Column – FunX heeft zich afgelopen week begeven in een politiek mijnenveld via haar (anonieme) webstie Pezpaq. Het gaat daarbij om een internetfilmpje waarin de moord op Geert Wilders wordt geënsceneerd in een volgens FunX gedane ‘parodie’ die een ‘functie’ vervult en waarvan FunX van mening is dat deze een ‘beladen onderwerp bespreekbaar maakt’ en ‘uit de taboesfeer’ haalt, waarbij de zender eveneens aangeeft dat het filmpje ‘provoceert’ en daarmee stelt dat dat er aan bijdraagt dat ook de doelgroep van FunX ‘bereikt’ wordt en ‘betrokken wordt in het publieke debat’, waarmee FunX dit tot haar publieke taak beschouwt. Tevens stelt FunX dat het filmpje ‘tegenkrachten’ oproept en als zodanig een ‘pleidooi voor vrijheid van meningsuiting’ vormt.

De redenering van FunX is een bijzonder vreemde. Het is er één van het doel dat middelen zou heiligen en die gelegenheidsargumenten misbruikt voor haar eigen gelijk.

Wat is FunX? FunX BV is een dochter van de Stichting G4 Radio die is opgericht door de lokale publieke omroepen uit Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht. Doelstelling is lokale en regionale programma’s te ontwikkelen voor jongeren met multiculturele achtergronden in tenminste de vier stadsregio’s Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht. FunX BV valt aldus onder het publieke omroepstelsel en vervult daarbij ook een landelijke functie dankzij de financiering en het opdrachtgeverschap van de Stichting Nederlandse Publieke Omroep.

Pezpaq anoniem?

Pezpaq is als website onderdeel van meerdere websites die FunX BV exploiteert, maar waarvan de verantwoordelijke afzender niet altijd even duidelijk is. Zo is de site Pezpaq formeel gezien niet geregistreerd door FunX BV, Stichting G4 Radio of de Stichting NPO, maar staat deze op naam van de Amsterdamse provider Mhasmo BV. Op de website Pezpaq zelve staat nergens vermeld dat FunX BV de verantwoordelijke is voor deze website en claimt Pezpaq zelve alsof ze een entiteit zou vormen door een copyright-teken te plaatsen en door een eigen ‘privacyverklaring’. Alhoewel verwijzingen (links) vermeld staan naar FunX, staan deze er ook voor de NPO (omroep.nl) en is daarmee formeel onduidelijk dat dit een website is van FunX. De website van Pezpaq opereert in die zin anoniem, ook al heeft FunX na het gebeurde zich verantwoordelijk verklaard.

Uiteraard bestaat er vrijheid van meningsuiting. Het is echter een gegeven dat FunX BV miljoenen euro’s ontvangt om een publieke taakopdracht te vervullen. En die taakopdracht bestaat in haar kern feitelijk niet uit het exploiteren van websites waarop “korte filmpjes van tv-fragmenten over bekende Nederlanders die op dat moment in de actualiteit staan”. Vraag is dan ook of deze activiteit feitelijk wel tot de kerntaak van FunX kan behoren, gezien haar taakopdracht en daarbij behorende financiering. De relatie met het radiostation en haar doelstelling is bij deze filmpjes moeilijk aan te tonen.

Functioneel en een doel dat middelen heiligt?

FunX laat in feite na te omschrijven welke publieke functie een parodiefilmpje met een moord op een veel gestemde politicus heeft. Immers wat er is er te bespreken over een fictieve moord? Wat is daar publiek aan? Waarom zou zo’n kwestie uit een taboesfeer moeten worden gehaald? Alsof FunX stelt dat het bespreekbaar moet zijn te bezien wat er gebeurt als een veel gestemde politicus wordt vermoord? Anderzijds stelt FunX dat hiermee de doelgroep van FunX wordt bereikt. Deze bestaat vooral – zo blijkt uit FunX-onderzoek – uit stadsjongeren van niet-Nederlandse afkomst. Daarbij doet FunX de suggestie alsof deze stadsjongeren per definitie niet zouden worden betrokken in het publieke debat, en als dat al niet het geval is, alsof deze wijze de enige zou zijn om dat te bereiken! Oftewel het doel heiligt de middelen.

