Alle namen van de eerste volledig door de politiek benoemde Raad van Toezicht van de Nederlandse Omroep Stichting (NOS) zijn bekend gemaakt door mediastaatssecretaris Medy van der Laan (D66). Het lijstje ziet er als volgt uit

voorzitter: Cees Smaling best. voormalig voorzitter PCM Uitgevers NV
leden:
Boudewijn Dessing bestuursvoorzitter van zorgverzekeraar VGZ-IZA,
Aalt Dijkhuizen voorzitter de raad van bestuur van de Wageningen Universiteit,
Nico van Eijk bijzonder hoogleraar media- en telecommunicatierecht (onduidelijk)
Valerie Frissen hoofd van de afdeling ICT en Beleid bij TNO
Ada van der Veer bestuursvoorzitter van Currence Holding en
Doekle Terpstra voorzitter van de HBO-raad, voorgedragen door de gezamenlijke ondernemingsraden van de omroepen

Alleen van Doekle Terpstra is bekend dat deze CDA’er is. Aan te nemen is dat dat ook voor Aalt Dijkhuizen geldt; van de overige leden is niet duidelijk tot welke politieke stroming deze behoren. Tot nu toe bestonden kroonbenoemingen voor de Raad van Toezicht alleen uit benoemingen in de kringen van traditionele regeringspartijen: CDA, VVD, D66 en PvdA. Met uitzondering van Valerie Frissen en Nico van Eijk hebben de leden van de nieuwe Raad van Toezicht geen ervaring met de omroepsector. De benoemingen gaan per 1 januari 2006 in en gelden tot 1 januari 2011. De Raad van Toezicht benoemt de Raad van Bestuur van de NOS en heeft een (media)wettelijke taak als hoogste orgaan van de publieke landelijke omroep.

Onnodige vooroordelen

Met onnodige, onjuiste en ongepaste vooroordelen over Italië beschreef voormalig Italië-verslaggever Willem Beusekamp de acties bij de publieke zenders. Italiaanse programmamakers gooien bijna nooit zenders ‘op zwart’ in Italië. De Italiaanse zenders hebben altijd een vervangende programmering als journalisten in georganiseerd vakbond-verband staken. Dan is er overigens meerdere keren per dag een klein journaal van 5 a 10 minuten te zien en te horen op de radio. Het zijn dan ook geen Italiaanse toestanden, maar NEDERLANDSE toestanden! De omroepmedewerkers legden het werk neer in ongeorganiseerd verband (zonder vakbond) in het kader van de ingewikkelde Nederlandse omroeppolitiek, waarbij éénzijdige propagandische informatie ten toon is gespreid bij met name de VARA-acties/-uitzendingen. Het gebruiken van publieke uitzendtijd voor dat doel is iets dat Italiaanse stakers niet doen, anders dan een korte verklaring van de vakbond waarmee duidelijk wordt gemaakt WAAROM men staakt. Het is overigens niet – zoals de Volkskrant meldde – voor het eerst in de omroepgeschiedenis dat er gestaakt wordt. In de jaren 80 werd bijvoorbeeld de programmering vervangen door testbeelden op toen nog Nederland 1 en 2 tijdens een staking. Dit alles ontgaat Beusekamp die blijkbaar ongenuanceerde vooroordelen met onjuiste feiten tracht te illustreren. Jammer!

David de Jong.

Postscriptum: Vandaag en morgen staken Italiaanse radio, televisie en krantenjournalisten. Voor de goede orde: op de radio worden op Rai Radio 1 twee radiojournaals uitgezonden op Rai Radio 2 een en op Rai Radio 3 eveneens een. Allen met de duur van 6 minuten. De televisiejournaals van de Rai op de drie zenders (TG1, TG2 en TG3) zenden elk met twee bulletins van 6 minuten uit; en ook het regionale journaal TGR zendt met een 6 minuten bulletin uit, terwijl de teletekst van de Rai (Rai Televideo) drie updates zal verkrijgen en de themazenders waaronder Rai News24 (ook op internet) twee journaals maakt van zes minuten. De overige journalistieke uitzendingen worden vervangen door andere programma’s.

