) ether is Nederland een ontwikkelingsland. Met het vergeven van de commerciële licentie aan één partij die bovendien met toestemming ‘de’ nationale telecomexploitant kon worden, hebben de (CDA/VVD-)voorgangers van de PvdA-staatssecretaris cruciale fouten voor de ontwikkeling van de infrastructurele televisiesector gemaakt.

Frank Heemskerk dreigt een nieuwe fout te maken. Immers digitale ethertelevisie kan door het beperken van de frequenties nauwelijks verder ontplooien en groeien. Nu al is het binnen de beschikbare ruimte ‘inschikken’ en is de beeldkwaliteit van de door KPN aangeboden zenders niet altijd de beste. Terwijl grote landen in Europa een vrije ethertelevisiepolitiek hanteren en soms ook actief ruimte voor HDTV via de ether propageren, is dat in Nederland uitgebleven. Waarom de publieke omroep bijvoorbeedl geen gratis HDTV en themakanalen op een tweede mux zou kunnen aanbieden met een verplichting tot free to air uitzending, is onduidelijk anders dan dat het van regeringswege om commerciële motieven gaat. Activiteiten als pay-per-view via de ether, ook daar had in Nederland werk gemaakt kunnen worden. Verdere capaciteit voor DVB-H toepassingen? Behoudens het KPN MobielTV project is het stil gebleven….

Bovendien heeft Nederland nagelaten zich bij frequentie-onderhandelingen in 2006 echt hard te maken voor afdoende DVB-T frequenties. In een frequentieband voor televisie, is het merkwaardig hoe weinig daadwerlijke televisiefrequenties Nederland op landelijk niveau feitelijk kan inzetten, ook al is Nederland een ‘grensland’. Een ontwikkeling dat lokale publieke omroepen nu verboden wordt om nog langer op non-interferentie-basis in de ether uit te zenden is een typische situatie. Kabelaars als UPC en Ziggo weten zich daarmee verzekert van het lokale alleenrecht.

De meeste landen hebben nog geen beslissing genomen; terwijl het ‘etherland’ Spanje duidelijk kiest voor de omroepdoeleinden. Met de weinige frequenties die Nederland voorhanden heeft, is het om concurrentieredenen van de kabelsector en om redenen van het niet laten verstikken van de expansiemogelijkheden van de digitale ether van essentieel belang de televisie-frequenties voor televisie te behouden en plichten daartoe op te leggen! De consultatie over het ‘digitale dividend’ eindigt vrijdag.

Dit redactionele commentaar is een column met een mening en aldus geen journalistiek artikel

FunX draait met netto-winst in 2008

FunX BV heeft in 2008 een netto winst geboekt van 91.740 euro op een totale omzet van 4,97 miljoen euro. Hiervan is naar schatting 3,7 miljoen euro uit subsidie-inkomsten afkomstig. Dit blijkt uit de jaarrekening van FunX die DutchMedia heeft verkregen. Dit totaal-bedrag is niet direct uit de jaarrekening af te leiden waar 3,44 miljoen als subsidiestromen is gerapporteerd. Dit komt omdat een deel van de subsidiestromen is weggeboekt als ‘overige omzet’. Ook is een subsidiebedrag (119.000 euro) uit 2007 weggemuteerd. Zonder deze mutatie zou FunX 5,089 miljoen aan omzet hebben gedraaid. Het totaalbedrag van de Nederlandse Omroep Stichting (NPO) is niet direct terug te lezen, aangezien het gerapporteerde bedrag van 1,58 miljoen euro een niet aangegeven bedrag aan subsidies voor technische doeleinden omvat die ten bate van FunX is gekomen. De Nederlandse Omroep Stichting (NPO) is de grootste subsidieverstrekker aan FunX. Tot nu heeft FunX sinds haar bestaan elk jaar een hoger totaal-subsidiebedrag toegekend gekregen.

Desalniettemin zijn de totale reclame-inkomsten lager gebleken. In 2008 bedroeg deze voor FunX 474.619 euro versus 584.291 euro in 2007. Wel is FunX veel meer op ‘bartering’ gaan zitten (740.782 euro in 2008 versus 169.223 in 2007) waarbij in natura publiciteit en reclame-zendtijd wordt geruild. FunX heeft in de kostenkant haar contentkosten weten te verlagen naar 389.498 euro (was in 2007 nog 460.647 euro); personeeelslasten zijn daarbij licht gestegen naar 2,259 miljoen euro. FunX telt geen personeelsleden die boven de Balkenende-norm aan inkomsten verkrijgen.

