Berlusconi-regering in Italië kiest voor ‘pluralisme’?
Wat is de nieuwe Gasparri-wet nu eigenlijk?
– mededinging: in plaats van de tv-sector als een sector te beschouwen
wordt voortaan de communicatiesector als definitie gehanteerd. Een maximum omzetaandeel van 20 % telt voor elk bedrijf in deze sector. De sector bestaat uit telefonie, internet, de platenindustrie, kranten, betaaltelevisie, kabel/satelliet-televisie, reclame in welke vorm dan ook e.d. Telecom Italie (de nationale telecom-operator) krijgt 10 % opgelegd. Eigenaren van MEER dan EEN televisiezender mogen tot 2009 geen kranten kopen. Door deze nieuwe regels kan Mediaset naar verwachting 1 miljard EURO extra omzet draaien. Bovendien is Rete 4 ‘gered’ die volgens uitspraken van de hoogste Italiaanse rechter op basis van de oude wet uit de ether zou moeten gaan. Mediaset beheerst circa 90 % van de Italiaanse commerciële tv-markt ondanks de aanwezigheid van vele andere zenders die elk een heel klein marktaandeel halen. Voor de goede orde: Italië is een land waar ethertelevisie de primaire ontvangstwijze van televisie is. Kabel bestaat praktisch niet; satelliet wel en is in handen van Keith Rupert Murdoch’s Sky Italia (2,3 miljoen abonnees) + nog zo’n 2/3 miljoen satelliethuishoudens.
– Ondernemingen mogen maximaal 20 % van het totale aantal zenders bezitten die een bereik groter dan 50 % hebben van het totaal aan analoge en digitale etherzenders. Alle bestaande nationale etherzenders dienen in juli 2005 meer dan 50 % van de bevoling digitaal via de ether te bereiken om hun licentie verlengd te zien. Met name deze regel maakt het mogelijk dat Mediaset controle houdt en uit kan breiden over de media-industrie. Dat komt omdat Mediaset niet wordt toegestaan om meer dan 20 % van de zenders te bezitten, maar wel wordt toegestaan om multiplexen te bezitten waarvan zij zelf kan bepalen wie daarop uitzenden. Bovendien is de juli 2005 termijn dodelijk voor minder kapitaalkrachtige nationale zenders die eigen etherzenders zullen moeten kopen om dekking te verkrjigen. Hierdoor wordt Mediaset bevoordeeld.
– De publieke omroep Rai kan geprivatiseerd worden. Per 31 januari 2004 kan max. 1 % per onderneming/persoon van de Rai worden verkocht. Vakbonden mogen maximaal 2 % bezitten. Per 1 januari 2006 mogen onderdelen van de Rai verkocht worden. Dan kan ook een zender worden verkocht. Met de opbrengsten wordt voor 25 % geinvesteerd in digitale televisie en decoders.
– De benoeming van de Raad van Bestuur van de Rai zal anders verlopen. Het zal bestaan uit negen leden en wordt voortaan voor drie jaar benoemd in plaats van twee. De parlementscommissie media benoemd zeven leden, de overige door de minister van Economische Zaken. De bestaande Raad van Bestuur wordt per 28 februari 2004 ontslagen.
– De oppositie in Italië hoopt dat president Carlo Azeglio Ciampi de wet niet zal ondertekenen omdat deze inconstitutioneel zou zijn. Ook overweegt het een referendum over de wet te organiseren en heeft het aangekondigd bij winst van de volgende verkiezingen deze wet als eerste ongedaan te maken.
De Europese Commissie heeft reeds gesteld niets tegen de wet te willen doen.
– Naar aanleiding van de wet heb ik enkele relevante Nederlandse media-ondernemingen gevraagd wat deze ervan vinden als de 20 % communicatie-regel in Nederland zou worden gehanteerd. Met name kabelexploitanten hebben daar in het verleden wel eens op gezinspeeld, zodat hun mededingingsregels en specifieke kabelregelgeving zou komen te vervallen.
Enigszins flauw reageerde als enige Erik de Zwart namens het John de Mol-bedrijf Talpa Radio International met de opmerking ‘Wij vinden pizza erg lekker maar vinden toch ook dat Italië nog steeds ver weg ligt.’ Waarvan akte waarbij opgemerkt kan worden dat De Zwart – als directeur van de radio-activiteiten – uit naam van John de Mol spreekt die tot minstens eind 2005 in dienst is van Endemol die ook te maken heeft met de nieuwe regelgeving in Italië! Jammer dat De Zwart niet ingaat op de materie zelf en vlucht in vooroordelen. Canal+ NV wilde niet ingaan op de vraag. Andere reacties zijn (nog) niet binnengekomen.