Minister Laurens Jan Brinkhorst (Economische Zaken, D66) heeft geen reden om te twijfelen
aan de stelling van UPC dat er ‘geen sprake is van enige ongevraagde verplichting voor haar klanten’ bij de uitreiking van UPC Digital-Mediaboxen. UPC is gestart met een massale operatie waarbij haar kabelklanten een digitale kabelontvanger verkrijgen waarmee een half jaar kosteloos naar het digitale UPC-basisaanbod gekeken kan worden. Daarna kost bij UPC het analoog/digitaal kabelabonnement voor diegenen die de ontvanger hebben gekregen, 17,99 euro per maand (in plaats van 15,83 euro per maand, het geharmoniseerde analoge UPC tarief per 1-1-2006). Klanten krijgen na 6 maanden overigens wel de kans om de ontvanger terug te sturen.

Brinkhorst schrijft dit in een brief aan de Tweede Kamer in antwoord op vragen van SP kamerlid Ewout Irrgang. Daarbij geeft de minsiter van EZ aan dat deze belang hecht aan het ‘behoud van keuze’ voor de consument. De SP stelde in haar vragen dat (zoals de Consumentenbond stelde) de ‘kastjes’ min of meer opgedrongen worden en kosten moeten maken. Als UPC’s methodes in strijd zijn met het consumentenrecht, stelt Brinkhorst op te treden tegen UPC. De methode van UPC is afwijkend ten opzichte van de andere Nederlandse kabelexploitanten. Kleinere exploitanten als CAIW en CAI Harderwijk hebben hun klanten kosteloos digitale ontvangers ter beschikking gesteld (bij CAIW tegen verzendkostprijs, CAI Harderwijk kosteloos), terwijl kabelaars als Casema, Multikabel en Essent Kabelcom vooralsnog vasthouden aan het model om digitale ontvangers niet ‘gestuurd’ aan de abonnee te geven, maar met pluspakketten en het meeleveren van het digitale basispakket bij het analoge standaardpakket trachten het aantal digitale kabelkijkers te vergroten.

De plannen ‘integrale radiostrategie 2006’ van de projectgroep radio die door de Raad van Bestuur van de NOS is ingesteld, worden door DutchMedia bij deze geopenbaard. De bedoeling is dat deze plannen op 1 september 2006 van kracht worden – net als de televisieplannen. De projectgroep bestaat uit Jan Westerhof (zendercoordinator Radio 1 en 747), Kees Toering (zendercoördinator Radio 2), Florent Luyckx (zendercoordinator Radio 3FM) en Margreet Teunissen (zendercoordinator Radio 4). De vijf radiostations van de Nederlandse Omroep Stichting hebben een taakstelling gekregen van 13 miljoen euro. De planning is dat de Raad van Bestuur in januari 2006 een voorgenomen besluit neemt, waarna dit in februari definitief wordt vastgesteld. Een woordvoerder van de Raad van Bestuur van de NOS liet begin deze week tegenover DutchMedia (vooraf) geen extra informatie te willen geven over deze plannen anders dan Jan Westerhof eerder op Radio 1 en 747 meldde.

De projectgroep van de Raad van Bestuur heeft overwogen om heel Radio 747 af te stoten en de wettelijke functies van de inmiddels 22 jaar oude radiozender (voorheen bekend als Hilversum 5 en Radio 5) weer naar andere zenders (Radio 1 en 2) over te hevelen. Omdat dit het imago ‘schaadt’ van ‘ontvangende zenders’, minder ster inkomsten oplevert en erosie voor de nieuwsfunctie voor Radio 1 oplevert, is hier niet voor gekozen. Zoals inmiddels bekend gemaakt, wordt gekozen voor het model om Radio 747 drastisch om te vormen en de ConcertZender eveneens om te vormen.

Radio 1 zal 3 miljoen euro moeten bezuinigen per 2007. Dit zal gerealiseerd worden door de radio en televisieredacties van NOS-RTV te laten ‘integreren’, waarschijnlijk minder omroepen op werkdagen te laten uitzenden of te laten samenwerken binnen gezamenlijke redacties en het schrappen van de nachtprogrammering (02 tot 06 uur).

Radio 2 zal de nachtelijke nonstopuitzendingen voortaan om 00 uur beginnen in plaats van 01 uur, de avondprogrammering in de weekenden zal goedkoper moeten worden en Radio 2 zal moeten ‘verjongen’. Dit moet 1,5 miljoen euro opleveren.