FunX BV is een volle dochter van Stichting G4 Radio. Stichting G4 Radio is activiteit van de lokale publieke omroepen in Amsterdam (SALTO), Den Haag (Stadsomroep Den Haag), Rotterdam (SLOR) en RTV Utrecht.

FunX Audit-luisteronderzoek Universiteit Utrecht zet vraagtekens bij FunX luisteronderzoek

Een door de Universiteit Utrecht en het bureau BOA uitgevoerd onderzoek plaatst vraagtekens bij zowel het FunX/Synovate-bereiksonderzoek als het onderzoek dat door IntomartGFK uitgevoerde Radiolog-onderzoek van het Radio Advies Bureau. Enkele weken geleden openbaarde FunX dit audit-onderzoek. In dit onderzoek is de opdracht gegeven om na te gaan of het eigen Synovate-onderzoek een ‘representatief en valide’ beeld van het bereik bestaat, te bezien of het Radiolog-onderzoek een ‘representatief en valide beeld van het bereik’ van FunX geeft van de FunX-doelgroepen en of welke eisen dienen er te zijn om vanuit de FunX-doelgroepen een representatief en valide beeld te geven.

Uit de audit blijkt dat bij het in opdracht van FunX-gedane bereiksonderzoek problematisch is deze te ‘generaliseren naar een grotere populatie’. Tevens stelt de onderzoeker dat “selectie met als gevolg onbetrouwbare resultaten niet is uit te sluiten,” aangezien zonder ‘aanvullende informatie het moeilijk te zeggen is of er sprake is van een belangrijke selectie’. De audit-onderzoeker stelt overigens wel dat andere onderzoeken FunX (Motivaction/Transcity en Steda Research) ook hoog plaatsen in de resultaten en stelt dat ook deze onderzoeken ‘beperkingen’ kent en geen ‘afdoende toets’ geven over de positie van FunX

Het FunX-onderzoek is gedaan middels de keuze van plekken waar ‘voldoende mensen (uit de doelgroep) komen en waar mag worden ge-geënquêteerd. In Amsterdam is daarbij buiten het stadscentrum Osdorpplein e.o. gekozen. Daarbij zijn mensen op grond van uiterlijke kenmerken op leeftijd en herkomst, alsmede postcode-woonadres, geselecteerd.

Volgens de audit-onderzoeker is niet bekend hoeveel personen uit de doelgroep zijn aangesproken maar niet deelgenomen. Een responspercentage is aldus niet te berekenen; onderzoekers stellen verder dat “De keuze voor een quotasteekproef is vanuit een oogpunt van generalisatie naar de populatie van grootstedelijke jongeren minder gelukkig. Selectie van een bepaald type respondenten en daaruit resulterende vertekening van de enquêteresultaten zijn moeilijk uit te sluiten. De enquêteresultaten van een quotasteekproef hoeven niet representatief te zijn voor de populatie.”

Een belangrijke conclusie van de audit-onderzoeker is verder dat “de keuze voor een quota-steekproef (in plaats van een kanssteekproef)  minder gelukkig is vanuit een oogpunt van generalisatie naar de populatie van grootstedelijke jongeren. Het
onderzoek leent zich daarom niet voor het nauwkeurig schatten van een bereik of marktaandeel.” Opvallend is dat ondanks de  (eigen) kritiek de audit-onderzoekers het Synovate-onderzoek als positief beoordelen, al wordt gesteld dat dat ‘binnen de gestelde opdracht’ is.

