De Staatssecretaris van OC&W, Medy van der Laan (D66) heeft Cees Smaling voorgedragen als de nieuwe voorzitter van de Raad van Toezicht van de Nederlandse Omroep Stichting (NOS). Smaling is voormalig bestuursvoorzitter van PCM Uitgevers NV. In die hoedanigheid werkte hij enige tijd samen met Cees Vis, lid van de Raad van Bestuur van de NOS die onder de Raad van Toezicht resorteert. In totaal zijn er zeven kandidaten voor kroonbenoeming voorgedragen door Medy van der Laan in de eerste volledig door de politiek benoemde Raad van Toezicht. De namen van de overige kandidaten waarvan de benoeming per 1 januari 2006 ingaat zijn nog niet bekend gemaakt. Thans functioneert een in aantal leden beperkte Raad van Toezicht met enkele eerder benoemde Kroonleden uit de ‘oude’ Raad van Toezicht.

COLUMN – Journalisten binnen de publieke landelijke omroep van met name de KRO, AVRO en NCRV, maar ook de VARA misbruiken hun eigen positie. Zoals vaker met onderwerpen die omroep en media aangaan, zijn de publieke journalistieke rubrieken niet in staat objectief en volgens journalistieke kriteria bericht te doen van hetgeen speelt binnen medialand. Zo ook vandaag. Zonder vermelding van (gelegitimeerde) vakbondsactie heeft KRO Netwerk een propagandistische éénzijdige reportage uitgezonden waarna de presentator wegliep en tijdens de rest van de uitzending lege stoelen te zien waren. De lege stoelen waren voor de staatssecretaris Medy van der Laan (Media, D66) en Harm Bruins Slot (Voorzitter Raad van Bestuur NOS) bedoeld. Bruins Slot verklaarde dat deze echter nooit een uitnodiging te hebben verkregen, ondanks de woorden van KRO Netwerk. Dit alles heeft niets met actievoeren te maken, maar meer met misleiding, éénzijdig informeren van het publiek en misbruik maken van publieke gelden, alsmede misbruik van de uitzendtijd van het televisieprogramma. Als omroepmedewerkers van mening zijn daadwerkelijk in georganiseerd verband te willen staken, is het logisch dat ze dat – net als in andere landen waar dat gebeurt (denk aan Franstalig België of Italië) middels de vakbond doen. En niet middels georkestreerde propaganda-uitzendingen, maar middels een korte mededeling/verklaring waarom men staakt, waarna de actualiteitenrubriek haar uitzending onmiddelijk beëindigt, en andere programma’s eerder beginnen.

Wellicht is het de programmamakers ontgaan dat per 1 september jl. een wetswijziging van kracht is geworden, waarvan zij overigens zelf veelal geen kennis van hebben, laat staan melding maken (!). Deze wetswijziging betekent dat de Raad van Bestuur van de NOS gemachtigd is om programmaschema’s naar eigen inzicht te programmeren, waarbij de Raad van Toezicht voortaan door de staatssecretaris wordt benoemd, terwijl omroepen er geen zitting meer in hebben. De financiële situatie van de Nederlandse landelijke publieke omroepsector gecombineerd met de afhankelijkheid van de reclame binnen de publiek omroepen en de weigering van de regering te compenseren, betekent dat er iets drastisch moet veranderen. Curieus is dat de Raad van Bestuur van de NOS beweert dat ook zonder reclame deze ingrepen noodzakelijk zijn om publieke legitimiteit te behouden voor afdoende kijkerspubliek.

Dat omroepverenigingen en hun medewerkers zich voor het karretje laten spannen voor de eigen allang achterhaalde zuilenpolitiek is tot daaraantoe, maar dat ze daarvoor de eigen uitzending misbruiken zonder officiele vakbondsactie, is vreemd. Indien krantenjournalisten zich zo zouden gedragen, zouden ze vermoedelijk ontslagen worden. Onlangs waren wilde stakende brandweerlieden uit Amsterdam in het nieuws waarvan het salaris is ingehouden om die reden. Als het omroepmedewerkers echt om het publieke bestel zou gaan, zouden ze zich ten eerste beter laten informeren en gericht trachten duidelijkheid te verkrijgen over de publieke waarden. De kwetsbaarheid zit niet bij een verzuilde actualiteitenrubriek of het programma van Paul de Leeuw of het enkele maanden bestaande ‘De Wereld draait door’, maar eerder bij cultureel/journalistieke programma’s zoals die nu veelal laat op de avond op Nederland 3 te zien zijn alsmede te horen op Radio 1, 4 en 747.