Radio 3FM zal een half miljoen euro moeten besparen door minder programmatitels te handhaven en daardoor minder omroepbespelers te hebben. Daarmee moet Radio 3FM het minste besparen van alle radiozenders.

Radio 4 moet een echt ‘brede’ klassieke radiozender worden, waarbij zoals eerder aangekondigd de avondprogrammering wordt overgeheveld naar Radio 4Xtra/Cultuur. Redacties zullen moeten worden samengevoegd en er zullen meer herhalingen plaats vinden om 1 miljoen euro aan bezuinigingen te realiseren. In totaal zal Radio 4 2 miljoen euro moeten ophoesten aan bezuingingen.

De project van de Raad van Bestuur van de NOS heeft ook voor Radio 747 het eerder geschetste scenario uiteengezet. De radiozender zal volgens het plan de werktitel Radio 5 krijgen, al spreekt het plan zich ook uit dat een ‘pakkende nieuwe zendernaam’ gevonden moet worden. Voor Radio 5 geldt dat de hele dagprogrammering ‘beëindigd’ wordt van 06 tot 18 uur, en zoals eerder bekend geraakte de ’39F’ omroepen (kleine zendgemachtigden) samen met Teleac/NOT en RVU de avonden mogen invullen en het weekend religieus getint blijft. In het plan staat dat Radio 5 in 2007 1,5 % marktaandeel moet behalen om te groeien naar 3,5 %. Overdag wordt een door de projectgroep gevonden ‘witte’ plek in het aanbod ingevuld: informatie, muziek en service. Dit bestaat uit ‘toegankelijke, amuserende en licht informatieve muziek’. Oftewel easy listening, evergreens, middle of the road, licht klassiek, licht jazz, Nederlandstalig, levenslied, chansons en musicalmuziek, toegesneden op de ‘oudere 55+ luisteraar’ van laag/gemiddeld niveau die maatschappelijk teleurgesteld zijn en gemakzoekend zijn. De zender zou 70 % muziek moeten omvatten en 30 % gesproken woord. De plannen stellen ook dat het vijfde net bewust wordt ingezet hiervoor om verzekerd te zijn van de mustcarry status op de kabel en aldus 100 % kabeldekking te garanderen. In 2007 is het de bedoeling dat dit nieuwe Radio 5 stopt via de middengolf (2 miljoen euro bezuiniging) en op de kabel, internet, DAB en satelliet doorgaat. Radio 5 zal een directe relatie moeten krijgen met Radio 2. Programmaformats als Dolce Vita, WereldNet, Plein Publiek en Knetterende letteren komen te vervallen waarmee 3,5 miljoen euro wordt bezuinigd.

FunX supported by BNN zal extra middelen verkrijgen, te weten een half miljoen euro per jaar die de NPS nu voor Radio 747 en Lijn 5 inzet. Lijn 5 is een urbanprogramma op de vijfde publieke radiozender. De NOS hoopt met FunX supported by BNN 1 miljoen euro extra inkomsten te genereren gebaseerd op een (landelijk) marktaandeel van 3 %. De landelijke versie van FunX zal een budget van 1,7 miljoen euro verkrijgen per 2007.

Radio 4Xtra/Cultuur zal de plek van de ConcertZender op de kabel, satelliet en DAB moeten innemen. Deze zender is zonder wettelijke wijzigingen een neventaakzender en daarmee niet verplicht voor kabelexploitanten om door te geven. Klassieke muziek krijgt op deze zender in tegenstelling tot de ConcertZender nauwelijks nog een plek. Jazz, wereldmuziek, cross-over, roots en culturele specials moeten samen met culturele informatie op deze ‘nieuwe’ zender een plek krijgen gericht op 35+ ers en met name ‘tolerante wereldburgers’. In de avond moeten concertregistraties, herhalingen van het NPS-Radio 2 Round Midnight programma, archief materiaal en opnames van het Metropole orkest een plek krijgen. Ook Jazzcotabel en culturele evenementen zullen als het aan de zendercoordinatoren ligt op deze zender voortaan te horen zijn. In totaal is 3,5 miljoen euro aan budget voor Radio 4Xtra/Cultuur beschikbaar. Dat is 3 miljoen euro per jaar meer dan de huidige ConcertZender inzet. Volgens de zendercoordinatoren moet er een ‘overgangsbestuur’ komen en een nieuwe zenderredactie met zendercoordinator voor deze zender. Gekwalificeerde medewerkers van de ConcertZender zouden over kunnen gaan naar Radio 4. De jazzprogrammering met de naam 4FM en De Avonden zouden met beperktere budgetten naar deze themazender overgaan.