Over het door de radiomarkt algemeen geaccepteerde continue IntomartGFK-onderzoek stellen de audit-onderzoekers dat de indruk bestaat dat deze ‘niet op een volledige aselecte kanssteekproef is gebaseerd’ en dat ‘respons problematisch’ is. Volgens de audit-onderzoekers is de vraag of allochtone stadsjongeren (15-34 jarigen) in de vier grote Randstadsteden voldoende representatief in het IntomartGFK-onderzoek zitten op basis van de hun beschikbare informatie ‘niet afdoende’ te beantwoorden. Op basis van ‘indicatoren’ is het antwoord volgens het onderzoek van de Universiteit van Utrecht en BOA negatief. Dit komt volgens de onderzoekers door de methode van het dagboekonderzoek bij de doelgroep, alsmede de aaname dat slechts 10 respondenten man zijn tussen de 18 en 24 jaar zijn in de stad Utrecht (met als bron een artikel van IntomartGFK-man Camiel Camps van 2002). De conclusie van de onderzoekers is wel dat het IntomartGFK-onderzoek een ‘meer valide’ beeld geeft van het beluisteren van radiostations door respondenten dan het vragen naar ‘het beluisteren van radio gisteren, de afgelopen week of de afgelopen 12 maanden’. De audit-onderzoekers adviseren extra inspanningen te leveren opdat het IntomartGFK-onderzoek kan verbeteren met een groter aantal respondenten uit specifieke doelgroepen. Ook stellen de onderzoekers dat ‘face-to-face’ bij bepaalde doelgroepen als (grootstedelijke) jongeren en mensen van allochtone afkomst ‘noodzakelijk’ is, ‘bij voorkeur huis-aan-huis’ met een ‘aselecte steekproef’. Ook een speciale aangepaste, eenvoudige en korte vragenlijst wordt door de onderzoekers voor ‘moeilijk bereikbare doelgroepen’ aanbevolen.

Willem Stegeman, algemeen directeur van FunX zegt desgevraagd dat de “echte zaak is dat de radiobranche een probleem heeft in het onderzoeken van jongeren. Dat bevestigt dit rapport. Het was flinker geweest als het Radio Advies Bureau had meegewerkt. Ze hadden hun voordeel kunnen doen met  het rapport, in plaats van zelf op je handen blijven zitten en de inspanningen van anderen in twijfel te trekken. Als wij ons kwetsbaar hebben gemaakt met het openbaren van dit validatie-onderzoek, dan zij dat zo. Het gaat om de discussie.  Wij willen – en dat blijkt ook uit dit onderzoek – er een noodzakelijke verbetering van het IntomartGFK-onderzoek komt, waar jongeren tot dusver niet goed in worden gerepresenteerd. Wellicht kan RAB dat nu gewoon eens toegeven en er echt mee aan het werk gaan.”

George Bohlander, directeur van het Radio Advies Bureau, zegt desgevraagd best te hebben willen meewerken, maar dan wel met de voorwaarde dat de details van het Synovate-onderzoek ook kenbaar zou worden gemaakt. Bohlander onderschrijft de kritiek op het Synovate-onderzoek, en erkent tegelijkertijd de problemen van het eigen onderzoek: “Het probleem dat jongeren en allochtonen minder deelnemen aan onderzoek is een probleem dat RAB ook zelf al geruime tijd zeer serieus neemt. Dit probleem geldt overigens niet alleen voor het CLO mediaonderzoek maar voor alle marktonderzoeken. Het RAB doet  zijn best om het CLO op dit punt te optimaliseren. Zo zijn we  in 2007 overgestapt op werving via willekeurige telefoonnummers van vaste en mobiele nummers, juist om groepen als jongeren en allochtonen beter vertegenwoordigd te laten zijn in het onderzoek. Het aantal allochtone panelleden is door deze overgang met 67% gestegen, waarmee de representativiteit aanmerkelijk is verbeterd,” aldus Bohlander. Ook wijst Bohlander er op dat de papieren dagboekjes voor het grootste deel zijn omgewisseld door de deelnemers op internet te laten invullen waarnaar ze hebben geluisterd in plaats van op papier. “We hebben FunX de uitnodiging gedaan mee te doen met het onderzoek, en ook bij wijze van test. Die uitnodiging ligt er. We liggen nu met de aanpassingen redelijk op niveau wat betreft de hoeveelheid jongeren onder de 35. We hebben gezegd tegen FunX om meer participanten aan de ‘jongerencel’ toe te voegen, maar daar hoort wel een betaling bij, net als andere radiozenders dat voor andere doelgroepen doen. Met zo’n uitgebreide set aan maatregelen denken wij dat het onderzoek representatiever kan zijn. Op de uitnodiging aan FunX is officieel afwijzend gereageerd. Maar de uitnodiging om te participeren blijft staan,” aldus Bohlander.

