Koninklijke KPN NV dient het contract met AT 5 tot uitzending van de hoofdstedelijke zender via het gecodeerde betaalpakket ‘Digitenne van KPN’ uit tot 1 januari 2007. Eerder wilde KPN al per 15 december stoppen met uitzending van de hoofdstedelijke zender via DVB-T. Nu is het de bedoeling dat de uitzendingen per 1-1-2007 stoppen. AT 5 tracht met de gewonnen tijd een structurele oplossing te bereiken als lokale publieke omroep, aangezien het met het verlies van DVB-T dekking (opnieuw) een exclusieve kabelzender zou worden. Bij UPC – dat de kabel verzorgt in Amsterdam alsmede in een groot deel van de Stadsregio Amsterdam – hebben 81,99 % van de huishoudens die een abonnement kunnen nemen, daadwerkelijk een abonnement, waardoor 18,01 % van de huishoudens via andere infrastructuren televisie kijken. Naar schatting 9 % van de Amsterdamse huishoudens heeft een ‘Digitenne van KPN’ abonnement.

NOS Raad van Bestuur weigert AT 5 uit te zenden

AT 5 heeft met een beroep op het publieke karakter van de Nederlandse Omroep Stichting (NOS) en de aan haar toegewezen DVB-T frequentie gevraagd aan de NOS Raad van Bestuur of ze daarop kan uitzenden. De capaciteit wordt thans uitgewisseld met KPN, waardoor de commerciële zender CNN International thans op publieke NOS-capaciteit wordt uitgezonden. Eerder gaf de minister van media (Maria van der Hoeven) in de Tweede Kamer aan dat dit niet is toegestaan. Jeroen Wassenberg zegt namens de NOS Raad van Bestuur dat deze niet bereid is de hoofdstedelijke publieke zender ter wille te staan. “We zouden een precedent scheppen voor de andere lokale omroepen”, aldus de woordvoerder van de NOS Raad van Bestuur die vervolgens de uitzending van CNN International verdedigt als zou het om een ‘technische’ uitruil van frequentieruimte zijn, die gezien de uitspraak van de minister niet is toegestaan. Volgens de NOS Raad van Bestuur-zegsman is AT 5 nu eenmaal een lokale publieke omroep waarvoor ze geen plichten heeft, ook al is Amsterdam in inwoneraantal groter dan menig provincie. Wassenberg zei verder dat AT 5 hiertoe bij de mediaminister moet zijn. De NOS heeft van de mediaminister en de minister van Economische Zaken een accomodatieplicht verkregen voor de Free To Air uitzending van de regionale publieke zenders in DVB-T, ongeacht hoe groot hun publiek is die ze wettelijk bedienen.

SP, NVJ en AT 5 vragen regering/kamer om ingrijpen voor AT 5 op NOS-frequentie

De Tweede Kamerfractie van de Socialistische Partij (SP) heeft Minister Maria van der Hoeven (CDA) van media gevraagd zorg voor te dragen dat AT 5 een ‘verplicht’ via DVB-T uit te zenden omroep wordt die free-to-air via de frequentie van de NOS wordt uitgezonden, zoals thans bij de regionale publieke omroepen het geval is. Ook de NVJ en AT 5 zelf hebben hiertoe opgeroepen. AT 5 wijst de minister daarbij op de rol van de NOS die haar frequentieruimte voor commerciele doelen gebruikt, en vraagt de minister om maatregelen te treffen en de omissie met betrekking tot het niet (verplicht) hoeven te accomoderen van AT 5 door de NOS ongedaan te maken. AT 5 bedient in haar kerngebied Amsterdam meer dan 770.000 mensen; in de Stadsregio Amsterdam wonen 1,35 miljoen mensen. Regionale publieke zenders als Omroep Zeeland TV, TV Drenthe en TV Flevoland bedienen minder huishoudens en mensen, maar kennen desalniettemin wel een accomodatieplicht van de NOS die door de regering is afgedwongen. De NVJ noemt de inwoners van Amsterdam als grootste stad van Nederland vergelijkbaar met een regio en heeft daarbij aangedrongen op vrije ontvangst van AT 5 via DVB-T.