ID&T (oftewel DCP Media BV/DCP Holding BV) heeft haar meerderheidsbelang in Slam FM BV per vandaag officieel verkocht aan 2HMedia BV, het bedrijf van Ruud Hendriks, Lex Harding (Lodewijk den Hengst) en Marcel Dijkhuizen. Tot 1 januari 2006 zal Ruud Hendriks als gedelegeerd bestuurder de directie vormen voor het radiostation. Per 1 januari 2006 zal Jacqueline Bierhorst starten als de nieuwe algemeen directrice van Slam! FM. Bierhorst was jarenlang werkzaam in de directie van TMF en MTV Networks BV en is thans actief in de directie van Jetix Nederland. Michel de Winter blijft werken voor DCP Media BV waar Release Magazine, de downloadportal Dance Tunes, een nieuw op te zetten datingsite en het minderheidsbelang van Slam! FM in is ondergebracht. 2H Media bezit met de overname 66,67 % van het radiostations; ID&T behoudt 33,33 %.

Ruud Hendriks zegt desgevraagd tegenover DutchMedia maandag rustig aan de slag te gaan. In eerste instantie zal een aantal kleine zaken worden gewijzigd: de erotische reclames worden verplaatst naar later op de avond (Hendriks wil ze liever helemaal laten verdwijnen), de etherontvangst in bepaalde regio’s zal moeten worden verbeterd (o.a. Utrecht) en er zal iets bijgeschaafd worden aan de muziek, waaronder de uuropeners. John Lubach – thans werkzaam bij Arrow Jazz FM zal per 1 januari 2006 commercieel directeur worden bij het radiostation.

De voorgenomen overname van Nozema Services NV door Koninklijke KPN NV levert de aandeelhouders, oftewel de Staat der Nederlanden (59 %), de Nederlandse Omroep Stichting (40 %) en Radio Nederland Wereldomroep (1 %) 110 miljoen euro op in totaal. 75 miljoen euro wordt contact betaald, 35 miljoen euro wordt als extra dividend door Nozema Services NV aan de aandeelhouders betaald, waarmee opgebouwde reserves van Nozema Services NV afgebouwd worden.
De overname van Nozema Services NV door KPN ligt gevoelig, mede omdat KPN hiermee een belang van 80 % in Digitenne verkrijgt (thans 40 %). Een meerderheid van de Tweede Kamer heeft in kamerdebatten haar verontrusting over de mogelijke marktmacht die KPN ermee opbouwd, geuit. De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) heeft in een eerder afgegeven advies geen bedenkingen tegen het 80 % belang in Digitenne; de staat kan overigens gezien de licentievoorwaarden van Digitenne, bij een dergelijk belang de licentie van Digitenne intrekken, maar de regering is dit niet voornemens. De NMa heeft in haar eindadvies bezwaren geuit tegen de overname door KPN, aangezien die in de optiek van de NMa tot verticale uitsluiting leidt op de markt waar Nozema Services actief in is (zenderexploitatie). De NMa heeft wel aangegeven dat indien KPN de zendmasten zou verkopen een andere situatie ontstaat. KPN stelt met de staat overeengekomen te zijn het management van de zendmasten voor het verlenen van toegang van analoge radiozenders uit te besteden aan een derde. KPN stelt hierover nog met de NMa te zullen spreken.

Volgende week zal de Tweede Kamer nadere informatie verkrijgen over de voorgenomen verkoop van Nozema Services NV aan KPN. Een woordvoerder van het ministerie van Financien zegt desgevraagd dat het 14 % belang van de staat in KPN niet betrokken is bij de verkoop aan Nozema Services NV, maar dat uiteraard in het verkoopproces wel contacten zijn geweest met KPN over de verkoop in de rol van verkopende aandeelhouder Nozema Services NV.