NASCHRIFT/REDACTIONEEL COMMENTAAR:

Er is altijd veel te doen om marktonderzoeken. Het gezegde ‘er zijn leugens, leugens en statistieken’ zal menigeen bekend voorkomen. FunX is niet de eerste die tracht de methodiek van het continu luisteronderzoek te bekritiseren, en zal vast ook niet de laatste daarbij zijn. Wat opvalt bij de kritiek die FunX publiekelijk geeft, is dat ze zich alleen toespitst in haar kritiek op afdoende representativiteit van haar doelgroep stadsjongeren (15 tot 34-jarigen waaronder met name jongeren met een niet-westerse achtergrond) uit de vier grote Randstad-steden. Over andere aspecten van het continu luister onderzoek heeft de ‘audit-onderzoeker’ geen opdracht gekregen om die onder de loep te nemen; FunX laat zich daar publiekelijk verder niet echt over uit. Toen Michiel Bicker Caarten hoofdredacteur was van BNR Nieuwsradio, was deze een veelgehoorde kriticaster op de methodiek van het luisteronderzoek. Circa vijf jaar geleden vond discussie plaats over de kern van het luisteronderzoek: het is in feite een herinneringsonderzoek, waarbij deelnemers bij het invullen van hun ‘dagboek’ dagelijks moeten herinneren wat ze wanneer (en waar) hebben beluisterd. In tegenstelling tot het continu kijkonderzoek waarbij feitelijk wordt gemeten wat bekeken wordt, kunnen vraagtekens geplaatst worden bij de daarbij te accepteren foutmarges en of nu daadwerkelijk de radio-beluistering of de herinnering van radiobeluistering wordt onderzocht. Dat het luisteronderzoek in de meeste andere Europese landen minder uitgebreid is en meestal ook via ‘dagboekjes’ gaat doet daar niets aan af. Het wijzigen van de methodiek om het invullen van de dagboekjes via internet te laten verlopen en het invoeren van de ‘gouden standaard’ in de manier waarop het Nederlandse publiek wordt vertegenwoordigd, is uiteraard daarbij wel een vooruitgang. Toch blijft nog los van de herinnering de representativiteit – en niet alleen voor stadsjongeren in de vier randstadsteden – een discussiepunt. Zelfs de Raad van Bestuur van de Nederlandse Omroep Stichting benoemde enige tijd geleden dat dit een probleem is, maar stelde tegelijkertijd dat dit in algemene zin heel lastig is op te lossen gezien een matige bereidheid tot deelname. Een verbetering van 67 % zegt op zich niet alles zolang absolute cijfers niet kenbaar worden gemaakt: het kan de betekenis hebben van heel weinig naar minder weinig representatief. Bekend is dat – in het algemeen – er te weinig jonge mensen in heel Nederland (en niet alleen [niet-westerse] stadsjongeren in de vier randstadsteden) deel (willen) nemen aan marktonderzoeken. Wellicht is het anno 2009 noodzaak om met nieuwe methodes te komen tot meting. Naast de ‘portable’ meting kan het meten van streams op basis van onafhankelijke rapportages – gezien de groeiende internetbeluistering – binnen onderzoeken en het ontwikkelen van een methode daartoe, bijdragen aan een meer betrouwbare luistercijfermeting dan louter het herinneringsonderzoek van IntomartGFK.
Dat losse selectieve bereiksonderzoeken lastig te vergelijken zijn met landelijke continu-onderzoek en het in feite daarmee ook in de onderzoeksmethodiek aflegt, zal geen noviteit zijn. Ook de kritiek op de representativiteit binnen het IntomartGFK-onderzoek is niet nieuw; jammer is dat in het audit-onderzoek om overigens verklaarbare reden niet ook met actuele data gewerkt kon worden.

Wat in commerciële zin merkwaardig is van FunX is dat ze een kritisch audit-onderzoek heeft durven openbaren over het in haar opdracht gedane Synovate-bereiksonderzoek, anderzijds is dit juist te prijzen omdat ze daarmee de eigen kwetsbaarheid durft aan te geven. In die zin is duidelijk dat FunX enerzijds met haar persberichten en presentaties over de in haar opdracht uitgevoerde Synovate-bereiksonderzoeken tracht een commerciële (reclame)markt aan te boren, maar daarmee tegelijkertijd een intern belangenconflict krijgt doordat het een publieke omroeporganisatie is met een publieke doelstelling die met belastingmiddelen werkt. Bij FunX lijkt die scheiding tussen commercie en publieke taakopdracht – zoals bij de publieke landelijke omroep in organisatorische zin het geval is – niet te bestaan. Het onlangs gelanceerde Funx.info is daar illustratief voor: de produkten van een bekende fastfoodketen als ‘prima eten’ en ‘gewoon goed’ voedsel, ‘niets meer aan doen’ aanduiden, heeft in ieder geval veel weg van een pure commerciele boodschap. En zo heeft de wetgever bedoeld of onbedoeld een onmogelijke spagaat gecreëerd. Een reclamevrije publieke omroep is zo gek nog niet?!

