RTL Nederland heeft ten behoeve van RTL 8 nog geen overeenkomsten tot kabeldistributie gesloten. Ook heeft RTL Nederland ten behoeve van de overname van Radio 538 alsmede de overname van content van Talpa TV BV (Tien) nog geen toestemming van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa).
Toch presenteerde RTL Nederland afgelopen donderdag met de vermelding ‘onder voorbehoud van toestemming van de NMa’ ten overstaan van pers en adverteerders haar nieuwe seizoen die op 17 augustus van start zal moeten gaan. RTL Nederland meldde daarbij dat dankzij overeenstemming met kabelaars 100 % kabeldekking gerealiseerd is voor RTL 8. Uit een rondgang bij de grote kabelaars blijkt dat geen enkele (dochter van een) grote kabelaar (UPC en Zesko Holding [@Home/CasemaMultikabel] samen goed voor 90 % van de kabelhuishoudens) overeenstemming met RTL daartoe heeft. Wel bestaat – aldus woordvoerders van de kabelbedrijven – ‘de intentie’ er uit te komen en RTL 8 uit te zenden. Adviezen van programmaraden worden daarbij overigens niet afgewacht. Probleem in de onderhandelingen is dat Talpa TV BV betaalde voor kabeldistributie, terwijl RTL graag op de nul-lijn zit en het liefst voor digitale kabeldoorgifte betaald wordt. Op satelliet bij Canal Digitaal Satelliet zal RTL 8 in ieder geval vanuit Luxemburg worden uitgezonden op de ‘Luxemburgse’ transponder; hiertoe zal Hallmark Channel naar een Nederlandse transponder verhuizen. Een officiele overeenkomst hiertoe is ook nog niet gesloten, maar wel in voorbereiding. Onduidelijk is nog in welk satellietpakket RTL 8 zal komen. Hoe de (technische) overgang van Tien naar RTL 8 zal plaats vinden is nog niet duidelijk, aangezien Tien op een Nederlandse transponder uitzendt op satelliet. De Luxemburgse uitzendlicentie is waarschijnlijk inmiddels wèl afgegeven afgelopen vrijdag, gezien een kryptische mededeling van de Luxemburgse regering aangaande een niet nader benoemde afgifte van een uitzendlicentie ten behoeve van een RTL-zender.
Opvallend is dat RTL Nederland zelf stelt dat het haar verwachting is dat omstreeks 10 augustus de NMa met een (liefst) positieve uitspraak zal komen omtrent de overname opdat nog geen week later de eerste uitzendingen van RTL 8 uit Luxemburg kunnen komen. Een NMa-woordvoerster zegt desgevraagd dat de NMa nooit te voren toestemming geeft of indicaties afgeeft wanneer precies de NMa met een uitspraak komt. Duidelijk is wel dat de termijn van vier weken door de NMa niet gehaald is, als gevolg van het gegeven dat wettelijk gezien onvoldoende gegevens heeft verkregen om nu al een oordeel te kunnen geven op basis van de medingingswet. Hierdoor is de ‘klok’ stilgezet. Een NMa-woordvoerster stelt dat in haar beslissing de NMa zich niet laat leiden door bedrijfseconomische motieven. De datum van 17 augustus is uitgekozen in verband met de start van voetbalseizoen die RTL op RTL 4 wil laten plaats vinden. Indien de NMa geen toestemming heeft verleend op deze datum zal Tien met haar uitzendingen doorgaan inclusief het voetbal. Een NMa-woordvoerster wilde niet ingaan op de vraag of RTL de mededingingswet heeft overtreden door in feite de gehele bedrijfsvoering zo te hebben ingericht als ware de overname gerealiseerd met als ‘kleine letter’ toevoeging, afhankelijk van NMa-toestemming. Achteraf beoordeeld de NMa dit. In het geval van ChelloMedia bij Film1/Sport1 en de overname van Canal+ leverde dit de partijen een boete op. Indien de overeenkomst tussen RTL en Talpa vergunningsplichtig is, heeft de NMa 13 weken de tijd dit te beoordelen, behoudens het ‘stilzetten van de klok’.