Voor de DAB-uitrol zal maar liefst 1 miljoen euro extra structureel worden toegevoegd aan he huidige budget van 400.00 euro. Zoals bekend zet de Raad van Bestuur van de NOS zich volledig in op DAB, ondanks dat deze meer dan 20 jaar oude techniek nergens in continentaal Europa een hoog marktaandeel aan beluistering kent en verscheidene landen en publieke omroepen overwegen over te gaan op andere technieken.

De publieke radioplannen zijn te vinden door HIER op te klikken. (PowerPoint presentatie in websitevorm)

ConcertZender: “Medewerkers maken zich terecht zorgen”

Gusta Korteweg, algemeen directeur van de ConcertZender zegt dat medewerkers zich ‘terecht zorgen’ maken over de toekomst van deze publieke themazender. Dit zegt ze in reactie op acties die medewerkers voor behoud van de zender voeren. De radiozender heeft inmiddels op de eigen website de slogan “Waar gaat dat heen???” geplaatst. Thans is deze zender vooral bekend dankzij het grote oevre aan serieuze muziek – en met name klassieke muziek – die het in haar volledigheid ten gehore laat komen op de kabel, internet, DAB en satelliet. De ConcertZender kost thans een half miljoen euro per jaar, maar draait daarbij op de steun van circa 150 vrijwilligers. Het nieuwe geplande Radio 4Xtra/Cultuur zal volgens Korteweg nog geen vijfde deel van het bestaande ConcertZender muziekaanbod brengen. “Wij zijn niet betrokken geweest bij de plannen. Formeel is er nog geen standpunt van het bestuur. In januari is er een vergadering”, aldus Korteweg die er aan toevoegt dat gezien de bestuursleden te verwachten is dat het duidelijk is wat het standpunt zal worden. Naast voorzitter Ruurd Bierman die lid is van de RAad van Bestuur van de NOS zetelen Kees Dijk (hoofd mediabeleid, juridische zaken en communicatie voor de Raad van Bestuur), Aad van Nieuwkerk (VPRO, oud directeur ConcertZender) en Gerard Teunissen (hoofd financien en controle bij de Raad van Bestuur).

Bestuurslid Aad van Nieuwkerk stelt in een eigen weblog dat het ‘onzin’ is ‘om de huidige Concertzender helemaal opzij te zetten’ en roemt de expertise en ervaring van 150 vrijwilligers, enkele betaalde krachten zouden in de optiek van Van Nieuwkerk bij een nieuwe cultuurzender onderdeel moeten worden van het geheel, waarbij Van Nieuwkerk pleit voor een nieuw cultuurplatform waarin de ConcertZender ‘(erbij) moet blijven’,

Doordat directe vertegenwoordigers van de Raad van Bestuur van de NOS het voor het zeggen hebben bij de Stichting Concertzender kan deze de plannen voor ontmanteling van de ConcertZender en een start voor Radio 4Xtra/Cultuur forceren.

De directeur van de ConcertZender zegt best open te staan om te streven naar een goede cultuurzender waarbij met een aangescherpt profiel bijvoorbeeld VPRO’s De Avonden een plek kan krijgen. Korteweg liet verder weten thans meer vragen dan antwoorden te verkrijgen bij de Raad van Bestuur van de NOS. Daarbij heeft ze ook gewezen op het risico van verlies van kabeldekking, aangezien deze zender thans op basis van haar profiel in bijna heel Nederland op de kabel te beluisteren is. Ook is nog onduidelijk in welk wettelijk regime de zender terecht komt. Op termijn (2008) wil de regering het neven/hoofdtaakregime vervangen door de onbeperkte mogelijkheid voor de Raad van Bestuur om themazenders te starten binnen haar taakstelling. Ondertussen zou media-staatssecretaris Medy van der Laan (D66) met een Algemene Maatregel van Bestuur komen om de definiering van neventaakzenders te specificeren, om de juridische problemen omtrent commerciele radiozenders die oneerlijke concurrentie claimen te ondervangen voor FunX Supported by BNN (Stichting Colorful Radio) en de Concertzender (cq Radio 4Xtra/Cultuur)