Dit naschrift/redactionele commentaar is een naschrift/commentaar met een mening en aldus geen journalistiek artikel

Ziggo weigert uitspraken programmaraadsviezen Commissariaat voor de Media op te volgen

Ziggo weigert de uitspraak van het Commissariaat voor de Media op te volgen inzake het moeten volgen van wettelijk dwingende programmaraadsadviezen. Woordvoerder Gradus Vos bevestigt desgevraagd dat Ziggo in bezwaar gaat tegen de afwijzing op het ontheffingsverzoek om uberhaupt nog de verplichting te hebben het analoge televisie-aanbod uit te zendenwaarover de programmaraden adviseren. Ook gaat Ziggo in bezwaar tegen de verplichting om zenders als TVE Internacional, Rai Uno en France 2 in een aantal gebieden analoog door te geve. “Als we deze bezwaarzaken verliezen gaan we daarna in beroep tegen het Commissariaat voor de Media bij de rechtbank,” aldus Vos.

Om de directe werking van het besluit van het Commissariaat voor de Media aan te vechten, gaat Ziggo ook naar voorlopige voorzieningenrechter om te voorkomen dat ze uiterlijk 14 juli genoemde zenders analoog moet doorgeven. “We willen gedurende het verdere proces dat niet hoeven doen,” aldus Vos. In andere gebieden waar programmaraden zenders als France 2 hebben geadviseerd die niet worden doorgegeven, weigert Ziggo eveneens deze wettelijk dwingende adviezen op te volgen.

Het Commissariaat voor de Media maakte begin deze maand bekend het ontheffingsverzoek af te wijzen, omdat het in haar optiek niet mogelijk is een ontheffing toe te wijzen op basis van de wetsartikelen waar Ziggo zich op beroet. Aangezien Ziggo nog steeds 30 analoge tv-zenders blijft doorgeven en alleen ontheffing wenste op het deel dat de programmaraad aangaat (dus tv-zenderplek 8 t/m 15), gaat dit volgens het Commissariaat voor de Media niet op. Volgens de media-toezichthouder is juist bij zwaarwichtige redenen die aangetoond dienen te worden, Ziggo zou kunnen afwijken, maar dat een ontheffing niet aan de orde is, te meer omdat Ziggo geen ontheffing heeft verzocht van het minimaal aantal te verspreiden analoge zenders (15 inclusief de wettelijke mustcarry zenders).

Als gevolg van de door de programmaraden Multikabel (Noord-Holland Noord/Haarlemmermeer) aangespannen en gewonnen zaak, dient Ziggo voor 14 juli TVE Internacional en France 2 door te geven. In Breda dient Ziggo – volgens de uitspraak – TVE Internacional, Rai Uno en France 2 analoog op de kabel door te geven. Het Commissariaat voor de Media kondigde aan bij het uitblijven daarvan nadere handhavingsbesluiten te nemen.

Het Commissariaat voor de Media redeneerde in haar uitspraak dat het ‘enkele feit’ dat het programma-aanbod van zenders als France 2, TVE Internacional en Rai Uno een gering bereik kent, niet de betekenis met zich meebrengt dat Ziggo niet ‘voort kan gaan met ontwikkeling van haar digitale pakketten, indien dit programma-aanbod in het analoge aanbod wordt gehandhaafd.’ en dat Ziggo nog ‘voldoende andere mogelijkheden heeft om transmissiecapaciteit voor digitale diensten vrij te maken’, waarbij het wijst op de wetgever die het belang van de 15 analoge tv-zenders aangeeft.  Ziggo heeft – zo is gebleken – bepaald in haar hele gebied min of meer 27 zenders analoog gelijk door te geven in het kader van harmonisering. Ziggo stelt dat het moeilijker is om innovatie te kunnen plegen en haar analoge zenderaanbod af te bouwen; omdat het in haar optiek lastig is om per regio meer afwijkingen in het zenderaanbod te handhaven en omdat ze voor haar internet, digitale en interactieve televisie en telefonietoepassingen bandbreedte nodig zegt te hebben. Circa 65 % van de Ziggo-huishoudens heeft louter analoge kabeltelevisie (stand 31 december jl.); 35 % heeft naast analoge kabeltelevisie ook digitale kabel tot zijn beschikking. Het Commissariaat voor de Media kon Ziggo in haar redenaties niet volgen.