Een woordvoerder van KPN stelt tegenover DutchMedia dat het te vroeg is om al concreet te worden over de gevolgen van de overname van Nozema Services NV door KPN. “Eerst moet het oordeel van de NMa worden afgewacht, en het advies van de ondernemingsraden”, aldus de KPN-woordvoerder. Wel verwacht de woorden dat dubbele taken zullen komen te vervallen in een efficiëncyslag. Of dit betekent dat het merk Digitenne, het verkoopapparaat en de losse verkoop van Digitenne daarmee ophoudt, wil de woordvoerder nog niet zeggen. De versnelde landelijke uitrol voorzien voor eind 2006 van de DVB-T signalen van KPN/Digitenne hangt wèl samen met de overname. Over het door het CDA gemelde aanbod om Nederland 1, 2 en 3 alsmede de regionalen kosteloos free to air uit te zenden, is volgens de KPN woordvoerder niet onderdeel van het accoord, maar daarover wordt volgens hem nog in het kader van de uitfasering nog gesproken, en hangt af van nadere randvoorwaarden. Welke dat zijn en of het echt free to air zal zijn, kan de voorwoerder nog niet melden.

Inmiddels heeft VVD kamerlid Charlie Aptroot aangekondigd hierover een spoeddebat aan te zullen vragen, aangezien deze gekant is tegen de overname. Formeel kan de Tweede Kamer weliswaar uitspraken over de kwestie doen, maar slechts bij het wegsturen van de verantwoordelijk minister (Gerrit Zalm) de verkoop stoppen indien deze met NMa toestemming door minister Zalm worden doorgezet.

Duitse gespecialiseerde media melden dat er verregaande plannen bestaan bij de commerciële Duitse zenders om per begin 2007 hun signalen op de Astra1 satelliet te coderen. Daarbij wordt gesproken over een soort ‘tweede kijk- en luisterbijdrage’ die in samenwerking met fabrikanten en SES Astra ontwikkeld wordt. De Duitse zenders zijn altijd ongecodeerd geweest op satelliet, waarbij de taal voor auteursrechthebbenden als codering is gezien. De verwachting is dat bij codering de Nagravision-codering gebruikt zal worden; betaaltelevisie operator Premiere gebruikt deze codering ook.

Inmiddels heeft ProSiebenSat.1 (waar o.a. ProSieben, Sat.1, N24 en Kabel Eins onder vallen) verklaard dat een dergelijk project niet aan de orde is en geen enkele beslissing hierover genomen is. Bovendien verklaarde topman Guillaume de Posch besloten te hebben het project NIET te zullen doorvoeren, omdat het economische risico voor de zendergroep te hoog wordt geacht. RTL Group verklaarde in Duitsland dat codering van haar zenders (RTL, RTL II, Super RTL, Vox en N-TV) onderdeel is van een brede discussie om meer inkomsten te genereren, maar dat ‘free tv’, ‘free tv’ moet blijven. Indien de Duitse commerciele zenders op satelliet zouden coderen en DVB-T free to air blijft, zou dit een merkwaardig speelveld worden tussen de verschillende infrastructuren. Onduidelijk is ook hoe met de analoge satelliettelevisie omgegaan zal worden. Bij een codering leeft het idee om circa 3 euro per maand te vragen aan de kijkers om de commerciele zenders te blijven zien. De kans is groot dat bij codering van de Duitse commerciële zenders deze voortaan niet meer beschikbaar zijn voor directe satellietontvangst buiten Duitstalig Europa (waaronder Nederland). In Duitsland kijkt circa 42,7 % van de huishoudens televisie middels satellietontvangst, oftewel circa 15,5 miljoen huishoudens, waarvan 20 % digitaal.

De ARD verklaarde dat de codering van commerciele zenders op satelliet aan de markt overgelaten wordt en er niet in gelooft dat mensen bereid zijn gefilterde informatie te accepteren. De ARD-zenders zullen dan ook tesamen met de andere Duitse publieke zenders ongecodeerd blijven.