Nederland 1, 2 en 3 alsmede de regionale publieke tv-zenders worden komende maandag uit de lucht gehaald. Althans de analoge etheruitzendingen die resp. sinds 1951, 1963 en 1988 alsmede 1994 zijn gestart. De vier analoge Nederlandse ethertelevisienetten zijn na dit weekeinde niet meer. Dit is geen nieuws meer.

Tijdens een persconferentie die door Koninklijke KPN NV (als zenderexploitant) is georganiseerd, maakte KPN duidelijk klaar te zijn voor de omschakeling van analoge naar digitale ethertelevisie. Grote afwezige tijdens de persconferentie was de NOS Raad van Bestuur. Als licentiehouder, verantwoordelijk uitzender en formeel opdrachtgever van de analoge én digitale uitzendingen voor de Nederlandse kijker van de publieke zenders, vertrouwde het de communicatie en campagne volledig toe aan het commerciele KPN en het ministerie van OCW. Op de websites van de publieke landelijke omroep alsmede Nederland 1, 2 en 3 is op het oog niets te vinden over de omschakeling. Volgens NOS-woordvoerder Jeroen Wassenberg is hiertoe al langer geleden in overleg met de regering besloten.

KPN-Publiek Omroep Pakket

En aldus heeft KPN een ‘Publieke Omroep Pakket’, met logogebruik van de publieke landelijke omroep geintrdocueerd, opdat consumenten een (door KPN) gesubsidieerde operator gebonden KPN DVB-T ontvanger kunnen aanschaffen met de mogelijkheid zich op het commerciele ‘Digitenne van KPN’ aanbod te abonneren middels een betaald abonnement en gebruik van een (ongevraagd bijgeleverde) Conax-smartcard die werkt met een ingebouwde Conax-CAM.

KPN legt beperkingen op voor ‘Publieke Omroep’ kijkers tegen andere Publieke Omroepen

De operator gebonden KPN DVB-T ontvanger kent enkele beperkingen die middels de KPN/Digitenne certificering er zorg voor dragen dat de gebruikers geen andere signalen dan die door KPN zijn gemarkeerd, kunnen ontvangen. Ontvangst van de de ongecodeerde DVB-T uitzendingen van de VRT in Zeeuws Vlaanderen, (zuidelijk) Noord-Brabant en Limburg alsmede ontvangst van het ruime Duitse ongecodeerde DVB-T aanbod is hierdoor op deze ontvangers onmogelijk gemaakt. Desgevraagd zei KPN Broadcast Sales Manager Jan Carel Teding van Berkhout zich in eerste instantie niet bewust te zijn van deze beperking, een KPN-collega bevestigde echter de beperking. Bram Oudshoorn, KPN-woordvoerder wilde niet ingaan op de vraag wat deze beperking betekent voor de aanbesteding van de publieke multiplex van de NOS in 2008, en of een eventueel andere operator daarmee de toegang tot de door KPN gesubsidieerde DVB-T ontvangers tot een (onafhankelijke) publieke multiplex kan worden ontzegd opdat daarmee KPN haar eigen markt zekerstelt. Op een vraag over de beschikbaarheid van DVB-T ontvangers in de markt, antwoorde KPN dat dat geheel bij de handel ligt, die hierop kan anticiperen. De handel is echter afhankelijk van hoe KPN daarmee omgaat, aangezien deze met tijdelijke kortingsacties werkt die een marktverstorend effect met zich meebrengt.

Onduidelijk merkbeleid

KPN erkende min of meer op de persconferentie het onduidelijke merkenbeleid van haar zijde. Digitenne, Digitenne van KPN, KPN TV, Digitale TV van KPN en ‘Publieke Omroep Pakket’ waarbij op internet gebruik wordt gemaakt van verschillende websites met verschillende ‘merklading’ van dezelfde merken, maken het er niet duidelijker op.

Vooralsnog vier Frequenties buiten de Randstad….

KPN zal buiten de Randstad vooralsnog bij de introductie van haar ‘eigen’ commerciële, betaalde ‘Digitenne van KPN’ aanbod in de eerste periode vooralsnog via in totaal vier frequenties haar zenderaanbod aanbieden. Eén daarvan is van de NOS. De uitrol van Digitenne van KPN geschiedt gefaseerd vanaf januari tot oktober volgend jaar buiten de Randstad. In de Randstad gebruikt Digitenne van KPN thans in totaal vijf (inclusief de NOS-frequentie). Volgens de KPN Broadcast-technici is hiervoor gekozen omdat niet tijdig frequenties beschikbaar zijn gekomen uit het RRC06 Geneve-onderhandelingsproces. Deze komen later wel beschikbaar. Gevolg is dat buiten de Randstad de beeldkwaliteit vermoedelijk van het DVB-T aanbod lager komt te liggen dan in de Randstad en dat BBC World buiten de Randstad niet via DVB-T zal worden aangeboden, aldus KPN Broadcast.