De nieuwe programmering van RTL 4, RTL 5, RTL 7 en RTL 8 is te vinden op
http://www.rtl.nl/service/rtlnederland/adverteren/televisie/dagschema/
en
http://ips.rtlnederland.nl/
REDACTIONEEL COMMENTAAR: Luxemburgse familie met commerciele ziekte?
“Wij zijn zo commercieel als de ziekte”, zo verklaarde de hoogste baas van RTL Nederland in de Volkskrant gisteren. Met andere woorden, de marktleider in de commerciele televisiewereld trekt zich wellicht van weinig iets aan, maar getuigt als ‘rasopportunist’ wel van enige zelfkennis. En aldus doet RTL Nederland alsof alles in kannen en kruiken is bij de kabelaars, presenteert het RTL 8 alsof het een totaal nieuw concept is, doet het alsof het zelf de voorspellende gave heeft over de mededingingstoestemming inclusief de te verwachten toestemmingsdatum en rept RTL met geen woord over Luxemburg. Oftewel de hegemonie van de televisie-industrie zou hersteld zijn met een marktleider die zich alles kan veroorloven?
Het einde van de zender Tien is – ondanks de blijdschap in sommige kringen – niet goed voor de Nederlandse media-industrie. Talpa TV BV verkeeg bij haar start veel kritiek. Maar desondanks was het in staat om in enkele jaren voor een opleving te zorgen in de televisie-industrie. Nooit heeft één zender zoveel Nederlands produkt geproduceerd en tot stand laten brengen, wat men er ook van dacht, vele dramaprodukties zagen het levenslicht die anders nooit in zo’n korte tijd tot stand waren gebracht. Weliswaar heeft Talpa Content een ‘eerste recht op afname’-overeenkomst gesloten met RTL Nederland en verkrijgt Talpa Media Holding NV een minderheidsbelang in RTL Nederland, het betekent voor de televisiemarkt op langere termijn niet dat het gehalte aan Nederlands produkt in stand blijft. De Mol zal bij het slagen van de overeenkomst zijn kracht van het (opnieuw) zijn van grootaandeelhouder van Endemol kunnen gebruiken om samen met de overeenkomst omtrent Talpa Content een machtspositie te verkrijgen die voor RTL Group SA op lange termijn als knellend kan worden ervaren. Afhankelijkheid van De Mol bij RTL heeft in het verleden al tot nodige fricties tussen De Mol en RTL geleid, die tot de nodige juridische procedures hebben geleid. In de huidige situatie zou die op lange termijn leiden tot een uitkoop van De Mol. Interessant in die kwestie is in hoeverre de NMa zich zal uitspreken over de rol van De Mol als enerzijds grootaandeelhouder van Endemol, anderzijds essentieel minderheidsaandeelhouder van RTL Nederland, of dat ze dit nader wil onderzoeken.
Twee zenders aan content uitgesmeerd over vier zenders…
RTL Nederland kiest er voor om RTL 8 te positioneren als nieuwe zender gericht op vrouwen. Dat er nauwelijks exclusieve produkties op deze zender te zien zijn, laat RTL uiteraard onvermeld. RTL 8 zal zelfs 15 uur per dag homeshopping uitzenden, naast de 14 uur per dag die RTL 5 al uitzendt. Behoudens RTL Z en enkele sportprograma’s is ook RTL 7 grotendeels een herhaalkanaal. In feite spreidt RTL content voor twee kanalen uit over vier kanalen, waarbij het Nederlands produkt (behoudens sport, Jensen en De Gouden Kooi) op RTL 5, RTL 7 en RTL 8 alleen met een vergrootglas te vinden is!