Wel heeft het Commissariaat voor de Media andere verzoeken tot handhaving van programmaraden om hun niet uitgevoerde basispakketadviezen bij Ziggo om ‘proceseconomische redenen’ besloten aan te houden, ‘hangende de behandeling van het bezwaarschrift van Ziggo’. Hierdoor duurt het naar verwachting nog vrij lang voordat Ziggo in alle gebieden waar ze adviezen weigert uit te voeren – bij een voor programmaraden positieve uitkomst van de rechtelijke procedures – daadwerkelijk gedwongen wordt zenders als France 2 analoog op de kabel uit te zenden.

Regering kiest voor behoud bestaande licenties commerciele FM-partijen tot minstens 2017

De regering kiest er voor de huidige radiobedrijven die thans in FM- en AM-etherlicenties in handen hebben tot minstens 2017 een verlenging te geven. Bestaande radiostations kunnen voor een nog nader te bepalen eenmalig bedrag hun verlenging van hun etherlicenties tegemoet zien. Voorwaarde is daarbij dat voor 1 september 2015 via DAB uitgezonden zal worden. De negen houders van de FM-kavels A1 t/m A9 worden daarbij ‘eigenaar’ van de DAB-kavel. De bestaande twee ‘lege’ kavels A7 en A8 worden in een reguliere verdeelprocedure als ongeclausuleerd en geclausuleerd jazz/klassiek alsnog verdeeld. Eerder was een verkorte procedure ingezet. Daarbij wordt een financieel instrument ingezet en de verwachting is dat daarbij opnieuw met biedingen gewerkt kan worden.

De huidige kavelindeling en clausulering blijft daarmee gehandhaafd. Voor het te betalen bedrag voor de radiostation tot 2017 zal een ‘extern bureau’ een bedrag vast gaan stellen. Onduidelijk is hoe dit er uit zal komen te zien, anders dan het om een ‘marktconform’ bedrag zal behoren te gaan.

Het multiculturele publieke jongerenstation FunX krijgt met de verlenging per september 2011 de mogelijkheid om in maximaal 30 steden uit te zenden.Volgens staatssecretaris Heemskerk dient de ‘bestuurlijke en organisatorische inbedding” daartoe nog ‘verder worden uitgewerkt met de desbetreffende gemeentes, lokale omroepen de landelijke publieke omroep en FunX’. Het Nederlandse frequentiespectrum wordt voor 50 % ingezet voor de publieke omroepsector en voor 50 % door de commerciële radiosector.

Als in 2016 uit een evaluatie blijkt dat DAB-beluistering dusdanig succesvol is, kan besloten worden ‘op relatief korte termijn’ de analoge FM-uitzendingen te beëindigen. Kriterium is daarbij 50 % van de huishoudens. Volgens staatssecretaris Heemskerk is het definitieve afschakelmoment 2023, waarbij de mogelijkheid bestaat in 2017 opnieuw te verlengen. Indien geen afschakelmoment wordt bepaald, vindt een nieuwe verdeling van frequenties plaats in 2017.

Martin S. Banga van de Nederlandse Vereniging voor Commerciele Radio (NVCR) zegt het een ‘hele goede zaak te vinden van de radiobranche’ en stelt dat het ‘goed nieuws is voor de luisteraar’. Er zijn volgens Banga veel bijeenkomsten geweest waar de overheid zich door alle belanghebbenden heet laten informeren. Banga stelt over de plannen “ik heb dit vijf jaar lang gezegd. Ik zou de brief zelf geschreven kunnen hebben,” aldus de bij Sky Radio Group werkende NVCR-voorzitter. Over het verkrijgen van extra etherfrequenties voor FunX stelt Banga: ‘dit betekent dat Willem Stegeman niet meer weg kan lopen voor het continu luisteronderzoek. Hij heeft nu geen luistercijfers, maar roept wel de grootste te zijn. Als ie etherfrequenties krijgt, ontkomt hij er niet aan mee te doen. Dan komt wellicht de ware aard naar boven.”