De voorgenomen bezuiniging op de internationale publieke zender BVN-TV ligt lastig. De Raad van Bestuur van de Nederlandse Omroep Stichting (NOS) wil haar financiële inbreng van in totaal 1,5 miljoen euro per jaar naar 0 euro terugbrengen. Harm Bruins Slot die voorzitter is van BVN-TV alsmede voorzitter van de Raad van Bestuur van de NOS zei tijdens de uitreiking van de Noord/Zuidtrofee dat BVN-TV als project tussen Nederland en Vlaanderen het gevoel uitdrukt dat je ‘samen moet dragen’. Desgevraagd zei Bruins Slot dat de trofee een steun in de rug is voor BVN-TV, maar dat in de huidige financiële situatie keuzes gemaakt moeten worden en nog geen definitief besluit is genomen. Tijdens de toespraak van de uitreiking zei Bruins Slot niets over de aankomende bezuiniging. Cees Vis een ander lid van de Raad van Bestuur van de NOS liet eerder weten dat de publieke landelijke omroep middels programma-inbreng al de nodige middelen ter beschikking stelt. Vlaanderend raagt inmiddels een derde van het budget bij en zal het aandeel aan VRT-programmering zien groeien naar 30 %; nu is dat nog 20 %. Geert Bourgeois noemt BVN-TV de belangrijkste mediasamenwerking tussen Nederland en Vlaanderen.

Jan Hoek, algemeen directeur van Radio Nederland Wereldomroep (RNW) en operationeel partner van de zender zegt desgevraagd dat het ‘natuurlijk zwaar weer is’, maar dat BVN-TV met 4 miljoen euro aan eigen budget wereldwijd Nederlandstalige televisie brengt ‘uniek en efficiënt’ is.Hoek zegt niet helemaal ‘begriploos’ te zijn, gezien de eigen 20 % bezuinigingsoperatie bij RNW. “Gelukkig betreft deze NOS-bijdrage middelen die een paar jaar geleden vanuit het ministerie van OC&W zijn omgelegd van direct naar BVN-TV naar de NOS. Dat zou dan dus weer moeten ‘terugomgelegd’ of zoiets. Maar dat is allemaal voor de muziek uitlopen, dus niet aan de orde.”, aldus Hoek. De verwachting is dat bij effectueren van een dergelijke bezuinigingstaakstelling zonder compensatie, BVN-TV genoodzaakt zou worden haar distributie voor bepaalde regio’s te beëindigen. Het bestuur van BVN-TV wil het daar vooruitlopend op de discussie nog niet over hebben.

De Vlaamse minister van media, buitenlands beleid, bestuurszaken en toerisme Geert Bourgeois hekelt de ondertiteling van Vlaamse programma’s op Nederlandse zenders en Nederlandse programma’s op Vlaamse zenders. Bourgoeis spreekt van een ontwikkeling van Verkavelingsvlaams in Vlaanderen en Poldernederlands in Nederland en noemt deze ontwikkelingen in varieteit ‘bijzonder jammer’ en ‘verschrikkeling’ om daaraan toe te voegen dat deze ‘evolutie gekeerd moet worden’. Bourgeois zei dit tijdens de uitreiking van de Noord/Zuidtrofee aan BVN-TV waarin deze ook schetste dat Vlamingen sinds eind jaren 80 met de komst van commerciële Vlaamse televisie nauwelijks nog naar Nederland 1, 2 en 3 kijken. Omgekeerd heeft eenzelfde tendens gespeeld. Volgens de Vlaams N-VA minister worden Spaanse programma’s in Zuid-Amerika en de Spaanstalige programma’s uit Latijns-Amerika in Spanje niet ondertiteld, net zoals het geval is met Britse en Amerikaanse programma’s in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigd de Staten. “Eénheid in de gesproken taal moet een prioriteit worden’, aldus Bourgeois die zich overigens voorstander van ondertiteling voor doven- en slechthorenden via teletekst toonde. Volgens minister Bourgeois toont BVN-TV, de internationale publieke Nederlandsetalige zender aan dat ondertiteling niet hoeft en hier alvast haar bijdrage levert om gemeenschappelijke programma’s uit te zenden.

PS N-VA staat voor Nieuw Vlaamse Alliantie, een ‘humanitair’ nationalistisch partij die streeft naar een onafhankelijk Vlaanderen.