Met het herstel van een duopolie in de commerciële markt met RTL als marktleider, kan dit leiden tot arrogant gedrag. Teken daarvan was het aankondigen van kabelovereenstemming, die er niet is. Kabelaars waren niet echt blij met dit soort ontactische handelingen, te meer omdat er nog de nodige discussies moeten plaats vinden. Ook de NMa zal gezien het opvallend geintegreerd zijn van alle over te nemen zaken, het presenteren van alle details richting adverteerders opdat deze reclamezendtijd inkopen, wellicht niet zo geamuseerd zijn en de zaken met extra interesse volgen. Als bekend heeft RTL in algemene zin lak aan Nederlandse regelgeving als het gaat om de Mediawet.
Met de overname van Radio 538 – natuurlijk met vermelding van de kleine NMa-lettertjes – kon RTL uitpakken als ware het marktleider in de radiosector. Treffend vertelde Jan Willem Brüggenwirth op BNR Nieuwsradio dat RTL in Nederland sinds 1989 niet in staat is gebleken om radio tot wasdom te maken. Of het nu om RTL Radio ging, RTL FM, Yorin FM, Veronica FM of Happy RTL, zodra de televisiemensen er zich mee bezig gingen houden, ging het mis. Terecht claimt Brüggenwirth zijn autonomie. De vraag is echter of RTL deze op lange duur kan geven als de rapportagelijnen uiteindelijk via Hilversum en Luxemburg naar Duitsland moeten. Dan was logischer geweest dat Radio 538 direct onder RTL Group SA zou vallen en niet onder RTL Nederland! Kenmerkend is dat de topman van RTL Nederland afgelopen weekend bij BNR Nieuwsradio verklaarde dat alle RTL-radiomiskleunen niet te wijten waren aan mogelijke onkunde of televisieprioriteit, maar aan de regering die in 2003 de radiofrequenties verdeelde voor veel geld middels een (deels gekleurde) veiling en dat RTL weliswaar willens en wetens daar aan meedeed, maar dat dat voor zijn tijd was. In ieder geval is dit een wel heel eigenaardige kijk op 15 jaar mislukte Nederlandse RTL-radiogeschiedenis.
De geschiedenis bepaalt dat RTL het met autonomie verlenen moeilijk heeft (zie bijvoorbeeld de Veronica-geschiedenis onder RTL); verleidelijk is Radio 538 op lange termijn te integreren binnen de Mediapark-burelen van RTL en organisatorisch los te weken van Talpa Radio (Radio 10 Gold, Juize FM en Radio Digitaal) waarmee nu afgesproken is een organisatorische verbintenis te houden na de overname. Ook een radiofrequentieverdeling die in 2009/2010 voor het jaar 2011 zal moeten plaats hebben is een aantrekkelijk moment voor RTL om zich hier intensief mee bezig te houden. Of, om te beginnen – wat logisch is en waar niets mis mee is – het RTL radioNieuws te herintroduceren op de radio in plaats van het ANP RadioNieuws….?! Vreemd is in ieder geval dat RTL niet de spinoffactiviteiten als Radio Digitaal en Juize FM mede heeft overgenomen; juist in een digitale omgeving zou je dat verwachten!
De Nederlandse overheid heeft met een aankomende frequentieverdeling radio een uitgelezen kans om RTL 4, RTL 5, RTL 7 en het op te zetten RTL 8 Nederlands te maken. Ze kan als verplichting voor radiostations die de Nederlandse ether willen gebruiken, opleggen dat als ze onderdeel zijn van een bedrijf dat een aanmerkelijk belang heeft in op Nederland gerichte tv-zenders, alleen radiofrequenties worden afgegeven als deze tv-zenders een Nederlandse uitzendlicentie hebben. Dit in het kader van eerlijke marktwerking en een mogelijkheid de toezicht op de Europese regelgeving te laten plaats vinden. Bij een dergelijke voorwaarde wordt RTL in feite klem gezet…..
(dit is een redactioneel commentaar met een mening!)