Minister Plasterk ziet geen aanleiding de Mediawet aan te passen op de omroepmededeling van Eurocommissarissen Neelie Kroes en Viviane Reding. Freek Manche, stelt als woordvoerder namens de PvdA-minister van media dat ‘de Mediawet 2008 binnen de kaders van de nieuwe omroepmededeling past’.

De nieuwe Omroepmededeling bepaalt dat voor nieuwe diensten er geen ‘buitensporige effecten op de markt’ mogen optreden die voor het vervullen van de publieke taak ‘niet noodzakelijk’ zijn.  Daartoe dient er voortaan een markttoets plaats te vinden, aldus deze omroepmededeling. De omroepmededeling stelt verder dat een ‘dergelijke beoordeling’ alleen ‘objectief’ kan zijn indien deze wordt ‘uitgevoerd door een instantie die daadwerkelijk onafhankelijk is van het management van de publieke omroep, ook wat betreft aanstelling en ontslag van de leden ervan’. Ook dient deze instantie over ‘voldoende capaciteit en middelen’ te beschikken om haar taken uit te voeren.

In de Nederlandse Mediawet is opgenomen dat de minister beslist over nieuwe taken voor de publieke landelijke omroep. Verder is het wettelijk zo geregeld dat op voordracht van de minister bij koninklijk besluit de leden van de Raad van Toezicht van de landelijke publieke omroep worden benoemd. Leden van de Raad van Bestuur – die de dagelijkse leiding vormen – worden door de Raad van Toezicht benoemd, waarbij de minister middels instemmingsrecht een vetorecht heeft tot benoeming, schorsing en ontslag. De Raad van Toezicht dient daarbij accoord te zijn met de aanvraag tot nieuwe diensten.

Freek Manche wijst er namens de minister op dat ‘feit blijft dat de minister de leden van de Raad van Bestuur niet zelf benoemt of ontslaat. De Europese Commissie is nog bezig met haar beoordeling; dit kan daar onderdeel van zijn.’ Toch bestaat er volgens de woordvoerder geen aanleiding om de wet te veranderen. De minister staat daarbij naar zijn oordeel – ondanks de benoemingsmacht onafhankelijk van de leden daarvan.

Enkele jaren geleden kreeg de minister de beoordelings- en beslissingsmacht over aanvragen van nieuwe (kern)taken van de publieke omroep. Daarvoor beoordeelde het Commissariaat voor de Media of deze taken wel of niet toelaatbaar zijn. Minister Plasterk heeft zich in Europa fel verzet tegen een markttoets. In de huidige wettelijke procedures is in Nederland nog geen markttoets opgenomen; Plasterk heeft alle kritiek op mogelijke marktverstoring bij nieuwe activiteiten die daarop volgde terzijde geschoven. Daarbij stelde de minister in de beoordeling dit voorjaar van nieuwe activiteiten onder andere dat ‘het feit dat commerciële aanbieders al in bepaalde diensten voorzien, is geen beletsel om de publieke omroepen vergelijkbare taken op te dragen.’ Daarbij wees Plasterk op de zelfstandige taak van de publieke omroep, onafhankelijk van wat commerciële partijen doen.