Digital Radio Mondiale (DRM), de techniek die op FM-kwaliteit en de mogelijkheid tot stereo biedt bij een digitalisering van de AM, lange en kortegolf biedt volgens de Raad van Bestuur van de Nederlandse Omroep Stichting (NOS) niet de ‘gevraagde grote bandbreedte’ en ‘kan slechts stand-alone radio bieden’. Dit stelt Ruurd Bierman, lid van de NOS-Raad van Bestuur. Bierman noemt het voor de internationale omroep een ‘buitenkans’, maar zegt wel; de ontwikkelingen voor de DRM-variant voor de FM-band te volgen en daar op termijn wel op in willen spelen. Thans zendt de NOS in de Randstad, Noord-Brabant, Flevoland en delen van Gelderland en omstreken als enige één DAB-multiplex uit waarbij het sommige zenders in matig tot slechte kwaliteit uitzendt om zoveel mogelijk publieke landelijke radiostations een plek te geven.

Jan Willem Drexhage (hoofd programmadistributie RNW) en Jan Hoek (vice voorzitter DRM-consortium en algemeen directeur RNW) reageren tegenover DutchMedia op de opmerkingen van Bierman: “Het gaat om de consument en die wil goede kwaliteit, gebruiksgemak, geen extra kosten en veel verschillende content. Voor radio gaat dat dus over digitale radio. En wat daaronder zit, DRM, DAB of wat niet al, is niet relevant. En dat gaat er dus ook komen, waarbij de domininante onderliggende technologie DRM zal zijn. Met diverse Middengolf, Kortegolf kanalen , DRM+ op de FM of op oude TV kanalen en daarnaast misschien ook nog wat DAB zal er veel voor de consument interessante content beschikbaar zijn. En de content zal bepalen of de consument nieuwe ontvangers wil kopen of niet.” Daarbij wijzen de RNW-vertegenwoordigers er ook op dat buiten de landsgrenzen helpt. “De standaard wordt niet in, door of op de Nederlandse markt gezet’, aldus Drexhage en Hoek die er op wijzen dat vooral vanuit een breder en internationaal perspectief moet worden gekeken. Gekeken naar ontwikeklingen in Duitsland (o.a. RTL), Frankrijk (o.a. RTL), Brazilië, Mexico Nieuw Zeeland en andere landen, zou het volgens het duo “wellicht het overwegen waard zijn te bezien of het niet verstandiger zou zijn om in plaats van te trachten de paar in Nederland aanwezig DAB-ontvangers te bedienen, de efforts op de toekomst te richten en bijvoorbeeld Radio 747 alvast voor te bereiden op een DRM-toekomst, dat is zowel vernieuwend als kostenbesparend”. De ontwikkeling van DRM die de NOS-Raad van Bestuur vooralsnog terzijde wuift, betekent dat rond 2009/2010 het mogelijk wordt om de FM-band. Met gebruik van frequentieruimte nabij de huidige FM-band (waaronder de oude ‘Oosteuropese’ FM Band) zou een begin van digitalisering van de FM-band kunnen plaats vinden op basis van individuele radiostations in plaat van gedwongen samenwerking zoals bij DAB het geval is.

Ruurd Bierman zegt echter dat DAB ‘onverkort van strategisch belang’ is voor de NOS, en voelt zich gesteund door het standpunt van de minister van Economische Zaken. De NOS heeft overigens een tweede landelijke DAB-multiplex aangevraagd, ondanks dat daar vooralsnog geen frequenties voor Nederland beschikbaar zijn om de NOS alsmede de commerciële zenders afdoende te kunnen bedienen. Bierman zegt op zijn beurt op termijn in te willen zetten op MPEG4 en AAC+ modulatie, oftewel DMB, ten behoeve van multimedialiteit. Dit is tot op heden geen overheids-, en NOS-beleid is. Volgens de NOS Raad van Bestuur is ‘veel ruimte nodig omdat ook nog een aantal jaren in de verouderde MPEG2-norm uitgezonden moet worden naar de huidige DAB-radio’s.’ Het aantal in gebruik zijnde DAB-radio’s in Nederland is overigens verwaarloosbaar.

Met dank aan Peter Dekker.

