Publieke technologische strategie met publieke insteek noodzakelijk voor publieke landelijke omroep

COLUMN – De publieke landelijke omroep heeft een publieke technologische strategie nodig met een publieke insteek. Consequenties van het uitblijven daarvan zijn dat toegankelijkheid en beschikbaarheid voor Nederlandse burgers van publieke omroep-produkten die met publieke middelen zijn gefinancierd slechter wordt. Bovendien is het risico – en daar bestaan praktijkvoorbeelden van – dat de publieke landelijke omroep zich te veel afhankelijk maakt van commerciële marktpartijen die daar iets voor ‘terug’ wensen.

Het koste de politiek moeite om via de digitale ether de publieke landelijke televisiezenders vrij te laten uitzenden. Vreemd. Immers publiek gefinancierde zenders zouden toch op zijn minst vrij beschikbaar behoren te zijn. In 2006 toen de analoge televisie-uitzendingen werden gestaakt, werd ook een einde gemaakt aan de wat vreemde constructie met de commerciële licentiehouder waarmee capaciteit werd uitgeruild en waarbij de publieke zenders werden gecodeerd.

In Nederland kent de publieke landelijke omroep geen scheiding tussen commerciële uitzendactiviteiten en publieke uitzendactiviteiten. Aldus is de Nederlandse Omroep Stichting (Nederlandse Publieke Omroep) zowel verantwoordelijk voor Nederland 1, 2 en 3 als het feitelijk als commercieel produkt via Ziggo en UPC aangeboden Uitzending Gemist, de 12 zenders van Nederland 24 en de per 4 juli te starten HD-uitzendingen. Het is merkwaardig dat kabelaars een duidelijke stem hebben in de hoeveelheid en soorten themazenders die de publieke omroep aanbieden.
Het hoort officieel allemaal tot de ‘hoofdtaak’ van de publieke landelijke omroep. Maar om al deze content te ontvangen via televisietoestellen moet bij UPC maar liefst 35,20 euro per maand en bij Ziggo 31,15 euro per maand betaald worden (bij Ziggo dient nog een aparte ontvanger van 459 euro te worden aangeschafd of met een verplicht abonnement in totaal 418 euro aan extra kosten gemaakt te worden daartoe).

Nog los daarvan heeft de publieke landelijke omroep zichzelf verplicht om zich technisch in te perken. Die inperking bestaat eruit dat op internet  de uitzendingen van de publieke themazenders, maar vermoedelijk ook van Uitzending Gemist niet boven een bepaalde uitzendkwaliteit mag komen. Lees, op het moment dat het op televisiekwaliteit komt, is het voorbehouden aan de commerciële partijen. De nieuwste ideeën om Uitzending Gemist tegen betaling te gaan plegen, druist eigenlijk lijnrecht in tegen het principe van publieke omroep, van iedereen, voor iedereen.

Helemaal merkwaardig is de situatie dat de Nederlandse Omroep Stichting (NPO) twee miljoen euro laat betalen van de zijde van commerciële kabelaars om HDTV-produkties te stimuleren. Alhoewel er officieel uiteraard een ‘scheiding’ is tussen commercie en publieke omroep, lijkt toch wel logisch dat ‘wie betaalt, bepaalt’. Ook voor de uitzending van Nederland 1, 2 en 3 in Hoge Definitie zijn aparte overeenkomsten met kabelaars gesloten. De Nederlandse publieke omroep wil vooral geld hiervoor ontvangen. En dus kunnen kabelaars zonder noemenswaardige problemen bepalen onder  welke condities de zenders worden uitgezonden. De grote kabelaars UPC en Ziggo coderen de zenders. Kopers en bestaande bezitters van televisietoestellen die MPEG4 DVB-C aankunnen, hebben pech! Het is op termijn een steeds groter groeiende groep huishoudens. Bij UPC heeft deze groep sowieso al pech. Bij Ziggo zou daar mogelijkerwijs later deze zomer verandering in komen, maar alleen indien de CI+-modulemogelijkheid er is.
Voor extra geld (gesproken wordt over circa 70 euro) kan men dan een module kopen om via de televisie de ‘zonder meerkosten’ beschikbare HD-versies van de publieke zenders te kunnen zien. Uiteraard dient dan nog een smartcard te worden aangeschafd. Voordeel voor de kabelaars? Onmiddelijk zijn commerciële produkten te verkopen, immers een smartcard is voor een kabelaar een potentiele omzetgenerator.

