De Nederlandse Omroep Stichting (NOS) heeft na ruim 4 jaar procederen een rechtszaak gewonnen die ze tegen het Commissariaat voor de Media had gevoerd inzake het wel of niet toegestaan zijn van uitzendingen van de Stichting Colorful Radio. Dit blijkt uit een uitspraak die DutchMedia heeft verkregen. Stichting Colorful Radio is sinds 6 september 2005 de uitzender van de landelijke versie van FunX (ook juridisch bekend als FunX NOS) die nagenoeg nationale kabeldekking kent en ook via satelliet en internet wordt uitgezonden. Met de rechtszaak zijn deze uitzendingen, zijnde een neventaak van de NOS volledig legaal geworden.
Op 5 februari 2004 kocht de NOS-Raad van Bestuur Colorful Radio van de toenmalige NRG Nederlandse Radio Groep BV (van Erik de Vlieger) met het doel die als publiek station voort te zetten. Destijds had de NPS daar als omroepstichting plannen toe onder de (werk)naam Urban Radio. Het Commissariaat voor de Media verbood de zender echter op 18 mei 2004 omdat deze volgens de toezichthouder ‘onvoldoende’ onderscheidend zou zijn van de al bestaande radiozenders van de publieke landelijke omroep en het Commissariaat eveneens van oordeel was dat naast Radio 3FM een ‘tweede algemene jongerenradiozender’. De toezichthouder stelde destijds eveneens dat de Raad van Bestuur van de NOS onvoldoende duidelijk had gemaakt dat sprake was van een specifiek kanaal voor minderheden. Tevens vreesde het Commissariaat voor de Media dat het onderbrengen van deze programmering op een apart themakanaal verschraling zou betekenen op de hoofdtaakzenders (Radio 1 t/m 5). Het Commissariaat voor de Media zag zich gesteund oor de Nederlandse Vereniging voor Commerciële Radio (NVCR) waarin de commerciële landelijke radio-zenders van Nederland verenigd zijn. Deze liet echter opvallend genoeg verstek gaan bij een rechtszitting over de zaak in april jl.
Medy van der Laan (D66) schorste op 11 juni 2004 als staatssecretaris Media & Cultuur de beslissingen van het Commissariaat voor de Media, omdat zij van mening was dat Colorful Radio diende voort te bestaan. Die schorsing zou duren totdat een rechterlijke uitspraak onherroepelijk was geworden. Nadat de NVCR met succes bij de kortgedingrechter alsnog een uitzendverbod wist af te dwingen, staakte de NOS medio november de (kabel)uitzendingen van Colorful Radio. Dit uitzendverbod is later herroepen in hoger beroep. Nog later is deze herroeping bevestigd door de Raad van State.
Op 16 december kocht FunX voor een symbolische euro de resterende kabeldistributie om daar FunX Amsterdam op uit te zenden, waarna op 6 september 2005 de landelijke kabeldistributie van de zender weer terug werd verkocht voor één euro aan de Stichting Colorful Radio (zijnde neventaak NOS). Deze gaf vervolgens de produktie-opdracht aan FunX om een landelijke versie van FunX te produceren die daarmee officieel geboren was. Ondertussen gingen rechtszaken voort.
De rechtbank oordeelt nu dat deze het Commissariaat voor de Media niet kan volgen in het standpunt dat Colorful Radio (lees FunX landelijk) een doublure is van Radio 3FM. Daarbij stelt de rechtbank dat zowel ‘ten aanzien van de wijze van verspreiding’ (geen FM-ether) als ten aanzien van ‘de muziekkeuze van dat radiostation’ wordt afgeweken van Radio 3FM. Bovendien stelt de rechtbank dat de NOS met dit neventaakradiostation niet haar hoofdtaak uitvoert en via de kabel ‘groepen luisteraars bereikt worden die zij anders niet bereikt’ (lees via Radio 1 t/m 5) alsmede geen ‘negatief effect’ heeft op de hoofdtaak (Radio 1 t/m 5). De rechtbank stelt verder dat er ‘eerder aanknopingspunten’ zijn voor het oordeel dat Colorful Radio (lees FunX landelijk) de hoofdtaak ondersteunt. Het Commissariaat voor de Media zag met de uitspraak haar besluit vernietigd worden en krijgt nu de opdracht om hetgeen de rechter overwogen heeft in een nieuwe beslissing mee te nemen.
