Opheffen huidige omroepverenigingenstelsel oplossing bezuinigingen?

Tijdens de discussies rondom bezuinigingen blijft één zaak onaangeroerd. De positie van omroepverenigingen. De autonomie van omroepverenigingen maakt dat de discussie over de bezuinigingen slechts globaal gevoerd worden, terwijl op verenigings-niveau ondoordringbare zaken meespelen. Discusseren over nut, noodzaak en de rol die omroepverenigingen spelen lijkt uit den boze in het Hilversumse alwaar menig bestuurder nog steeds van mening is dat omroepverenigingen diepe wortels zouden hebben in de samenleving en daar een afspiegeling van zijn. Interessant is dat omroepmedewerkers veelal een nadere mening hebben dan hun bestuurders. Vergeten wordt te vermelden dat dankzij het nog steeds bestaande omroepbladenmonopolie van de publieke omroepverenigingen en Veronica Magazine/Satellite dit systeem in stand blijft.

Als het moeilijk wordt, worden de regels aangepast: de verlaging van 450.000 leden naar 300.000 leden voor A-omroepen is hier het mooiste voorbeeld van. Omroepen legitimeren zich met hun leden, maar de grootste omroepgids met de nog steeds bestaande ‘omroepvereniging’ is gek genoeg de Vereniging Veronica met circa 1 miljoen leden (ook als is Veronica Uitgeverij inmiddels verkocht aan SBS Broadcasting BV). Bij bezuinigingen wordt niet gekeken hoe verenigingen op ingenieuze wijze bepaalde financieringen al dan niet uit publieke middelen gebruiken om door te sluizen naar verenigingsactiviteiten.

Niet gekeken wordt wat het zou betekenen als het Nederlandse omroepbestel vrij was van omroepverenigingen. Welke besparing dat zou opleveren??

Zeven radio-organisaties (inclusief ConcertZender en Wereldomroep);
vier tv-netorganisatie (inclusief BVN TV) met één gezamenlijke doelstelling:
publieke omroep bedrijven. Menig persoon beweert dat dat dan een staatsomroep zou worden, waarop soms volgt dat deze niet in een land wenst te wonen alwaar dat het geval is. Het is een illusie dat het huidige bestel niet wars is van politieke benoemingen. Harm Bruins Slot (CDA, Raad van Bestuur NOS), de net benoemde Lennart van der Meulen (D66, netco-ordinator Nederland 3), Frans Slangen (CDA, voorzitter KRO) en Maarten Poelgeest (Groen Links Amsterdam, lid bestuur VPRO) zijn hier voorbeelden van. Daarnaast worden de het besturen van de NPS en Radio Nederland Wereldomroep (formeel) volledig door de staatssecretaris benoemd en kwam zelfs de huidig minister president Balkenende uit als vice-voorzitter van de NCRV (CDA).

In theorie kan een kwaadwillende regering middels doortrapte benoemingen
de hoofdredacteur van het NOS Journaal aanwijzen. Hoe? De staatssecretaris heeft de laatste stem in de Raad van Bestuur van de NOS. Die benoemt de directie van de NOS en op haar beurt benoemt deze de hoofdredacteur van het NOS Journaal. De huidige wetgeving maakt dit mogelijk.

Bovendien is af te vragen hoe pluriformiteit nu tot uitdrukking komt. Actualteitenrubrieken die gelijke onderwerpen op niet te onderscheiden wijze behandelen als het om echt nieuwsitems gaat en onnodige dubbelingen op Radio 1 en 747AM zijn slechts voorbeelden hiervan.

Er bestaan formules voor het waarborgen van de door velen geroemde pluriformiteit alsmede het vrijwaren van politieke beinvloeding. Bijvoorbeeld door te beginnen met een verbod op benoeming in besturen voor actieve politici en de benoemingsbevoegdheden op andere wijzen te regelen dan door politieke beïnvloeding. Het getuigt van enige gezonde wereldkennis dat de door velen geclaimde ‘eenheidsworst’ er niet per se hoeft te zijn indien er één publieke organisatie zou zijn. Anders zou Nederland het enige land ter wereld zijn, alwaar de door velen geroemde pluriformiteit bestaat en het de moeite waard is om naar de publieke zenders te kijken. Want zijn de resultaten van de omroepstelsels in Vlaanderen (VRT), Duitsland
(ARD/ZDF en regionalen), Frankrijk (France Televisions & Arte), Verenigd
Koninkrijk (BBC) of Zwitserland (SRG SSR) op televisie, radio en internet
dan zoveel slechter dan Nederland?

Idee kan zijn om pluriformiteit op televisie te waarborgen dat Nederland 1, 2 en 3 elk een eigen journalistiek karakter dienen te verkrijgen. Het ‘neutrale’ NOS Journaal wordt beperkt tot haar neutrale nieuwskarakter met veel journaals, terwijl op alle tv-nettten eigen afzonderlijk dagelijkse gecombineerde actualiteitenrubrieken/journaals kan ontstaan (op elk net één).

Het is het bestuderen en onderzoeken waard om te kijken hoe een dergelijk stelsel kan bestaan en, wat dit zou kosten. Het is het proberen waard. Ondergetekende miskent posities van minderheden en stromingen niet. Deze
kunnen elke week een eigen ‘uur’ verkrijgen op televisie, maar niet langer
de algehele verantwoording als algemene omroepen. Bovendien is nagenoeg
overal ter wereld alwaar bijvoorbeeld evangelisten omroep wensen te bedrijven de commercie de plek alwaar dit het beste kan gedijen. Ondergetekende kent met uitzondering van de politiek in Nederland geen andere plek in de samenleving alwaar katholieken, protestanten, sociaaldemocraten, vrijzinnigen, evangelisten gefinancierd moeten worden
door belastingbetalers om hun doelstellingen te realiseren.

Helaas zou alleen een omroeprevolutie leiden tot een omroepbestel zonder omroepvereningen; aangezien Nederland de afgelopen periode geen traditie kent van revoluties en radicale veranderingen, zal dit slechts illusie blijven……Reacties zijn hieronder welkom!!!