De belangrijkste zender voor het publieke omroep-aanbod is de zender Lopik die in ieder geval tot aan juli 2007 vanaf hetzelfde opstelpunt als thans met analoge ethertelevisie, een net zo breed bereik zal kennen, waarbij een aantal regionale zenders tijdelijk in heel het gebied dat deze zender bestrijkt, beschikbaar komt via DVB-T.

Agentschap Telecom heeft een kaartje gepubliceerd over het bereik van de zenders per 11 december.
Deze is te vinden via de website van Agentschap Telecom door hier op te klikken

Indicatieve uitroldata commerciele Digitenne van KPN-aanbod, zijn eveneens geopenbaard:
– Alkmaar, Wormer, 15 januari 2007
– Eindhoven Oost, januari 2007
– Nijmegen, januari 2007
– Smilde, januari 2007
– Oss, februari 2007
– Zwolle, (begin) februari 2007
– Groningen, februari 2007
– Hengelo (Overijssel), maart 2007
– Apeldoorn, maart 2007
– Hengelo, maart 2007
– Breda, april 2007
– Leeuwarden, april 2007
– Maastricht, mei 2007
– Heerlen, mei 2007
– Venlo, mei 2007
– Arnhem, mei 2007
– Eindhoven West, juli 2007
– Den Bosch, juli 2007
– Doetinchem, oktober 2007

REDACTIONEEL COMMENTAAR:

Parlement, kabinetten en NOS Raad van Bestuur laten KPN monopoliseren….?!

Opeenvolgende parlementen sinds 2002, opeenvolgende kabinetten (Paars II, Balkenende I, II en II) alsmede de huidige en vorige NOS Raad van Bestuur werken en werkte mee aan de langzame vorming van een zeer dominante nieuwe positie van Koninklijke KPN NV op het dossier digitale ether, waarin marktmisbruik en subjectieve commerciele belangen de boventoon voeren in plaats van rationele publieke en eerlijke belangen voor de Nederlandse televisiekijker en andere marktpartijen.

Met de afgifte van de DVB-T licentie in 2002 hebben toenmalige staatssecretarissen Rick van der Ploeg (PvdA) en Monique de Vries (VVD) de eerste stap gezet in wat komende maandag een nieuwe dimensie krijgt. Het DVB-T spectrum is toen in een monopolie vergeven aan één commerciële speler, Digitenne Holding BV. Toen nog in meerderheid eigendom van staatsdeelnemingen, vandaag in handen van KPN. Het gaat om vijf landelijke multiplexen waarvoor de licentie maar liefst tot 2018 is afgegeven.

Onder aanvoering van de liberalen en sociaal-democraten is daarnaast weliswaar een publieke afzonderlijke licentie afgegeven aan de NOS, maar is nagelaten heldere en duidelijke voorwaarden te scheppen aan de uitzendingen van Nederland 1, 2 en 3 alsmede de regionale publieke zenders. Gevolg was dat de NOS ging ‘samenwerken’ met de staatsdeelnemingen die nu allen op zijn gekocht door KPN. In de ‘samenwerking’ is vanaf de start van het Digitenne-aanbod sprake van frequentie-uitwisseling. Daarbij is in een overeenkomst tussen de NOS en wat nu KPN-deelnemingen zijn, tot 2008 de afspraak gemaakt dat KPN de zenderexploitatie doet alsmede frequentieruimte die ten behoeve van de publieke omroepdiensten zijn verleend eveneens kan gebruiken.

Digitenne ging overigens bijna failliet, waarop toenmalig minister Laurens Jan Brinkhorst (D66) overheidsgeld investeerde via de toenmalige staatsdeelneming Nozema Services NV om dat te voorkomen De licentie van Digitenne Holding BV is afgegeven op voorwaarde dat concurrerende infrastructuren geen controlerend belang zouden verkrijgen; dit is een basis voor intrekking van de uitzendlicentie. Om Digitenne te ‘redden’, heeft Brinkhorst (D66) samen met minister Zalm (VVD) ervoor gekozen om de overname toe te staan.