Dit alles heeft niets met het zijn van een publieke omroep te maken die zich rekenschap geeft van haar publieke taak. De publieke landelijke omroep tracht via techniek meer omzet te genereren omdat ze daarmee denkt meer te kunnen betekenen. De praktijk is echter dat door deze instelling de publieke omroep haar publieke toegankelijkheid uiteindelijk in handen legt van commerciële partijen die vooral voor zichzelf een omzetgenererende taak richting klanten willen volbrengen. En dat doen deze commerciële partijen middels de tot haar beschikbaar staande technische middelen. De publieke landelijke omroep stelt op dat technische vlak nauwelijks voorwaarden. De vraag is wat het zichzelf opleggen van technische (toegangkelijkheids)beperkingen te maken heeft met een publieke omroep…

De publieke landelijke omroep zou er goed aan doen duidelijk te maken wat in haar optiek publiek is en wat niet. Maar bovenal is het noodzakelijk een publieke technologische visie te ontwikkelen met de publieke waardes. Wil de publieke omroep HDTV voor iedereen aanbieden? Dan Free to Cable, dan ook via DVB-T, dan ook vrij op internet! Wil de publieke omroep themakanalen ontwikkelen: dan ook in uitzendkwaliteit op internet en in DVB-T (via een tweede frequentienetwerk). Wil de publieke omroep zo breed mogelijk toegankelijk zijn? Dan ook met universele standaarden beschikbaar komen via internet-op-televisietoestellen, wil de publieke omroep Uitzending Gemist voor iedereen in uitzendkwaliteit aanbieden? Dan ook in uitzendkwaliteit op internet! Wil de publieke omroep zelf de regie over haar eigen publieke kanalen? Bij wet toegewezen (digitale) frequentieruimte bij de dominante marktpartijen als de kabelaars is dan op haar plek met (technische) regievoering vanuit de publieke omroep! Het kan in Duitsland, dus waarom in Nederland niet?!

Een publieke omroep die zichzelf respecteert is niet alleen contentbrenger, maar kiest ook doelbewust voor een publieke wijze van het invullen van haar techniek. Publieke omroepen als de BBC, ARD, ZDF en Rai bewijzen op dit punt dat een vrije toegankelijkheid van al haar content essentieel is. Anders dreigt de publieke omroep op lange termijn een omroep te worden, van iedereen, voor iedereen die betaalt (en bepaalt?!). En voor dat laatste bestaat al een commerciële omroep….

Dit redactionele commentaar is een column met een mening en aldus geen journalistiek artikel

3 thoughts on “Publieke technologische strategie met publieke insteek noodzakelijk voor publieke landelijke omroep”

  1. Zo betalen de kabelmaatschappijen ook 8 miljoen voor de 12 themakanalen, terwijl OC&W maar 3,5 miljoen bijdraagt voor al die zenders.

  2. Het wordt tijd voor een echte hervorming van het publieke bestel. Al ben ik geen RTL of SBS fan, besef ik wel dat door op NED123 reclame uit te zenden, deze markt voor de commerciële zenders marginaal is. Wil je naast een sterke publieke omroep ook een sterke commerciële omroep zoals ITV in het VK, dan moet je wel wat doen met de reclame op publieke zenders: Helemaal vrij van reclame of in blokken, zoals in Duitsland.

  3. Het is te schandalig voor woorden dat de NPO extra geld durft te vragen van de kijker voor themazenders en HD kanalen.
    Nergens in Europa is dat zo, en onzez minister doet wanneer het hem uitkomt snel zijn oogkleppen op.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *