Rechter bevestigt rechtmatigheid 108.400 euro boete Slam! FM en doet uitspraak over clausering Slam! FM-kavel A5

De rechtbank in Rotterdam heeft de rechtmatigheid uitgesproken van een boete van in totaal 108.400 euro boete voor Slam! FM. Dit blijkt uit een uitspraak van de bestuursrechter, die daarbij ook een uitspraak heeft gedaan over de clausulering. De rechtbank doet daarbij uitspraken over wat wel en niet gezien moet worden als hitmuziek. Radio-edits vallen daar buiten.

De rechtbank stelt over hitmuziek: “Hitmuziek is de als mainstream te kenschetsen popmuziek waarbij het logisch is de gangbare hitlijsten gepubliceerd in het HitDossier genoteerde hitmuziek als vertrekpunt te nemen”. Volgens de rechter moet voor een ieder duidelijk zijn geweest dat kavel A5 in beginsel niet is bedoeld voor dergelijke hitmuziek, maar voor bijzondere muziek die zich onderscheidt van de actuele populaire muziek en daarbij aansluit bij specifieke smaakvoorkeuren. De rechter stelt verder dat er daarover bij Slam! FM geen misverstand bestond, gezien de aanvraagdocumenten. De algemene regeling omvatte – aldus de rechter- ‘op zichzelf heldere uitgangspunten’ en dient uit te gaan van het in het convenant tussen het Commissariaat voor de Media en het Agentschap Telecom gedefinieerde begrip van hitmuziek. Volgens de rechter heeft Agentschap Telecom evenwel bij de boetebepaling een ‘te beperkte uitleg’ gegeven, in zoverre berustend op een ‘ondeugdelijke motivering’, als het gaat om het begrip ‘andere (hit)versie’. Evenwel concludeert de rechter in haar uistpraak dat Slam! FM ‘te veel aan hitmuziek’ heeft uitgezonden en dat zij ‘ver achter is gebleven bij het vereiste muziekpercentage van 95 %’. Ook heeft de rechtbank gesteld dat ‘fillermuziek’ (muziek die als achtergrond bij gesproken woord wordt gebruikt), niet als muziek kan worden aangeduid, omdat die voor de luisteraar niet goed hoorbaar is.

Opvallend is verder dat de rechter uitspreekt dat er bij Slam! FM ‘nimmer een misverstand heeft kunnen bestaan dat een andere versie van een hit moet zijn uitgebracht wil deze niet als hit meetellen’. De rechter oordeelt dat de ‘Slam! FM edits [..] niet waren uitgebracht en telden daarom bij de totstandkoming van het rapport mee als een hitversie’. Agentschap Telecom heeft daarbij – aldus de rechter – meermaals aangegeven dat de door Slam! FM vervaadigde radio-edits worden beschouwd als hitmuziek. Opvallend is dat de rechter de hoogte van de dwangsom niet ‘onredelijk’ acht, dit geldt evenzo voor de boetes die de rechter als ‘niet onevenredig’ beschouwt; financiele situaties van de overtreder (Slam! FM) zijn daar ‘op zichzelf niet bepalend’, aldus de rechter.

De rechter oordeelt verder dat de ‘gedragingen van Slam! FM leiden tot concurrentievervalsing, omdat Slam! FM met het gewijzigde programmaformat de grenzen van de aan haar opgelegde clausulering heeft overschreden, waardoor zij voor zichzelf meer concurrentiemogelijkheden heeft gecreëerd. Volgens de rechtbank kan Slam! FM daarbij niet volhouden dat zij in ‘onzekerheid verkeerde’ of haar handelwijze was toegestaan.

De zaak is oorspronkelijk aangespannen door Radio 538 (thans onderdeel van Talpa Media Holding) die ook in de rechtszaak partij was. Radio 538 – die optrad in de rechtszaak middels haar BV-naam als de Vrije Radio Omroep Nederland BV, kortweg VRON – betoogde vooral dat Slam! FM concurrentievervalsend optrad en verzocht handhavend optreden. Radio 538 betoogde daarbij dat het rechtszekerheidsbeginsel van haarzelf in het geding was en VRON schade leidt, aangezien door te veel hits en te weinig muziek er een (onverwachte) concurrent bij is gekomen ten opzichte van haar eigen zender. Slam! FM op haar beurt betoogde dat het onduidelijk was hoe voorwaarden geinterpreteerd dienden te worden, is van mening dat fillermuziek ook muziek is en betoogde dat radio-edits nieuwe muziek is.