Gevolg van deze politieke beslissing is dat in het omschakelproces KPN de algehele keten controleert van de publieke landelijke omroep, alsmede de toegang voor derden kan blokkeren. KPN hanteert – net als voorheen Digitenne – een certificering-systeem voor haar digitale etherontvangers. Daarbij is de blokkade van ontvangst van niet-KPN geoormerkte frequenties essentieel om derden te kunnen blokkeren tot een entree in de markt en een voordeel om meer frequenties te verwerven nu de regering een zesde en zevende landelijke DVB-T frequentie moet gaan verdelen. Een eventuele nieuwkomer zal bij de bestaande DVB-T huishoudens alleen met toestemming van KPN ‘binnen’ kunnen komen, ook al zendt deze ongecodeerd uit. Dat is marktafscherming, waar een overheid korte metten mee zou moeten maken. Het argument vanuit KPN dat ze dit doet om te voorkomen dat gesubsidieerde boxen in het buitenland terecht zouden komen is zwak. Voor de hoge kortingsacties moet men abonnee worden van KPN TV en de ontvangers die onder de noemer ‘Publieke Omroep Pakket’ worden verkocht met Conax, zijn dan weer duurder dan de buitenlandse Free to Air ontvangers en de codering Conax met DVB-T ontvangers is buiten Nederland zo goed als onbruikbaar.

Tevens zet KPN de NOS voor het blok. Immers bij een aanbesteding zal de NOS op de DVB-T ontvangers van KPN graag zichtbaar willen zijn, aangezien het anders een DVB-T bereik verkrijgt van slechts enkele liefhebbers die een onafhankelijke DVB-T ontvanger hebben aangeschafd. Doordat de DVB-T onvangers van KPN onder de marktprijs worden verkocht, kunenn andere decoderfabrikanten niet of nauwelijks toegang verkrijgen tot de Nederlandse markt. KPN kan het met een aanbesteding zich dusdanig opstellen opdat zij de enige is die de door haar gecre-erde huishoudens met de DVB-T KPN ontvangers, toegang kan geven tot de signalen van de Nederlandse publieke zenders. Als een ander de zenderexploitatie voor de NOS zou mogen doen, kan KPN zich als partij opstellen opdat een commerciele overeenkomst moet worden gesloten tot toegang van de ‘KPN’ afhankelijke ontvangers.

Met dit soort ‘foefjes’ heeft KPN zich slim in de markt gevochten, met gebruikmaking van alle mogelijke argumenten om een nieuw monopolie op te werpen. De houding van KPN en de NOS Raad van Bestuur jegens een hoofdstedelijke zender als AT 5 is wat dat betreft tekenend. KPN stelt zich op als dominante marktpartij, de NOS schaart zich daarachter met argumenten die precies in het straatje van KPN passen, maar zijn een publieke omroep onwaardig en strijdig met de telecommunicatiewet.

Weliswaar zit de NOS thans wellicht goedkoop in de digitale ether met een financiering van 2 miljoen euro op jaarbasis vanuit de regering, maar gezien de uitvoering zijn vooral de kijkers hiervan de dupe, aangezien aan de vrijheden van ontvangst wordt getornd, en de NOS Raad van Bestuur zichzelf op deze wijze met een flinke afhankelijkheid aan KPN heeft gebonden. Geen enkele andere Europese publieke omroep heeft haar zaken voor etherdistributie op zo’n afhankelijke wijze georganiseerd.

Het is zaak dat het parlement minimumregels opstelt opdat ontvangst van de ‘vrije’ ether ten alle tijden gegarandeerd is, opdat ook in grensgebieden zonder problemen vrij te ontvangen zenders, vrij ontvangen kunnen worden. Anders blijft net als op satelliet, de televisie een medium in een Europa MET grenzen; een situatie die zowel consumenten als de NOS op lange termijn ernstig benadelen, en contrair is aan de EU-wens van een Europa zonder grenzen….

UPDATE: op de dag van de omschakeling hebben de websites van Nederland 1, 2 en 3 te elfder ure een melding over de omschakeling geplaatst.