Kabelexploitant Casema heeft bij de Raad van State gelijk gekregen in haar benadering met televisiezenders en programmaraden. Casema mag met televisiezenders contracten afsluiten waarin is opgenomen dat deze zenders NIET in het basispakket uitzenden. Hierdoor staan programmaraden buiten spel, aangezien die daarmee nagenoeg alle Nederlandse commerciële zenders niet kunnen adviseren.

Casema sluit met grote televisiegroepen als RTL Nederland (RTL 4, RTL 5, Yorin), SBS Broadcasting BV (Net 5, SBS 6 en Veronica) en MTV Networks BV (MTV, TMF, Nickelodeon en binnenkort The Box) contracten af waarmee deze zenders hun distributie in het zogeheten analoge ‘standaardpakket’ garanderen. In eerste instantie had het Commissariaat voor de Media geoordeeld dat dergelijke contracten niet zouden kunnen die door de Haagse rechtbank al werd verworpen. Contracten met televisiezenders vallen wat de Raad van State betreft onder ‘zwaarwichtige redenen’ waar een kabelexploitant van mag afwijken bij de uitvoering van adviezen voor het basispakket. De praktijk betekent dat Casema-programmaraden voor het televisiepakket alleen nog vooral publieke buitenlandse zenders kunnen adviseren voor het basispakket. Voor radiozenders heeft Casema niet een dergelijk contract afgesloten; hier blijven programmaraden hun adviesbevoegdheid van 25 radiozenders vooralsnog behouden.

De uitspraak heeft precedentwerking voor heel Nederland. Casema heeft overigens niet alleen een theoretisch basispakket, maar ook in de praktijk is het bij Casema in de meeste gebieden mogelijk om alleen een goedkoper basispakket af te nemen (van 15 zenders + twee Casema-promo zenders en het radio-aanbod). De praktijk is dat slechts een klein percentage van de kabelabonnees dit afneemt.

Het Commissariaat voor de Media die haar uitspraak te niet ziet worden gedaan reageert tegenover DutchMedia met de mededeling het ‘jammer’ te vinden dat haar oorspronkelijke uitspraak niet wordt bekrachtigd. Volgens woordvoerder Bart Bijvank moeten de Commissarissen zich nog beraden over de Raad van State-uitspraak.

Rob van Esch, directeur van kabelkoepelvereniging VECAI ziet de mogelijke gevolgen als een ‘storm in een glas water’. Volgens hem kunnen programmaraden nog steeds hun rol vervullen en afdoende zenders blijven adviseren. Bovendien wijst Van Esch op digitale kabeltelevisie waarvan de kabelkoepelorganisatie hoopt dat dit binnen afzienbare tijd zal doorbreken, zodat programmaraden op termijn niet meer nodig zijn.

De praktijk is echter dat Casema met lijsten van vooral buitenlandse publieke zenders werkt, waarvan programmaraden uiteindelijk 8 à 9 zenders (afhankelijk van de aanwezigheid van lokale publieke zenders) ‘mag’ selecteren uit de lijst van de algemene auteursrechtenovereenkomst (BBC 1, BBC 2, RTL, TF 1, France 2, 3, RTBF La Une, La Deux, ARD, ZDF, WDR, TVE Internacional, Rai Uno en WDR/NDR/Sudwest Fernsehen) en enkele andere zenders waaronder TV 5. Casema staat tevens toe dat ARTE en TRT Int in het basispakket worden doorgegeven. Hierbij zij aangemerkt dat de RTBF-zenders veelal niet te ontvangen zijn in een groot deel van Nederland.

Programmaraden zijn overigens gerechtigd om ook andere buitenlandse zenders te adviseren waarvan de kabelaar een inspanning moet leveren om een overeenkomst te sluiten. UPC is daarbij in het geval van ARTE er juridisch in geslaagd om een basispakketadvies hiertoe niet te hoeven uitvoeren.

Harry Kramer, voormalig topambtenaar van het ministerie van OC&W zei over deze kwestie onlangs in het blad KabelRaad:
“Als dat zo is, zou nieuwe regelgeving uitkomst bieden. Je kan denken aan (volledige, red.) zeggenschap van de programmaraden over de volgende 15 zenders of het volledige pakket. Dat is vrij eenvoudig werk voor een wetswijziging. [..] Dit soort gerommel toont aan dat de markt nog niet helemaal volwassen is. Je zou het eigenlijk van de kleine kabelaars verwachten. Het is dit gedrag dat wetgevende maatregelen uitlokt.”

Komend jaar zal moeten blijken of ook andere kabelexploitanten (UPC, Essent Kabelcom e.d.) in navolging van Casema contractuele afspraken met televisiezenders gemaakt met het buiten spel plaatsen van programmaraden. Bij Multikabel is een soortgelijke situatie als bij Casema al aan de orde. Casema en het ministerie van OC&W waren niet voor commentaar bereikbaar.