Ook Lex Harding, aandeelhouder van Slam! FM zegt ‘harstikke blij’ te zijn met de verlenging en het ‘verlengen van de horizon’. Harding hoopt dat het binnen de gegeven periode lukt om de investeringen terug te verdienen. “We zijn niet blij met FunX als publieke concurrent. Wij moeten betalen en investeren in DAB en krijgen er een concurrent bij. Voor Slam! FM is dat een directe concurrent. In de markt voor jongeren bestaat geen correcte verhouding, de publieke omroep gedraagt zich als concurrent. Ik ben vooral voor een reclamevrije publieke omroep”.

Q-Music reageert via woordvoerster Ingrid Timmer kort maar krachtig namens algemeen directeur Peter Bossaert: “we zijn erg verheugd met het bericht; verder wachten we de details af.” Ook Radio 538 reageert bij mijnde van woordvoerster Femke van der Hoeven vrolijk:
“Dit is super! We zijn er ontzettend blij mee”.

Daphne Swart-De Vries, woordvoerster van FunX zegt in rectie: “we zijn ontzettend blij met het nieuws. Het is een beloning van jaren hard werken dat we in de 30 steden mogen uitzenden”.

Rechtbank Rotterdam: Radio 10 Gold terecht uitgesloten van etherverdeling FM-kavel A7

Radio 10 Gold is terecht uitgesloten van de FM-etherverdeling die staatssecretaris Heemskerk (PvdA) thans organiseert voor het vrijkomende ongeclausuleerd landelijke FM-kavel A7. Dit heeft de voorlopige voorzieningenrechter in Rotterdam vrijdag bepaald, zo blijkt uit een geopenbaarde uitspraak die DutchMedia heeft bestudeerd. De staatssecretaris van Economische Zaken had eerder (via Agentschap Telecom) het standpunt ingenomen dat sprake is van verbondenheid tussen Radio 538 en Radio 10 Gold en dat op grond daarvan Radio 10 Gold kan worden uitgesloten. Dit komt omdat één instelling niet meer dan één ongeclausuleerd FM-kavel mag bezitten en Radio 538 die al in bezit heeft (FM-kavel A6).

Radio 10 Gold is voor 100 % in handen van Talpa Media Holding (vna John de Mol); Radio 538 is onderdeel van RTL Nederland Holding, waar Talpa Media Holding 26,3 % van bezit. Praktisch werken beide radiostations als één instelling. De rechter heeft bepaald dat er ‘vooralsnog’ sprake is van verbondenheid bij het in belangrijke mate kunnen bepalen van het beleid of het hebben van aanmerkelijke invloed op het beleid tussen Radio 538 en Radio 10 Gold. In die zin kunnen volgens de Mediawet en het Mediabesluit beide zenders als onderdeel van één instelling worden beschouwd.

Radio 10 Gold heeft bij de rechter betwist dat er – gezien de feitelijke constallatie – sprake is van verbondenheid tussen Radio 538 en Radio 10 Gold en verweeet de staatssecretaris onvoldoende motivatie. Bovendien heeft Radio 10 Gold aangegeven dat bij het verkrijgen van een Radio 10 Gold-etheruitzendlicentie, Radio 538 een andere leiding voor Radio 538 zal krijgen (Thans is Jan Willem Bruggenwirth zowel algemeen directeur van Radio 10 Gold als Radio 538, maar is voor Radio 538 statutair Bert Habets de algemeen directeur). Daarnaast heeft Radio 10 Gold gesteld dat het moment van vergunningverlening als toetsmoment geldt en niet het ‘moment  van de aanvraag’. Radio 10 Gold stelde verder dat de rol van leidinggevenden bij Radio 10 Gold ‘uitermate beperkt is’, nu zij ‘contractueel gehouden zijn het overgrote deel van hun tijd aan Radio 538 te besteden, welk deel in de praktijk nog groter blijkt te zijn.’

De rechtbank stelt verder dat een ‘groep van natuurlijke personen’ een ‘zodanige feitelijke invloed heeft in zowel Radio 10 Gold als Radio 538 dat zij in belangrijke mate het beleid van deze instellingen kan bepalen, althans aanmerkelijke invloed heeft op de inhoud van dat beleid.’ Verder stelt de rechtbank dat ‘gelet op de directiefuncties (algemeen directeur, programmadirecteur, financieel directeur en commercieel directeur) die deze personen bij zowel verzoekster als Radio 538 vervullen heeft deze groep van natuurlijke personen de dagelijkse leiding van beide instellingen en kunnen zij het programmatische, commerciële en strategische beleid van deze instellingen in belangrijke mate bepalen dan wel aanmerkelijk beïnvloeden.’ Daarbij stelt de rechtbank ook dat aan deze groep van personen een volmacht is gegeven namens de aandeelhouder. De voorzieningenrechter heeft eveneens het argument van Radio 10 Gold van tafel gehaald alsof het moment van vergunningverlening zou tellen; dit dient het moment van aanvraag te zijn.