De zaak gaat terug naar de tijd dat ID&T nog eigenaar was van de zender, maar heeft gevolgen voor de algehele operatie van Slam! FM die thans in handen is van 2HMedia BV (Lex Harding, Marcel Dijkhuizen en Ruud Hendriks). Om te voorkomen dat overgegaan wordt tot de incasso van de boete overweegt Slam! FM BV in hoger beroep te gaan bij het College van Beroep voor het Bedrijfsleven (CBB) en schorsing van de uitspraak aan te vragen. Volgens directeur Jacqueline Bierhorst geeft de uitspraak ‘eens te meer aan hoeveel moeite de wetgever (het parlement, red.) en rechtsprekende instanties hebben met de uitleg van de regels behorende bij ons kavel’. In de optiek van Bierhorst worden ‘nieuwe interpretaties gegeven over het begrip hitmuziek en de berekeningsmethodiek muziek/gesproken woord,’ waaraan de directeur van het radiostation toevoegt dat ze zich wel degelijk aan de regels houdt. De uitspraken van de radiodirecteur zijn opvallend te noemen, aangezien de rechter in zijn uitspraak meermaals aangeeft dat Slam! FM BV niet kan volhouden dat er misverstanden over de regels bestaan.

Na het opnieuw nemen van een besluit (met betrekking tot de onderbouwing) door het Agentschap Telecom is dit mogelijk opnieuw vatbaar voor rechterlijke procedures. De uitkomst van de hoofdzaak zelve kan definitief en onherroepelijk worden na een uitspraak van het CBB.

Uitspraak leidt tot rel tussen Radio 538, Adformatie en Slam! FM

De uitspraak heeft geleid tot een interne rel tussen Radio 538 en Adformatie enerzijds en Slam! FM anderzijds. Adformatie publiceerde gistermorgen als eerste over de uitspraak van de rechter met de (foutieve) stellingname dat Radio 538 en Agentschap Telecom op ‘alle punten’ in het gelijk gesteld zou hebben en dat Slam! FM met ‘onmiddelijke ingang geen hits of re-edits’ meer mag draaien.

Aangezien de uitspraak niet definitief en onherroepelijk is, en de berichtgeving vanuit Adformatie in de optiek van Slam! FM tendentieus, leidde dit tot een verontwaardigde reactie bij de radiozender.

Radio 538 stuurde in de middag een persbericht waarin ze resoluut de stelling inneemt dat Slam! FM weer een ‘cultzender moet worden’. In het persbericht stelt de Talpa-radiozender dat Slam! FM ‘haar beperkte vergunning voor ‘cultmuziek’ te gebruiken als vrije vergunning voor ‘hitmuziek’.
Talpa Radio-directeur Jan Willem Bruggenwirth verklaarde daarbij in een positie gemanoeuvreerd te zijn om middels een rechtszaak duidelijkheid te verkrijgen door onduidelijke uitleg van de minister aan de randvoorwaarden. Slam! FM noemt het persbericht van Radio 538/Talpa Radio in een eigen persbericht ‘onjuist’ en ‘voorbarig’ en duidt de opmerking van Jan Willem Bruggenwirth dat Slam! FM de dupe zou zijn geworden van onduidelijke regelgeving als ‘nergens op slaan’. Slam! FM directeur Jacqueline Bierhorst duidt het uitsturen van het persbericht door Radio 538 als ‘erg onhandig’.

Voor zover bekend is het voor het eerst sinds het toestaan van commerciele uitzendlicenties in 1992 dat landelijke commerciële radiozenders elkaar zo bestoken met rechtszaken tegen het wel of niet naleven van de vergunningsvoorwaarden alsmede met een media-persberichten offensief.