De uitspraak is een overwinning voor de publieke landelijek omroep. Overigens is de wetgeving over neven- en hoofdtaken vanaf eind dit jaar totaal anders: alle neventaken worden hoofdtaken. Eerder was de regelgeving gewijzigd in die zin dat deze was gepolitiseerd door de minister als beslisbevoegde te maken en niet langer het Commissariaat voor de Media. De minister keurt deze overigens goed zonder een (juridische) toets.
Na uitspraak kijken naar toekomst FunX; integratie NPS-Lijn 5
Jan Westerhof, toen en nu (als directeur radio bij de publieke landelijke omroep) betrokken bij de zaak is blij met de uitspraak. “Dit hadden we verwacht. Het is een juridische nabrander die terecht in het voordeel van ons valt. We zijn zeker blij.” Volgens Westerhof is het retrospectief bezien verastandig geweest om na het uitzendverbod een samenwerking op te zetten met FunX. “We hebben er lang over gedaan, maar het is raar allebei initiatieven te ontplooien,” aldus Westerhof. Westerhof beoordeelt de houding van het NVCR-bestuur destijds als ‘vervelend’. “De commerciele radiostations hadden een oorlogskas om ons juridisch te bestrijden. We zagen de top alleen bij de rechtbank,” aldus Westerhof. Die situatie is volgens hem thans veranderd. “We zoeken elkaar juist op als er gemeenschappelijke belangen zijn. Voorbeeld daarvan is het DAB-dossier. Dat vind ik prettiger dan dat we elkaar bij de rechtbank tegenkomen wat bovendien veel kost en zonde is van gemeenschapsgeld, maar ook zonde van het geld van de ondernemers. Er is een groot verschil in klimaat in de branche tussen nu en enkele jaren geleden,” aldus de directeur radio. Westerhof zegt dat destijds de publieke landelijke omroep niet anders kon handelen na het uitzendverbod dan ze had gehandeld. “De situatie toen komt voort uit een gejuridiceerd proces. Nu zijn we bezig met de toekomst van FunX door samen met het ministerie van OCW, de vier grote Randstad-steden en hun lokale omroepen te bezien hoe we het convenant voor FunX per 1 januari 2009 kunnen vorm geven. We zijn formeel geen partij, maar willen daar vanaf komend jaar formeel partij worden daarin,” aldus de publieke radioman. De publieke landelijke omroep is thans de grootste financier maar is niet vertegenwoordigd in de besturen van FunX BV en eigenaar Stichting G4 Radio.
Uit de oude NPS/NOS-plannen voor Colorful Radio/Urban Radio is Lijn 5 op Radio 5 ontstaan als NPS-produktie. Deze uitzendingen zullen eind augustus verdwijnen van Radio 5. Het project Lijn 5 en haar medewerkers zullen worden ondergebracht bij FunX waarmee het in 2005 ingezette traject om de publieke landelijke radio-uitzendingen voor multiculturele jongeren bij FunX onder te brengen, wordt gecompleteerd.
Willem Stegeman, directeur van FunX zegt blij te zijn met de uitspraak van de rechter. Ook Stegeman is bezig met zijn toekomst. “We willen in het nieuwe convenant op laten nemen dat we verzekerd zijn te kunnen blijven doen wat we doen,” aldus de FunX-directeur. Volgens Stegeman is het niet de bedoeling dat met de deelname van de NOS omroepverenigingen op FunX zullen uitzenden. “We hebben een bijzondere uitdaging,” aldus Stegeman. Wel zullen omroepverenigingen bestuurszetels krijgen in de Stichting Colorful Radio die de ‘eigenaar’ is van de landelijke uitzendingen. Volgens Stegeman zou een FunX met omroepverenigingen niet werkbaar zijn voor zijn doelgroep en format die vooral een ‘bijzondere uitdaging’ vereist waarvoor de publieke landelijke omroep ‘bijzondere oplossingen’ heeft geschapen. Over de nieuwe structuur zegt Stegeman: “Met zes financiers is het bijna wachten op problemen. Nu is het zo dat als één partij zegt niet door te willen, dat er een domino-effect optreedt. Bovendien is politiek wispelturig. De insteek is alles zo efficient mogelijk in te richten.” FunX wil overigens komend jaar ook werk gaan maken van haar ‘claim’ op meer etherfrequenties.