Aldus is Radio 10 Gold volgens de rechtbank terecht uitgesloten.

Ten aanzien van de zaak Radio Jazz BV heeft de rechtbank geoordeeld dat deze instelling eveneens terecht is uitgesloten, aangezien deze een niet-modelconforme bankgarantie had overlegd en de staatssecretaris van Economische Zaken niet verplicht was een tweede herstelverzuim te geven, nadat eerder al herstelverzuim was afgegeven.

Arrow Classic Rock & Arrow Jazz FM: overeenkomst met Ziggo en UPC

UPC heeft een overeenkomst gesloten met het ‘nieuwe’  Arrow Classic Rock en Arrow Jazz FM. Ronald Sutmuller, woordvoerder van UPC bevestigt dit desgevraagd. Ook met Ziggo is inmiddels een principe-overeenkomst gesloten. Dit bevestigt Gradus Vos van Ziggo. Arrow Classic Rock en Arrow Jazz FM blijven hierdoor analoog op de UPC-kabel en Ziggo-kabel beschikbaar. Caz zal bij UPC per 1 juli analoog verdwijnen, maar blijft bij UPC in het digitale tv-pakket beschikbaar. Bij Ziggo was Caz al analoog en digitaal van de kabel verdwenen. Details over de overeenkomst konden Ziggo en UPC niet prijsgeven.

Ad Ossendrijver heeft een doorstart gemaakt nadat de Besloten Vennootschappen Rokit BV en Crosspoints BV failliet gingen. Dit waren de BV’s die de basis vormden van Arrow Classic Rock en Arrow Jazz FM alsmede Caz. Na het faillissement heeft inititiatiefnemer Ad Ossendrijver middels Flux Media Factory BV, Mediad BV (merkenrecht) en WBS Projects BV (uitzendlicenties) gewerkt aan een doorstart.

Voor een succesvolle doorstart zijn de radiostations afhankelijk van nieuwe distributie-overeenkomsten met de kabelaars. Nu UPC en Ziggo overeenstemming hebben bereikt, zijn beide Arrow-radiozenders zeker van hun toekomst. De oude BV’s van Arrow gingen failliet doordat het bedrijf niet in staat was de etherlicentiekosten te betalen, waarop de Arrow-zenders uit de lucht gingen en faillissement volgde.

(UPDATE: ook accoord met Ziggo, 19 juni)

History HD en Eurosport HD bij Canal Digitaal per begin juli; erotische Hustler TV ook in lagere pakketten

History HD en Eurosport HD zullen bij satellietaanbieder Canal Digitaal per begin juli worden toegevoegd aan haar aanbod. De beide zenders zullen via de Astra 23,5 Oost-positie aan het Hoge Definitie pakket worden toegevoegd. Deze zender was overigens al eerder aangekondigd. Eurosport HD zal voor alle abonnees van het basispakket (alsmede familie/entertainment/toppakket/combipakket) worden toegevoegd aan het aanbod via de Astra1G (doorlink Skylink). Dit heeft DutchMedia vernomen uit meerdere doorgaans zeer betrouwbare bronnen.

Canal Digitaal en Eurosport willen desgevraagd nog niet ingaan op de vraag of er al overeenstemming is. Volgens Jochem Haverman van Eurosport gaan de onderhandelingen ‘de goede kant op’. Eurosport Hd is bij de grootste kabelaar Ziggo onderdeel van het standaardaanbod.

Canal Digitaal biedt de ‘harde’ erotische zender Hustler TV voortaan als optie zonder meerkosten toegevoegd aan het ‘basis’, ‘familie’ en ‘recreatiepakket’. Eerder was overigens al bekend gemaakt dat Het Gesprek per begin juli op de Astra23,5 Oost zal uitzenden (op de huidige uitzendplek aldaar van MGM die naar de Astra1 is verhuisd). Met deze wijzigingen tracht Canal Digitaal de concurrentie met de kabelaars en het DVB-T aanbod (Digitenne van KPN) verder kracht bij te zetten.