Bij het overhevelen van de derde Nederlandse RTL-zender naar Luxemburg, is het einde van Yorin en de start van een ‘nieuwe’ zender (RTL 7) geboren uit juridische noodzaak. Dit stelde de algemeen directeur van RTL Nederland op een in november gehouden dag voor programmaraden, georganiseerd door Kabelraden. Volgens algemeen RTL Nederland-directeur Fons van Westerloo zou het anders te duidelijk zijn dat RTL bezig was de Nederlandse wet te omzeilen. Met het formeel laten beëindigen van Yorin en laten starten van de nieuwe ‘Luxemburgse’ zender RTL 7 heeft RTL Nederland samen met RTL Group (en dochter/licentiehouder CLT-Ufa) een juridische ‘truck’ gehanteerd om niet langer onder de Nederlandse wetgeving te hoeven vallen. Bij deze gelegenheid heeft RTL Nederland op 12 augustus jl. haar idee van een ‘RTL-familie’ gecreëerd en de programma’s over de drie zenders herschikt (met name RTL 5 en RTL 7). Het niet één-op-één overzetten van de programmering van Yorin op RTL 7, maar de switch van de Yorin-programma’s naar RTL 5 en de verhuizing van RTL 5-programma’s naar RTL 7 hebben er eveneens toe geleid dat juridisch moeilijker kan worden aangetoond dat RTL 7 als zender hetzelfde kanaal als het voormalige Yorin is. Dankzij de Luxemburgse status van de drie RTL-zenders hoeven zij zich niets aan te trekken van Nederlandse mediaregelgeving, en is het toezicht op de RTL-zenders nagenoeg nihil, aangezien Luxemburg GEEN commissariaat kent en geen sanctieprocedures bij overtreding van de Luxemburgse wetgeving, anders dan intrekking van de licentie.

De ConcertZender verliest als het aan de Raad van Bestuur van de NOS ligt haar huidige karakater. De neventaakzender van de NOS is thans ingericht als zender met vooral serieuze muziek: klassieke muziek, jazz, wereldmuziek, experimentele muziek, met als uitgangspunt het in haar geheel uitzenden van muziek. Volgens Jan Westerhof (zendercoördinator Radio 1 en 747) zal dit per 1 september aankomende omgevormd worden tot een ‘andere zender’ (Radio 4X Extra Cultuur). Westerhof zei dit in VPRO De Ochtenden. In een vergaand plan dat inmiddels is voorgelegd aan omroepverenigingen is het de bedoeling dat met fors minder budget VPRO De Avonden wordt verplaatst van Radio 747 naar de dan omgevormde kabel/satelliet/DAB/internetzender ConcertZender die de werktitel ‘Radio 4X Extra Cultuur’ heeft gekregen. Ook de huidige avondprogrammering van Radio 4 zou moeten worden overgeheveld naar de ConcertZender, om op Radio 4 de dagprogrammering in de avond door te trekken. Radio 4 heeft ‘s avonds veelal geregistreerde avondconcerten en jazz alsmede wereldmuziek. De ConcertZender wordt op de kabel vanwege haar huidig profiel doorgegeven, meestal in het door programmaraden geadviseerde basispakket, maar kent geen distributieplicht zoals met de vijf hoofdtaakradiostations.

Voor Radio 747 zelf geldt dat voor programma’s als Dolce Vita (KRO), Plein Publiek (NCRV) en Knetterende Letteren (NPS) geldt dat kritisch wordt gekeken of daar een deel van op een andere plek voort kan gaan. Radio 747 moet een licht muzikale zender worden op werkdagen overdag met ‘s avonds religieuzelevensbeschouwelijke programma’s (lees de Kleine Zendgemachtigden). In het weekend blijft Radio 747 een religieuze zender met vooral programma’s van de Evangelische Omroep en de KRO/RKK (Rooms Katholieke Kerk) en Interkerkelijke Omroep Nederland (IKON). In totaal moet op het radiodeel van de publieke landelijke omroep 13 miljoen euro worden bezuinigd. Radio 2 en 3FM worden grotendeels ontzien; voor Radio 2 wordt wel ingegrepen in de weekeindprogrammering zoals bij NCRV Volgspot. De nachtprogramma’s van Radio 1 zullen waarschijnlijk per september 2006 komen te vervallen. Bovendien zal Radio 747 per 2007 versneld van de AM afgaan, als het aan de Raad van Bestuur ligt. Jan Westerhof was telefonisch niet voor commentaar bereikbaar.