FunX gebruikt zelf vooroordelen!

FunX bedient zich in haar filmpje en parodieën veelvuldig van duidelijke vooroordelen jegens Italianen. Merkwaardige stereotyperingen met (slecht) Italiaans, waarbij ze deze duidelijk flink in de hoek zet door deze taal in te zetten als kenmerk voor louter geweld en moord. FunX bevestigt dat naast het bewuste filmpje nog eens in een berichtje over een moord in Italië en door die vervolgens in relatie te brengen met een moord op Geert Wilders. Extra merkwaardig omdat FunX zich juist als multicultureel radiostation juist leek af te zetten tegen stereotyperingen en vooroordelen!

FunX bedrijft politiek, zonder in de politiek te zetten of privaat te zijn!

De algemeen directeur van FunX stelde in uitlatingen bij Nu.nl dat de stelling dat het te rechtvaardigen valt een dergelijk filmpje te maken vanuit de gedachte  dat ‘bewust de grens’ wordt gezocht’ en te stellen dat ‘politieke uitspraken in het politieke spectrum van sommige mensen’ getuigen van ‘slechte smaak’. Daarmee is FunX zelf politiek actief aan het worden, zonder zelf een politieke doelstelling te hebben of actief te zijn in de politiek. FunX is noch een journalistieke organisatie, noch een organisatie die als doel of traditie heeft (politieke) satire te maken en evenmin een organisatie met een politiek doel.

FunX is een door de meerderheid van de politiek gewilde publieke omroep die met publieke financiering een taakstelling heeft. De vraag is of dit soort filmpjes tot de doelstelling zoals die bij FunX is geformuleerd, behoort. Het is jammer dat niet andere politieke partijen dan de PVV hierover openlijk vragen stellen. Indien FunX een commercieel bedrijf zou zijn dat simpelweg eigendom zou zijn van een aantal mensen, zou het nog te begrijpen zijn.

Doordat FunX zich nu zo opstelt in de politieke arena, zonder daar zelf deel van uit te maken, maar wel financiering en frequenties te verwachten van de politiek voor een duidelijk ander omschreven dan dit soort filmpjes te maken en publiceren (!), stelt FunX zich bijzonder kwetsbaar op en lijkt het nu een wedstrijd te willen spelen in een speelveld die niet de hare is.  Het is net alsof FunX zich – omdat ze een (publiek) radiostation is en daarmee een medium – zich het recht wil toe-eigenen om in de politieke arena een rol te gaan spelen zonder daarin te zitten.

Opportunistisch?

FunX toont zich overigens bij deze kwestie enigszins opportunistisch. Enkele maanden geleden daagde het publieke radiostation een bekende mediawebsite voor de rechter middels een vrij kostbare lasteradvocaat omdat deze site – ondanks dat de afzender daar vermeld wordt – naar haar mening op anonieme wijze onjuiste journalistiek heeft bedreven – en daartoe rectificatie eiste, maar anderzijds zelf zonder afzender en verantwoordelijke te vermelden websites exploiteert. De vraag is of FunX BV dan voor zichzelf dezelfde randvoorwaarden volgt, als ze bij de rechter aan anderen vraagt. Wat eveneens merkwaardig is, is dat FunX op vragen over de kwestie niet meer wilde loslaten dan haar persverklaring.

Hetgeen FunX doet, staat uiteraard los van de soms bijzonder merkwaardige standpunten die de PVV uit, die overigens net zo merkwaardig zijn als die van bijvoorbeeld de SGP of PvDD, maar waarover FunX geen filmpjes heeft gemaakt. En daarmee bedrijft FunX politiek, en begeeft ze zich op zeer glad ijs.

Dit commentaar is een column met een mening en aldus geen journalistiek artikel